به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، حمید فدایی دبیر علمی نخستین همایش «تعیین اصالت اشیای تاریخی، فرهنگی و هنری» امروز سه‌شنبه 24 بهمن 96 در سخنانی با ابراز خرسندی از اینکه مباحث مرتبط با اصالت با چنین اقبال و استقبالی روبرو است گفت: «شاید بیش از یک سال پیش که نخستین بار ایده برگزاری این همایش مطرح شد تصور چنین استقبالی از موضوع برای ما سخت بود.»
او افزود: «البته این استقبال حاوی پیام دیگری هم برای ما است و آن دغدغه عمومی حاضران نیست بلکه افزایش آثار تقلبی و جعلی در حوزه میراث‌فرهنگی است که البته این جنبه از موضوع بسیار نگران کننده است.»
فدایی با بیان اینکه در مشرق زمین و در رأس آن در ایران موضوع اصالت پدیده‌ای نوظهور نیست اظهار کرد: «در حوزه نظر، نگاه فلسفی به مقوله اصالت اول بار در اندیشه و بینش بزرگانی همچون ابن مسکویه و ملاصدرا متبلور شده و امروزه مقوله اصالت از مفاهیم عمیق و همراه با حفاظت است.»
او گفت: «موضوع اصالت در مقدمه منشور ونیز نیز به نحوی تأثیر گذار دیده می‌شود آنجا که از انتقال یادمان‌های تاریخی گذشته به نسل‌های آینده و با حفظ تمامیت و غنای اصالت آنها سخن رانده می‌شود به ویژه بعد از اصالت در عرصه سنجش، ارزش‌های منابع میراثی در دنیای چند فرهنگه امروز اهمیت فزاینده‌ای یافته است.»
فهرست میراث جهانی و آزمون اصالت
فدایی تصریح کرد: «بر همین اساس منابع تاریخی‌فرهنگی فقط در صورتی در فهرست میراث جهانی گنجانده می‌شوند که از آزمون اصالت سر بلند بیرون آیند.»
دبیر علمی همایش گفت: «از دیگر سو در برابر اصالت و همه مفاهیم برآمده از آن موضوع جعل و تزویر قرار می‌گیرد که خود به ویژه در دنیای امروز به شکل گسترده‌ای به موضوع میراث‌فرهنگی راه یافته است.»
فدایی در ادامه اظهار کرد: «دقیقا و به همین دلیل امروزه تبیین مولفه‌های اصالت و تعیین معیارهایی برای بازشناسی و ارزیابی آن در گستره زمان اهمیت ویژه‌ای یافته است و موضوع اصالت به عنوان چارچوبی مطمئن در فرآیند بازشناخت حفاظت از میراث‌فرهنگی بدل کرده است.»
او افزود: «به موازات تولید و ورود پرشمار آثار جعلی به حوزه میراث‌فرهنگی که خود به نیات و اهداف مختلفی انجام می‌شود موجی از حساسیت‌های عمومی نسبت به هویت خواهی و اصالت طلبی در آثار حوزه میراث‌فرهنگی نیز شکل گرفته است.»
فدایی تأکید کرد: «بر این باورم که این موج اصالب طلبی خود ناشی از تلاش بشر نسبت به شناخت ارزش‌های والا و البته درک حقایق است و این خود به تمایل فزاینده او به راستی و درستی مرتبط است که ریشه در نهاد انسان دارد.»
او ابراز امیدواری کرد که در دو روز همایش و کارگاه بتوان هم از حوزه نظر و هم از حوزه عمل و آزمایشگاهی جنبه‌های مختلف اصالت را دو مولفه‌ها و معیارهای آن را در بازشناسی اصل و فرع اشیای تاریخی مورد واکاوی قرار دهیم.
دبیر علمی همایش با اشاره به اینکه در این دو روز همایش بیش از 20 مقاله ارائه خواهد شد تصریح کرد: «مقالات منتخب شامل اصل و چکیده حدود 30 مقاله در کتاب همایش قرار داده شده که زیر چاپ است.»
به گفته او، مقالات که در این همایش ارائه خواهند شد به جنبه‌های مختلف نظری و عملی تعیین اصالت اشیا می‌پردازند که شامل آثار فلزی، اسناد و نسخ خطی، سفال، تابلوهای نقاشی و مینیاتور ، گوهرها و کانی‌های قیمتی، آثار چوبی و عاج و تزئینات وابسته به معماری است.
فدایی گفت: «در بخش کارگاه نیز از دو نفر از استادان بزرگ بین‌المللی در این حوزه بهره گرفته‌ایم که علاوه بر سخنرانی مسئولیت برگزاری دو کارگاه فلز و نسخ را به عهده دارند.»
تکامل روش‌های آزمایشگاهی تحولی در بررسی های مرتبط با آثار تاریخی‌هنری
کامران احمدی رئیس پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار فرهنگی‌تاریخی دیگرسخنران این نشست گفت: «پیشرفت علوم و تکامل روش‌های آزمایشگاهی و دستگاهی تحولی در بررسی‌های مرتبط با آثار تاریخی –هنری ایجاد کرده است.»
او افزود: «استفاده از این امکانات کمک بزرگی در شناسایی سیر تحول هنری یک دوره و یا یک هنرمند بخصوص را امکان‌پذیر کرده است.»
او اظهار کرد: «بزرگانی همچون بهزاد و یا سلطان محمد اغلب از سر افتادگی و یا نوعی عرفان امضای خود را بر روی آثار شان به یادگار نمی‌گذاشتند بلکه به کار گیری روش های علمی‌آزمایشگاهی می‌تواند کمک به شناسایی آثار منسوب به ایشان گشته و سره را از ناسره جدا کند.»
احمدی با اشاره به اینکه در ابعاد پیچیدگی این‌گونه مسائل نیاز به همایشی در خور داشته و کادر علمی مجربی را می‌طلبید تصریح کرد: «حضور سه تن از مجرب‌ترین متخصصان این فن پرفسور پرنیشکا ، شراینر و کرادوک دعوت ما را قبول کرده‌اند تا نشست ما را رونق بخشند، البته هر چند پرفسور کرادوک تا این لحظه موفق به حضور در این نشست نگشته‌اند از حضور تمامی عزیزان تشکر می‌کنم.»
تفاوت میان تعیین اصالت اشیای باستانی و اشیای جدید
فرانک بحرالعلومی عضو هیئت علمی همایش، نیز سخنرانی‌اش را با عنوان «تعیین اصالت اشیای تاریخی، فرهنگی و هنری، فرایندی پیچیده و میان‌رشته‌ای» آغاز کرد و با بیان این پرسش‌های که چرا مطالعه درباره روش‌های آزمایشگاهی تعیین اصالت اشیا مهم است و چرا جعل و ساخت اشیا تقلبی چنین رواج دارد سخنانش را ادامه داد.
او با بیان اینکه بسیاری از همکاران در این حوزه ارزیابان زبده‌ای هستند تصریح کرد: «ما اصرار داریم آخرین روش‌های علمی که در مورد تعیین اصالت وجود دارد را در این همایش مطرح کنیم تا تمام کارشناسان بتوانند از آنها بهره گیرند.»
او با اشاره به برخی از آثار جعلی به نمایش گذاشته شده در اروپا و غرب گفت: «آثار جعلی در تمام دنیا و در ایران نیز وجود دارند و حتی در برخی از نمایشگاه‌ها و حراجی‌ها به نمایش گذاشته می‌شوند.»
او در پاسخ به این پرسش که چرا اثر تقلبی، گفت: «طمع و آز، نشان دادن مهارت، دلایل سیاسی، مذهبی، قومی، تمایلات (جاه‌طلبی) سرکوب شده... از دلایل ارائه آثار تقلبی است.»
او افزود: «تفاوت میان تعیین اصالت اشیای باستانی و اشیای جدید، سبک اشیای قدیم و مواد و مصالح و روش ساخت در اشیای جدید مواردی هستند که در این همایش مورد توجه قرار می‌گیرند.»
خطر اشیای جعلی برای موزه‌ها و برای روند پژوهش‌های تاریخی و باستان‌شناسی، هنری و ضرورت آشنایی موزه‌داران، مرمتگران، جمع‌داران و امنای اموال با آخرین دستاوردهای علمی در حوزه تعیین اصالت را نیز از مباحثی دانست که در این همایش مطرح خواهند شد.
نخستین همایش و کارگاه تخصصی «تعیین اصالت اشیای تاریخی-فرهنگی و هنری» با حضور کارشناسان داخلی و خارجی از کشورهای اتریش و آلمان به همت پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی- فرهنگی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، از امروز به مدت دو روز در حال برگزاری است.
انتهای پیام/
