موزه ارومیه بزرگ‌ترین گنجینه شناخت دو پادشاه ساسانی

موزه ارومیه با دارا بودن بیش از 900 سکه از خسرو دوم و 203 سکه از هرمز چهارم یکی از بزرگ‌ترین گنجینه‌ها برای شناخت این پادشاهان محسوب می‌شود.

به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، داریوش اکبرزاده عضو هیئت‌علمی پژوهشکده زبان‌شناسی، متون و کتیبه‌های پژوهشگاه، این مطلب را در نشست سکه‌شناسی که روز گذشته 21 شهریور به‌مناسبت چاپ کتاب «گنجینه سکه‌های ارومیه (پیرانشهر )» برگزار شد مطرح کرد.

داریوش اکبرزاده نویسنده نخست کتاب، با اشاره به نحوه کشف گنجینه سکه‌های ارومیه گفت: «در حین عملیات ساخت یک پاسگاه مرزی در مرز ایران و عراق با برخورد بیل لودر با کوزه، شماری ارزشمند از سکه‌های ساسانی کشف و کار پژوهش بر روی آنها انجام شد.»

اکبرزاده این گنجینه را بزرگ‌ترین گنجینه شناخت جغرافیای اداری روزگار خسرو دوم از یک محوطه مشخص در کنار سکه‌های ارزشمند خسرو اول و هرمز چهارم اعلام کرد و گفت: «این گنجینه ارزشمند که در موزه ارومیه نگهداری می‌شود شامل 1267سکه مربوط به پادشاهان سده ششم میلادی است.»

او با اشاره به نحوه بررسی و مطالعه سکه‌های کشف شده افزود: «تمام سکه‌ها در کم‌ترین فرصتی که در اختیار پژوهشگران قرار داشت  شست‌وشو ، اسکن و وزن شدند و نهایتا استخراج اولیه اطلاعات و ورود داده‌ها به برنامه اکسل انجام شد.»

او در ادامه به مراحلی که در ایران برای مطالعات روی سکه‌ها سپری شده و نحوه ادامه کار تحقیقاتی در اتریش برای چاپ کتاب با همکاری نویسنده دوم آن، نیکولوس شیندل، سکه‌شناس سرشناس اتریشی اشاره کرد.

او تصریح کرد: «در آکادمی علوم اتریش دریافتم که فاصله استانداردهای علمی ایران با مراکز سکه‌شناسی چون اتریش، بسیار زیاد است به نحوی که در این آکادمی اطلاعات تمامی مجموعه‌های چاپی سکه‌ها در دسترس است و محققان به راحتی می‌توانند از اطلاعات بهره‌مند شوند؛ در حالی که این امکان در ایران وجود ندارد.»

چاپ پژوهشی از ایران در کتاب SNSبرای نخستین بار

اکبرزاده  با اشاره به مطالعه و پژوهش 6ساله در مورد این سکه‌ها که نهایتا به چاپ این کتاب در شمار کتاب‌های SNS منجر شد، گفت: «برای نخستین بار است که پژوهشی از ایران در شمار کتاب‌هایSNS \"مجموعه کتاب‌های مرجع سکه‌شناسی سکه‌های ساسانی\" قرار می‌گیرد.»

این عضو هیئت علمی پژوهشکده زبان‌شناسی، متون و کتیبه‌های پژوهشگاه گفت: «این مجموعه کم‌نظیر در جهان سکه‌شناسی و ایران‌شناسی، آزمایشات دقیق فنی به منظور شناخت ترکیبات شماری از سکه‌ها، پردازش‌های آماری دقیق از دلایل قرار گرفتن این کتاب در مجموعه SNSاست.»

او با اشاره به وجود دو فصل جداگانه کتاب تصریح کرد: «در این کتاب سعی شد تمامی اطلاعات از طریق نمودارهای آماری ارائه شود تا خواننده مجبور به خواندن انشا نباشد و به راحتی به اطلاعات آن دست یابد.»

او گفت: «به عنوان نمونه اولین جدول این کتاب به خواننده نشان می‌دهد چه تعداد سکه از چه پادشاهانی در این کتاب وجود دارد.»

او در ادامه با اشاره به مقایسه‌هایی که در اتریش بر روی گنجینه ارومیه با اطلاعات مجموعه‌هایی از گرجستان و سوریه از نظر تعداد ضرابخانه‌ها و پادشاهان صورت گرفته است گفت: «این مقایسه‌ها بر اهمیت این مجموعه سکه‌های ارومیه افزوده است.»

اکبرزاده اظهار کرد: «در بخش دوم و بخش اصلی کتاب ویژگی‌های سکه‌های پادشاهان خسرو اول، هرمز چهارم، آذرمیدخت و... برخلاف سایر نمونه‌ای مشابه تنهای کبار توضیح داده شده است.»

کشف سکه عرب ساسانی

اکبرزاده با اشاره به کشف یک سکه عرب ساسانی در این مجموعه تصریح کرد: «وجود سکه عرب ساسانی، تعلق این گنجینه را به دوره ساسانی باطل و احتمال تعلق آن به دوره اسلامی در این نقطه (محل کشف)  را یقینی می‌کند.»

او تصریح کرد: «در قسمت پایانی کتاب نیز کتابنامه‌ای جامع آمده است.»

کتابی ارزشمند در حوزه سکه‌شناسی

فریبا شریفیان پژوهشگر پژوهشکده زبان‌شناسی، متون و کتیبه‌ها دیگر سخنران این نشست در معرفی کتاب «گنجینه‌های سکه‌های ارومیه (پیرانشهر)» گفت: «این کتاب اثر ارزشمندی در حوزه سکه‌شناسی، مشتمل بر 304 صفحه و با مقدمه پرفسور آلرام (معاون آکادمی علوم اتریش و سکه‌شناس نامدار) و پرفسور ریکا گیزلن (دانشمند نامدار فرانسوی ) آغاز می‌شود.»

او با بیان این‌که این کتاب دو هدف اصلی معرفی 1267 سکه و بررسی موشکافانه، دقیق و علمی سکه‌ها بر پایه آخرین داده‌های سکه‌شناسی را دنبال می‌کند، تصریح کرد: «این مجموعه به‌دلیل تنوع و تعدد سکه‌ها در نوع خود بی‌نظیر است و سکه‌هایی از خسرو اول تا هرمز ششم، یک سکه از آذرمیدخت و یک سکه عرب ساسانی را در خود جای داده است.»

به گفته او، نویسندگان در تدوین این کتاب از نمودهای آماری دقیق بهره برده‌اند که این نمودارها بر اساس سال ضرب و محل ضرب و نام پادشاه تنظیم شده است.

این پژوهشگر در پایان ابراز امیدواری کرد با توجه به شروع حرکت‌های مهم در پژوهشکده زبان‌شناسی، متون و کتیبه‌ها برای مطالعه سکه‌ها این کتاب ارزشمند علاوه بر این‌که به عنوان یک کتاب مرجع مورد استفاده پژوهشگران قرار گیرد، آغازگر راهی برای بِروز رسانی مطالعات سکه‌ها در تمام استان‌ها و خارج کردن آنها از صرفا موزه‌ای بودن باشد.

سکه آذرمیدخت

 آزاده حیدرپور رئیس گروه دوران اسلامی پژوهشکده زبان‌شناسی، متون و کتیبه‌ها دیگر سخنران این نشست با اشاره به اهمیت این کتاب و سکه‌هایی که در آن مورد بررسی قرار گرفته‌اند گفت: «اهمیت این کتاب از آن رو بیشتر می‌شود که خسرو اول به‌دلیل انجام اصلاحات در امور اجتماعی، لشکرکشی‌ها، گرفتن 7 سال غرامت از رومی‌ها، 48 سال ضرب سکه و... یکی از بزرگ‌ترین پادشاهان ساسانی به‌شمار می‌آید.»

او با اشاره به وجود یک سکه آذرمیدخت در این مجموعه  که یافتنش بسیار سخت است افزود: «سکه‌شناسان معتقدند که آذرمیدخت به‌دلیل احترامی که به پدرش خسرو دوم قائل بوده در طول 6 ماه سلطنت از تمثال او استفاده کرده و تنها از نام او می‌توان دریافت که سکه متعلق به اوست.»

او گفت: «همچنین سکه‌های هرمز ششم نیز در این مجموعه وجود دارد که این سکه‌ها در کمتر موزه‌ای دیده می‌شود.»

انتهای پیام/

کد خبر 1396062227