آزادی، امنیت، آرامش و  پیشرفت، پیشران گردشگری

رئیس‌‌جمهوری روحانی در پیامی در روز جهانی گردشگری (5 مهر 1394) گفت: «گردشگری ظرفیت دارد تا به یکی از مؤلفه‌های مهم قدرت نرم ایران بدل شود و در خدمت تحقق اهداف توسعه پایدار باشد.»

همچنین یکی از برنامه‌های دولت دوازدهم تقویت صنعت گردشگری است و در برنامه انتخاباتی دکتر روحانی آورده شده است که توسعه گردشگری از جمله ظرفیت‌هایی است که می‌تواند به متنوع شدن اقتصاد ایران، ایجاد اشتغال - بالاخص در مناطق کم‌برخوردار - و راه‌اندازی زنجیره‌ای از تولید و خدمات کمک کند. ایران می‌تواند تا سال 1400 به هدف جذب سالانه 9میلیون گردشگر خارجی اعم از گردشگر مذهبی، تفریحی و سلامت دست یابد.

وقتی شعار آزادی، امنیت، آرامش و پیشرفت مبنای حرکت دولت دوازدهم قرار گرفت. درواقع هر یک از این واژه‌ها هوشمندانه در کنار یکدیگر قرار گرفته تا به‌عنوان زیر بخش‌های سطوح فرهنگی، سطوح ارزش‌های  سیاسی  و سطوح سیاست خارجی تعریف شود که خود این چهارگانه‌ها از مولفه‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران است. درهم تنیدگی و پیوند گردشگری به عنوان یکی از مولفه‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران با شعار دولت دوازدهم می‌تواند در پیشبرد اهداف و برنامه‌های دولت محترم حائز اهمیت باشد.

شاخصه‌‌‌های آزادی، امنیت، آرامش و پیشرفت که متاثر از ابعاد درونی و بیرونی است؛ و همه سطوح اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سیاسی و .... را تحت تاثیر قرار ‌می‌دهد؛ بیش از هر چیز نیاز امروز ایران نقش‌آفرین است. گردشگری پدیده‌ای اجتماعی است و تأکید نظریه‌پردازان قدرت نرم، بر خاستگاه‌های اجتماعی قدرت و این که «رضایتمندی»، «اعتبار»، «اعتماد» و... مولد قدرت است. و این رضایت‌مندی ، اعتبار و اعتماد در سایه آزادی، امنیت، آرامش و پیشرفت حاصل می‌شود. 

از آن‌جا که فرهنگ به عنوان یکی از منابع اصلی قدرت نرم است و بیشترین سطوح قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران نیز در زیر سطح فرهنگ شناسایی شده است؛ بنابراین گردشگری فرهنگی و هنری در جذب گردشگران خارجی حائز اهمیت است، به‌نحوی‌که فرهنگ و تمدن ایرانی زیر سطح‌ فرهنگ، دارای ارزش‌های جهانی است و موجب تقویت و افزایش گردشگری و افزایش قدرت نرم کشور می‌شود.

انواع خاصی از گردشگری از جمله گردشگری مذهبی و گردشگری جنگ موجب تقویت مولفه‌های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران چون دین و ایدئولوژی، فرهنگ اسلامی و الگوی اسلام سیاسی و مذهب در جامعه هدف گردشگری کل جهان اسلام می‌شود و از این طریق هم می‌تواند  ارزش‌های انقلاب اسلامی را به سایر کشورها از طریق پخش سرایتی، تبلیغ و ترویج کند.

 ایران کشوری اندیشمندپرور و دانش‌دوست و تربیت‌کننده شاعران و فلاسفه بنام با شهرت جهانی است. دانشمندان و فلاسفه بزرگ ایرانی خدمات علمی فراوانی در جهت پیشرفت دانش ایران و جهان تقدیم بشریت کرده‌اند. شاهنامه فردوسی، دیوان حافظ، بوستان و گلستان سعدی و دیوان مثنوی مولانا دارای ارزش‌های ملی و جهانی است. هنردوستان و ادب دوستان جهان، هنر ایران را ستایش و تحسین می‌کنند و بسیار علاقه‌مندند از کشور ما دیدن کنند این ظرفیت‌ها موجب افزایش گردشگر در نتیجه قدرت نرم ایران را به نمایش می‌گذارد. 

 امروزه امنیت به‌عنوان مهمترین و زیربنایی‌ترین اصل در تدوین استراتژی توسعه گردشگری در جهان به شمار می‌‌آید. بنابراین گردشگری می‌تواند در انعکاس  امنیت یک کشور به جهانیان تأثیرگذار باشد در واقع هر میزان تعداد گردشگران خارجی به کشور افزایش یابد این امر در ذهن متبادر می‌شود آن کشور از امنیت بالایی برخوردا است. به باور کارشناسان رابطه بین امنیت و گردشگری رابطه‌ای مستقیم است. امنیت بیشتر موجب افزایش گردشگران می‌شود. 

کشور ایران با واقع شدن در یکی از حساس‌ترین موقعیت‌های جغرافیایی جهان، اکنون به یکی از کانون‌های جاذبه‌ گردشگری و دیپلماسی منطقه‌ای و جهانی تبدیل شده است، از این رو با توجه به القای ایران‌هراسی از سوی برخی کشورهای همسایه و بازیگران فرامنطقه‌ای یکی از راه‌های مبارزه با این  اقدام، تقویت صنعت گردشگری است. 

گردشگران بهترین سفیران ارزش‌های سیاسی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران هستند. درواقع گردشگری ماهیتی قدرت‌آفرین یافته است. و امروزه گردشگران به عامل تقویت قدرت نرم کشورها تبدیل شده‌اند. گردشگران بدون واسطه و صرفاً با مشاهده مستقیم و ذهنیتی که ایجاد شده،کشور هدف خود را ارزیابی و پس از برگشت دستاوردهای معنوی سفر را تبلیغ می‌کنند. موقعیت جغرافیایی و استراتژیک ایران میل فزاینده‌ گردشگران را برای دیدن چشم‌اندازهای بکر طبیعی و جغرافیای سیاسی ایران ترغیب می‌کند. ارزش‌های جغرافیایی قدرت آفرین است امروزه گردشگری به رقابت قدرتی تبدیل شده است.

دیپلماسی گردشگری، دیپلماسی مثبت و محرک پیام‌های بین ملت‌ها و تجلی ژئوپولیتیک انسان‌گراست، که می‌تواند یاریگر دستگاه دیپلماسی کشور باشد و ضمن ارائه چهره‌ای مثبت و پیشرفته از ایران در سطح جهان، زمینه‌های تعامل مثبت بین دولت‌ها و جذب گردشگر و به دنبال آن جذب سرمایه و رشد سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف را فراهم آورد.

تاثیر متقابل گردشگری و دیپلماسی فعال و موثر از زیر شاخه‌های مولفه سیاست خارجی همواره مشهود است. به‌طوری‌که هر قدر سیاست کشور به عنوان یک عنصر درآمدزا و اشتغالزا جذب گردشگر خارجی و بازار  پر رونق گردشگری هدف باشد دیپلماسی عمومی نیز فعال‌تر عمل خواهد کرد و هرقدر دیپلماسی عمومی (مردم‌محور) پرشتاب شود موجب می‌شود گردشگران زیادی به کشور وارد شوند. و از این طریق گردشگران با سلایق متفاوت و متمایز به کشور وارد می شوند و به عنوان سفیران کشور عمل کرده و موجب افزایش قدرت نرم جمهوری اسلامی می‌شوند.

دعوت از حادثه‌دیدگان ناشی از پدیده شوم جنگ و بلایای طبیعی اثرات منفی روانی  را برای این قربانیان کاهش می‌دهد. تا از این طریق با تصویرذهنی مثبت به کشور خود برگردند. به‌عنوان مثال کشور ژاپن با این رویکرد در صدد است با افزایش اقدامات بشردوستانه ذهنیت ملت‌های جهان را به خود جلب کند. نروژ در طول سه دهه گذشته در گفتگوهای صلح فیلیپین، بالکان، کلمبیا، گواتمالا، سری‌لانکا و خاورمیانه ایفای نقش نموده است، و این امر بر ارزش‌ها و قدرت نرم کشور افزوده است.

رونق گردشگری موجب گسترش  فعالیت سمن‌ها و حضور در مجامع جهانی و ارتباط سازنده با سازمان‌های تخصصی و خصوصی می‌شود که امروزه نقش اساسی در سیاست‌گذاری و تصمیم‌سازی‌های دولت‌ها دارند. بنابراین گردشگری موجب تقویت فعالیت سمن‌های مرتبط می شود و سمن‌ها نیز به عنوان یکی از مولفه‌های قدرت نرم در زیر سطح سیاست خارجی در اقناع ملت‌های جهان برای سفر حائز اهمیت هستند. به طوری که با شرکت سمن‌ها و سازمان‌های تخصصی در همایش‌ها سیمنارها و کنفرانس‌های مرتبط با صنعت گردشگری در کشور موجب تقویت گردشگری علمی‌آموزشی، گردشگری فرهنگی، سیاسی، زیست محیطی و اجتماعی و غیره می‌شود. تماس‌های فرهنگی بدون شک تاثیر زیادی در مبارزه با احساسات منفی درباره یک کشور خواهند داشت. 

مبادلات علمی و دانشگاهی (استاد و دانشجو) برپایی تئاترها و کنسرت‌ها، نمایشگاه‌های مختلف، برگزاری مسابقات مختلف بین‌المللی و ورزشی، تبادل ورزشکار و... از جمله موارد اثرگذار در قدرت نرم به‌شمار می‌روند. بنابراین جذب مهاجران و به ویژه دانشجویان موجب تقویت گردشگری علمی‌آموزشی و صنعتی و معدنی و سایر گردشگری می‌شود. و این امر موجب تقویت قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران خواهد شد.

گردشگری می‌تواند به عنوان یکی از مولفه‌های قدرت نرم ارزش‌های جهان‌شمول یک کشور را افزایش دهد. و خود عامل افزایش قدرت نرم کشور شود. افزایش گردشگران خارجی ورودی می‌تواند جلوه‌ای مثبت از فرهنگ و سیاست کشور را در اذهان جهانیان ایجاد کند و دیدار مستقیم گردشگران موجب می‌شود ایران ما با داشته‌های غنی تاریخی و فرهنگی بار دیگر مورد قضاوت ملت‌ها قرار گیرد.گردشگری موجب نزدیکی فرهنگی و تبادل فرهنگی در افکار و قلب‌های  ملت‌ها خواهد شد.

بنابراین آزادی، امنیت، آرامش و  پیشرفت  از مولفه‌های تأثیرگذار در تقویت صنعت گردشگری و زمینه‌ساز و بسترساز گردشگران خارجی ورودی به کشور هستند. تحقق برنامه دولت محترم دوازدهم  در حوزه گردشگری (جذب 9میلیون گردشگر خارجی تا سال 1400) منوط به این است مسئولان محترم نسبت به برجسته‌سازی شعار، متناسب با برنامه، در سخنرانی‌ها، همایش‌ها، جشنواره‌های ملی  و استانی، سمینارها و کنفرانس ها، نمایشگاه‌های ملی و بین‌المللی و نشست‌‌های تخصصی در  ترویج این گفتمان اقدام نمایند و برنامه‌های سازمانی را بر این اساس تنظیم کنند.                                          

*کارشناس سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری

انتهای پیام/

کد خبر 1396062121