به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، کتایون مزداپور در نشست علمی تنوع فرهنگی و همبستگی ملی از منظر زرتشتیان ایران که امروز یکشنبه 26 شهریور با حضور موبدان و اندیشمندان زرتشتی برگزار شد، با اعلام این مطلب گفت: «از اینکه چه زمانی یزد به‌عنوان مرکز زرتشتیان مطرح شد، اطلاعاتی در دست نیست چرا که جامعه ایران هرگز نوشتاری نبوده و اگر هم نوشته‌ای روزگاری در این زمینه وجود داشته در طول زمان باقی نمانده است.»
او با بیان اینکه مدارک موجود درباره جامعه زرتشتی متعلق به دوره صفوی است گفت: «برای بررسی تنوع فرهنگی در جامعه زرتشتی باید به زبان، یادبودهای شفاهی (داستان‌های شفاهی) و نام‌های خانوادگی توجه کرد.»
او با اشاره به اینکه نام خانوادگی می‌تواند انتساب افراد به جاهای مختلف را نشان دهد گفت: «به‌طور مثال نسبت کابلی‌ها به کابل، مهرانی‌ها به مهران، میران و خاندان اشکانی و نیز هنگامی‌ها به هنگام فارس باز می‌گردد.»
مزداپور با بیان اینکه زبان زرتشتی‌ها، دری است، گفت: «زمانی که داریوش بزرگ سومین نسخه کتیبه خود را به فارسی نوشت در واقع نوشتن به این زبان اغاز شد و فارسی به نوعی زبان میانجی یا میانگان یعنی زبانی بین زبان‌ها شد.»
او افزود: «چندین زبان میانگان وجود داشته اما زبانی که هنوز باقی مانده فارسی است که نسبت به سایر زبان‌ها سیر تحول کندتری داشته و همچنان هم بعد از قرن‌ها ما می‌توانیم شاهنامه فردوسی را به راحتی بخوانیم و بفهمیم.»
او درباره زبان دری زرتشتی گفت: «این زبان ریشه مادی داشته و قاعدتا خانواده‌های موبدان باید از مادها بوده باشند.»
مزداپور در ادامه توضیحاتی درباره جشن‌ها و مراسم و آداب و رسوم زرتشتی‌ها ازجمله جشن سده داد و گفت: «اگرچه جشن‌ها و آداب و رسوم زرتشتیان بسیار متنوع است اما متاسفانه در حال فراموشی هستند و هنوز مکتوب نشده‌اند.»
پوشش زنان زرتشتی، شاد و راحت
موبدیار پروا نمیرانیان، سخنران بعدی این نشست به ارائه توضیحاتی درباره پوشش زنان زرتشتی پرداخت و گفت: «تاریخ لباس بخشی از تاریخ تمدن هر جامعه‌ای است و محیط در تنوع فرهنگی جوامع بسیار مؤثر است.»
او با اشاره به قابل‌استفاده بودن پوشش سنتی زنان زرتشتی در تابستان و زمستان گفت: «این پوشش راحت، آزاد، در رنگ‌های شاد و پوشیده بوده است.»
تغییر فرهنگ‌ها در طول زمان و مکان اجتناب‌ناپذیر است
در ادامه نشست موبدیار اردشیر بهمردی، به ایراد سخنانی درباره تنوع فرهنگی زرتشتیان پرداخت و با اشاره به وجود تفاوت‌هایی در آداب و رسوم و مراسم زرتشتیان تهران، یزد، کرمان، کرج و حتی هندوستان گفت: «با وجود همه این تفاوت‌ها ریشه همه آنها واحد است، در واقع به رغم تفاوت ظواهر فرهنگی آنها براساس زمان و مکان، اصول کماکان ثابت است.»
او با تأکید بر ثبت فرهنگ‌ها برای باقی ماندن آنها در طول زمان، تغییر را امری اجتناب‌ناپذیر دانست.
تنوع فرهنگی زرتشتیان
موبد پدرام سروش‌پور سخنران بعدی نشست نیز درباره گوناگونی آیین‌ها و سنت‌های دینی و فرهنگی زرتشتیان گفت: «در زمان ساسانیان، اردشیر بابکان تصمیم گرفت با تکیه بر دین زرتشت یکپارچگی فرهنگی را به وجود بیاورد با این حال و به رغم همه تلاش‌های او به‌دلیل گستردگی سرزمین و فرهنگ، ایران هرگز به یکپارچگی نرسید و همواره شاهد تنوع فرهنگی در ان بوده و هستیم.»
او در ادامه به شرایط زرتشتیان در طول تاریخ در جامعه ایران اشاره کرد و گفت: «در دوران صفویان زرتشتیان از بدنه اصلی جامعه جدا و کوچ داده شدند.»
او با اشاره به کشتار زرتشتیان در زمان شاه سلطان حسین و محمود افغان گفت: «بازماندگان زرتشتیان در طی سال‌ها از شهرهای مختلف به کرمان و یزد رفتند و همین امر باعث شده در این مناطق تنوع فرهنگی زیادی از زرتشتیان به وجود آید.»
سروش‌پور به وجود اشتراک‌های زیاد در سنت‌های دینی زرتشتیان اشاره کرد و از گردهمایی و شادی به‌عنوان یکی از ویژگی‌های مشترک همه آیین‌های زرتشتی نام برد.
به‌گفته او مهم‌ترین تفاوت‌ها در آیین زرتشتیان، روند تقویم‌نگاری آنهاست.
او در ادامه به ارائه توضیحاتی درباره نقش موبدان در تنوع فرهنگی و همبستگی زرتشتیان پرداخت و گفت: «ما امروز معتقدیم سنت‌ها در گذر زمان ممکن است سه رویه آشموغی (بدعت‌های نادرست)، رکود و فرشه(تازه گردانیدن) داشته باشند.»
او در ادامه به حضور زنان به‌عنوان موبد در سال‌های اخیر اشاره کرد.
سروش‌پور در ادامه تأکید کرد: «همه ادیان الهی از یک حقیقت هستند و اصول ادیان چیزهای مشترک بین دین هاست و آنچه در بین ادیان مشترک نیست در واقع فروع دین است.»
او افزود: «اصول ادیان در دل فرهنگ زنده خواهند ماند بنابراین حفظ تنوع فرهنگی به معنای روی آوردن به اصول فرهنگی است.»
او با اشاره به تکیه زرتشتیان بر اصول فرهنگی ملت مانند جشن مهرگان و نوروز گفت: احترام به گذشته به معنای ماندن در سنت نیست بلکه گذشته پله و لازمه پیشرفت ما بوده و هست.»
انتهای پیام/
