به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مسعود رضایی‌منفرد، مدیر پایگاه تخت‌جمشید، امروز سه‌شنبه 2 آبان 96، در نشست مدیریت بحران و میراث‌فرهنگی که توسط پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی‌فرهنگی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برگزار شد، بزرگ‌ترین بحران در تخت‌جمشید را خشک‌سالی دانست و گفت: «خشک‌سالی در نتیجه برداشت بی‌رویه آب ایجاد شده و همین امر باعث نشست زمین و آسیب به تخت‌جمشید می‌شود.»
او در ادامه با اشاره به تاریخچه شکل‌گیری مدیریت بحران در جهان گفت: «موضوع مدیریت بحران از سال 1964 در ناسا به شکل رسمی مورد مطالعه قرار گرفت و در بسیاری از کشورها روی این موضوع کارهای جدی انجام شده است.»
ضرورت ایجاد مدیریت بحران در حوزه میراث‌فرهنگی
او در ادامه افزود: «خسارت‌ها در میراث‌فرهنگی غیرقابل جبران است و باید مدیریت بحران به‌ویژه در حوزه میراث‌فرهنگی به مطالبه عمومی تبدیل شود.»
رضایی‌منفرد گفت: «متأسفانه سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری حتی در شورای عالی مدیریت بحران عضو هم نیست و به‌نظر می‌رسد در ایران میراث‌فرهنگی چیز لوکسی تلقی می‌شود.»
او با اشاره به عملکرد بسیار خوب سازمان یونسکو در زمینه مدیریت بحران، گفت: «همه قوانین و مطالعات بین‌المللی در زمینه میراث‌فرهنگی با هدف حفاظت انجام می‌شود.»
مدیر پایگاه تخت‌جمشید افزود: «تهیه نقشه ریسک در ایتالیا 22 سال زمان برد و در این مدت همه زیرساخت‌ها آماده شده است و اگر زلزله‌ای در ایتالیا اتفاق بیفتد، همه داده‌ها، میزان خسارت و آسیب‌ها را در کوتاه‌ترین زمان خواهند داشت، این درحالی است که اگر در هر کجای ایران این اتفاق بیفتد چنین امکانی را نخواهیم داشت.»
او بر لزوم تشکیل یک مرکز در سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری یا پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری تأکید کرد و گفت: «با تشکیل این مرکز و کمک سایر سازمان‌ها مانند محیط‌زیست می‌توان نقشه ریسک ایران تهیه شود.»
رضایی‌منفرد در تعریف میراث‌فرهنگی به اساسنامه سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اشاره کرد و گفت: «میراث‌فرهنگی شامل آثار باقی‌مانده از گذشتگان که نشانگر حرکت انسان در طول تاریخ است و با شناسایی آن زمینه شناخت هویت و خط حرکت فرهنگی میسر می‌شود و از این طریق زمینه‌های عبرت برای انسان به‌وجود می‌آید.»
تخت‌جمشید در معرض تهدیدات جدی
او با اشاره به این نکته که محوطه میراث‌جهانی تخت‌جمشید یک اثر منحصربه‌فرد در مقیاس جهانی است، هشدار داد: «این اثر به‌دلیل موقعیت مکانی و اقلیمی در معرض مجموعه‌ای از تهدیدها اعم از خشک‌سالی، توسعه پرشتاب کشاورزی، صنعتی و شهرنشینی قرار دارد.»
مدیر پایگاه تخت‌جمشید در ادامه با استناد به مطالعه موردی پایگاه میراث‌جهانی تخت‌جمشید، بر لزوم توجه به حفاظت پیشگیرانه در میراث‌فرهنگی تأکید کرد و گفت: «هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی برای شناسایی خطرات و مدیریت بحران با رویکرد حفاظت پیشگیرانه است، که به‌همین‌منظور 3 گام اساسی مدنظر قرارگرفته است.»
او افزود: «در گام اول با توزیع پرسشنامه و انجام مصاحبه‌های حضوری با مدیران، و کارشناسان در مقیاس بین‌المللی و ملی، محورهای اصلی موضوع از جنبه‌های مختلف شناسایی شدند.»
به گفته رضایی‌منفرد، گام دوم موضوعات شناسایی شده در قالب مقوله‌های قوت، ضعف، فرصت و تهدید دسته‌بندی و یک پرسشنامه برای جمع‌آوری اطلاعات از کارشناسان محلی و مستقر در پایگاه میراث‌جهانی پارسه آماده و اجرا شد.
او در توضیح گام سوم گفت: «اطلاعات جمع‌آوری شده تحلیل و راهبردهای پیشنهادی با روش تاپسیس،SWOT و ماتریس QSPM اولویت‌بندی شدند.»
این متخصص مدیریت بحران با استناد به نتایج این پژوهش، وضعیت کنونی را ضعف و تهدید (WT) اعلام کرد و گفت: «مناسب‌ترین استراتژی برای وضعیت کنونی راهبرد تدافعی است که مهم‌ترین این راهبردها استفاده از مجموعه آثار باستانی موجود و مدفون، بازنگری و استفاده از طرح‌های بازنگری شده مصوب جهانی و ملی مرتبط با حریم، وجود زیرساخت‌های گردشگری و تغییر الگوی اشتغال هستند.»
انتهای پیام/
