در این راستا گردشگری هم، به‌عنوان شاخه‌ای میان‌رشته‌ای، از انتخاب شعار برای اهداف بلند‌مدت و میان‌مدت خود بی‌بهره نیست و هرساله برای توجه بیشتر به اجزای گردشگری و موضوعات مرتبط و کمتردیده‌شده در گردشگری، سازمان جهانی گردشگری برای روز جهانی گردشگری (5 مهر) شعاری انتخاب می‌کند.
گاهی گردشگری ابزاری برای صلح و گفت‌و‌گوی میان تمدن‌ها می‌شود. گاهی گردشگری درها را به‌سوی زنان می‌گشاید. گاهی گردشگری و تنوع زیستی سرلوحه قرار می‌گیرد. زمانی گردشگری پیونددهنده فرهنگ‌ها می‌شود یا «گردشگری و آب: حفاظت از آینده مشترک، گردشگری برای همه»، با اولویت توجه به معلولان و سالمندان، سرلوحه همه توجه‌ها و تمرکز‌ها می‌شود.
انتخاب این شعار‌ها از دهه 80 به بعد نشان از توجه ویژه گردشگری به مقوله‌های ارتباطی آن است.
میزان سفر گردشگران در نمودارهای جهانی نشان می‌دهد که از 25میلیون نفر در سال 1950 به 278میلیون نفر در سال 1980 و یک‌میلیارد و 18میلیون گردشگر در سال 2016 رسیده است و انتظار می‌رود این رقم در سال 2030 به یک‌میلیارد و 800میلیون نفر برسد.
با گسترده‌تر شدن صنعت گردشگری در مناطق مختلف جهان، برخی از کشورهای پیشرو در این صنعت با مسائلی ناشی از آثار نامطلوب بر منابع طبیعی، محیط‌زیست، آلایندگی‌ها، الگوی مصرف و نظام‌های اجتماعی مواجه شده‌اند. امروزه با افزایش شمار گردشگران در سطح جهان و با هدف حفظ، حراست و حمایت از محیط‌زیست، ساختارهای اجتماعی، فرهنگ‌ها و آداب و رسوم، مفهوم تازه «گردشگری پایدار» موردتوجه محافل مختلف به‌ویژه محافل علمی قرار گرفته است.
توسعه پایدار شرط اساسی تأمین زندگی امن و پایدار است که به‌منظور به حداقل رساندن اتلاف منابع، تخریب محیط، و بی ثباتی اجتماعی تلاش می‌کند. توسعه پایدار، توسعه‌ای است که نیازهای نسل کنونی را بدون به مخاطره انداختن توانایی‌های نسل‌های آینده در بر طرف کردن نیازهای شان تأمین می‌کند.»
از آنجایی که گردشگری ارتباط مستقیم با انسان و فرهنگ و منابع دارد، مقوله‌ای به‌عنوان توسعه پایدار گردشگری در دهه‌های گذشته در جهان شکل گرفته است. توسعه پایدار گردشگری نیازمند صبر، تلاش و تعهد دراز‌مدت است. برای دستیابی به توسعه پایدار گردشگری به شاخص‌هایی اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی، نهادی و فرهنگی که این شاخص‌ها در ارتباط با یکدیگر بوده و تأثیر متقابلی برهم دارند نیاز است.
گردشگری پایدار به‌معنای بازدید گردشگری از یک مکان یا مقصد و آسیب نرساندن یا هر چه کمتر آسیب رساندن و به‌طور کلی حفظ آن است. گفته می‌شود از آنجایی که هر صنعتی پیامدهایی دارد، گردشگری نیز هرگز به‌طور کامل پایدار (یا بدون اثر) نخواهد بود ولی دست‌کم می‌تواند برای پایدارتر شدن و سازگارتر شدن با محیط گام بردارد.
اهمیت موضوع گردشگری پایدار در سطح جهان به‌اندازه‌ای است که سازمان جهانی گردشگری سال 2017 میلادی را به‌عنوان سال جهانی «گردشگری پایدار: ابزاری برای توسعه» برگزیده شده است.
به‌گفته طالب رفاعی، دبیر‌کل سازمان جهانی گردشگری، تعیین سال 2017 به نام «سال جهانی گردشگری پایدار: ابزاری برای توسعه» فرصتی است بی‌نظیر برای کمک بیشتر گردشگری به تحقق مفهوم پایداری (از هر سه جنبه اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی)، و موجب می‌شود آگاهی عمومی از ابعاد صنعتی که ارزش حقیقی آن اغلب دست‌کم گرفته می‌شود افزایش یابد.
طالب رفاعی توضیح داده است: «سازمان جهانی گردشگری در مقام آژانس راهبر و تخصصی سازمان ملل متحد در زمینه گردشگری، از سازمان‌دهی و بزرگداشت این رویداد، با همکاری تمام حکومت‌ها، سازمان‌های تخصصی مرتبط در نظام سازمان ملل، سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و سایر ذی‌نفعان استقبال شایانی می‌کند.»
11درصد از آمار اشتغال (مستقیم یا غیرمستقیم) در جهان متأثر از صنعت گردشگری است. تبلیغات فراوان و آمارهای جذاب از میزان کسب درآمد کشورها و اشتغال‌زایی ناشی از گردشگری، کشورها و مناطق دورافتاده و کمترتوسعه‌یافته را هر چه بیشتر به‌فکر سرمایه‌گذاری در این زمینه می‌اندازد.
اما برخی از خبرها و آسیب‌های اکولوژی و منابع در سطح جهانی نشان می‌دهد که سیاست‌گذاران و سرمایه‌گذاران و سرآمدان کشورها در حفظ و حراست از منابع گردشگری موفق نبوده‌اند و لذا تردیدی نیست که متولیان امور و سیاست‌گذاران با همکاری ویژه کارشناسان، سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و دولتی بر استحکام و توجه به منابع گردشگری اهتمام ورزند، چراکه در آینده‌ای نه چندان دور، ابزاری برای توسعه در دست نخواهند داشت، مگر با بهره گرفتن از شعار گردشگری پایدار، ابزاری برای توسعه که امیدواریم در یک سال پیش رو گام‌های مناسبی از سوی ذی‌نفعان برداشته شود.
*مدیرعامل هلدینگ گردشگری مارکوپولو
انتهای پیام/
