به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری آذربایجان‌غربی، تا قبل از گسترش شهر به‌صورت فعلی، اهالی ارومیه برای انجام مراسم چهارشنبه‌سوری به کنار این رودخانه می‌آمدند و در محلی حوضچه‌مانند که آب نهر مذکور به آن می‌ریخت و حدود 40 متر با یخچال فاصله داشت این مراسم را انجام می‌دادند.
درحال‌حاضر، این مکان قدیمی در کنار خیابان عسگرخان و یکی از کوچه‌های منشعب از آن قرار گرفته با تغیّر و تحوّلات شهرسازی، اخیراً تعدادی از منازل مسکونی اطراف آن تبدیل به خیابان شده و این اثر در محوطه فضای سبز قرار خواهد گرفت.
این بنا یک بنای عمومی و عا‌م‌المنفعه است که نوع مالکیت آن دولتی است و قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد و در تاریخ 1380/11/23 به‌شماره 4788 در فهرست آثار ملی کشور به‌ثبت رسیده است.
با توجه به فرم ساختمانی و پلان مربوط، این مکان قدیمی یکی از آثار باقی‌مانده از دوره قاجار است که به‌لحاظ تکنیک خاص معماری و نوع مصالح به‌کاررفته تقریباً سالم است و صدمات زیادی به آن وارد نشده، همچنین هیچگونه الحاقاتی به بنا اضافه نشده است، به‌طوری‌که گفته می‌شود این بنا محل انبار یخ شهر بوده که تا قبل از استفاده از کارخانه یخ ماشینی مورد بهره‌برداری بوده و در مجاورت آن، نهر دره‌چای جریان داشته و دارد که علاوه‌بر تأمین آب موردنیاز مردم و یخچال قدیمی، محلی برای انجام مراسم چهارشنبه‌سوری بوده است.
این بنا شامل یک فضای ورودی و یک سالن انبار یخ است. فضای داخلی بنا (سالن اصلی) به‌علت تناسبات خاص و کشیدگی ارتفاع و دقت در آجرچینی سقف دارای شکوه و گیرایی خاصی است.
بنای یخچال قدیمی «دوقوزپله» که از آجر و سنگ ساخته شده، با توجه به عملکرد مصالح آن، از پی تا محل شروع پاکار قوس‌ها از سنگ‌های تراش‌دار خاکستری است و سقف پوششی آن که به‌صورت طاق و چشمه است از آجر انتخاب شده است. در محل شروع پاطاق‌ها و پاکار سقف بنا شکاف‌های مدوّری هست که احتمالاً محل نصب تیرهای چوبی بوده که از آن‌ها به‌عنوان داربست استفاده می‌کرده‌اند. تمام عملیات ساختمانی بنا و مصالح به‌کاررفته با دقت انجام و انتخاب شده و از نظر قدرت استحکام هم در وضعیت بسیار مطلوبی قرار دارد.
با توجه به عملکرد یخچال هیچ نوع آرایشی در بنای آن به‌کار نرفته، ولی دقتی که در چیدن سنگ‌ها و آجرهای به‌کاررفته در نمای داخلی ساختمان یخچال به‌عمل آمده ظرافت خاصی به آن بخشیده و جبهه داخلی بنا فاقد هر نوع پوششی است.
انتهای پیام/
