به گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، محمد‌رضا کارگر مدیرکل امور موزه‌ها در نشست پژوهشی نوروز \"میراث صلح، تنوع فرهنگی و فرهنگ مدارا\" گفت: «در حال حاضر مهمترین سرمایه‌گذاری که ایران می‌تواند داشته باشد در حوزه فرهنگ است چرا که ایران در هرجایی از جهان که منظر موقعیت فرهنگ و میراث فرهنگی حضور پیدا کند دارای جایگاه ویژه‌ای است.»
او با اشاره به این نکته که فرهنگ به‌رغم وجود نفت در حوزه اقتصادی تاثیرگذار است گفت: «این در حالی است که در حوزه نفت رقبای بسیاری برای ایران وجود دارند.»
کارگر درباره تاثیر تداوم فرهنگ در دستیابی به توسعه پایدار گفت: «علت دوام ایران در طی چندین هزار سال، داشته های فرهنگی اش بوده است و با تکیه بر این داشته ها و به رغم همه مشکلات و چالش های موجود در این سرزمین و برخورد با دیگر فرهنگ ها موفق شده فرهنگی را خلق کرده و به وجود آورد.»
او افزود: «اگر ایرانیان موفق به حفظ هویت ملی خود شده‌اند به‌دلیل ممارستی بوده که همواره با این سرزمین وجود داشته و انقطاعی در روند و استمرار این فرهنگ و تمدن به وجود نیامده و همواره این سرزمین به سمت بالندگی پیش رفته است.»
او تاکید کرد: «اگر این فرهنگ همیشه پایدار بماند همیشه راه حل ها را برای ما بیان خواهد کرد و در چهارچوب این فرهنگ هرگز مخاطره ای به عنوان برخورد به وجود نمی آید و به طور حتم صلح دستاورد حتمی این فرهنگ خواهد بود چرا که این فرهنگ نحوه مذاکره و گفتگو با سایر فرهنگ ها را آموخته است.»
او با اشاره به باور آریایی ها مبنی بر اعتقاد به پیوند برای بارور شدن گفت: «پیوند درست دو فرهنگ همگن منجر به باروری می شود همانطور که درخت ها زمانی به باروری می رسند که از پیوند استفاده شود و پیوند کمک می کند که ویژگی های خوب یک گونه بر دیگری تاثیر گذاشته و باعث باروری شود.»
کارگر افزود: «فرهنگ ما فارغ از تعصبات، در برخورد با سایر فرهنگ ها از ملایمت برخوردار بوده، تاثیر گرفته و تاثیرگذار بوده است و این تاثیرپذیری حکم پیوند را دارد.»
او در ادامه هشدار داد: «اگر مسیر فرهنگی که چندین هزار سال آن را تمرین کرده و به‌عنوان یک میراث بسیار با ارزش است را از دست بدهیم، نمی دانیم چه اتفاقی خواهد افتاد.»
مدیرکل امور موزه‌ها با اشاره به خطر آلزایمر گفت: «اگر روزی این جامعه از خود بپرسد که \"کی هستیم؟، \"چه فرهنگی داریم؟\"، \"چه فرهنگی باید داشته باشیم؟\"، در آن زمان هر چیزی ممکن است برای این کشور، مردم و سرزمین یک مشکل و خطر جدی باشد.»
تاثیر سواد فرهنگی در حفظ فرهنگ
او به نقل از یونسکو گفت: «جامعه باید حافظه خود را نسبت به فرهنگش حفظ کند که به آن سواد فرهنگی گفته می شود.»
به گفته او، آموزش لازمه ایجاد سواد فرهنگی است و هر چیزی را انسان باید از طریق آموزش بیاموزد.
کارگر با تاکید بر نقش موزه ها در افزایش سواد فرهنگی گفت: «موزه ها باید مردم را نسبت به فرهنگ خودشان آگاه کنند.»
او با اشاره به جستجوی جاودانگی در انسان گفت: «موزه ها برای جامعه نقش آب حیات را بازی می کنند به عبارت دیگر هر چیزی که وارد موزه شود به جاودانگی می رسد بنابراین بسیاری از موزه ها معرف فرهنگ های جامعه هستند و فرهنگ‌ها را جاودانه کرده و محیطی دایمی برای آموزش و یادآوری این فرهنگ‌ها خواهند بود.»
کارگر در ادامه به تلاش اکوموزه ها برای حفظ فرهنگ اشاره و تاکید کرد: «امروز با توجه به شرایط و ارتباطات جهانی و سیاست های منطقه ای و شرایط خاص ایران، برای حفظ فرهنگ به تلاش مضاعف نیاز داریم.»
او نقش مراکزی مثل پژوهشکده مردم شناسی پژوهشگاه را برای عبور از این برهه تاریخی و حفظ فرهنگ اعم از فرهنگ عمده و خرده فرهنگ ها بسیار مهم دانست.
با اشاره به وجود تنوع فرهنگی در ایران گفت: «متاسفانه برخی به اشتباه فکر می کنند تنوع فرهنگی نوعی تهدید برای این سرزمین محسوب می شود این در حالی است که همه تابع فرهنگ ایران هستیم و همه فرهنگ های موجود بخشی از فرهنگ بزرگ ایرانی است.»
مدیرکل امور موزه‌ها ایجاد موزه های مردم شناسی و اقوام را نماد \"وحدت در کثرت و کثرت در وحدت \" در زمینه تنوع فرهنگی دانست.
او نوروز را یکی از موضوعات مهم مشترک با رفتارهای نسبتا یکسان در بین همه فرهنگ ها در کشور دانست و افزود: «توجه به نوروز، توجه به میراث و فرهنگ و داشته های بسیار زییایی ماست.»
او گفت: «اگر بتوانیم فرهنگ خود را حفظ کرده و استمرار دهیم به طور حتم مسیر توسعه را به ما نشان خواهد داد و معضلات و مشکلات را از بین خواهد برد همانطور در طول تاریخ مردم به پشتوانه این فرهنگ غنی مسیر توسعه را طی کرده‌اند.»
نوروز یک زمان تقویمی است
فرهاد نظری، مدیرکل دفتر ثبت آثار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با اشاره به ثبت جهانی نوروز در یونسکو با مشارکت 12 کشور گفت: «نوروز برای زنده ماندن حوادث بسیاری را پشت سرگذاشته است.»
او در ادامه به توضیح مقام و جایگاه والای امام محمد غزالی اشاره کرد و بخش هایی از نوشته های او را در کتاب کیمیای سعادت خواند.
او با اشاره به تقویمی بودن نوروز گفت: «نوروز تنها یک مناسبت اعتباری برای دید و بازدید و صلح و صفا نیست بلکه زمانی است که شب و روز برابر می شوند و ناگزیر مردم باید این زمان تقویمی برای کشت و کار و غیره استفاده کنند.»
نظری افزود: «امروزه کارکرد تقویمی و نجومی و کیهانی نوروز دچار تغییر شده و تنها به حفظ آیین و رسم‌هایی که عمدتاً جنبه اجتماعی و مردم‌شناسی دارند محدود شده و تقلیل پیدا کرده است.»
او یکی دیگر از این تغییرات در مصداق ها و عناصر فرهنگ ایرانی را در زبان فارسی دانست و گفت: «با ورود اعراب به ایران، این زبان در دیوان و دربار به حاشیه رفته و تنها بین مردم باقی می ماند تا این که خاندان سامانی تلاش می کنند شرافت اصلی زبان فارسی را برگردانند و در آن زمان تفسیر ترجمه طبری به فارسی برگردانده می شود.»
او افزود: «در این دوران بار دیگر زبان فارسی رونق یافته و تبدیل به زبان علم می شود و دانشمندان ایرانی برای نوشتن کتاب های خود این زبان را برمی گزینند و بسیاری این دوران را دوره رنسانس دوره اسلامی می دانند.»
به گفته او، امام محمد غزالی ضربه مهلکی بر پیکر زبان فارسی و طبیعات و حکمت و فلسفه وارد می کند و از آن پس شاهد کم‌فروغ شدن زبان فارسی به عنوان زبان علم و طبیعیات می شویم.
نظری، پرستاری از طبیعت، صلح، گفتگو، تنوع فرهنگی و حفظ حقوق دیگران را از پیام های نوروز دانست و گفت: «این در حالی است که امروزه بیشترین آسیب ها به طبیعت را در روزهای نوروز شاهد هستیم.»
نوروز موسیقی موزون است
حمید تنکابنی، رئیس مرکز اسناد فرهنگی آسیای پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دیگر سخنران این نشست بود.
او در ابتدا با طرح این پرسش که «چه آیین هایی در فرهنگ متنوع جهان در تاریخ ماندگار بوده اند و از فراز و فرودهای تاریخی گذشته و هنوز گسترش یافته و بخشی از نیازهای روحی و فرهنگی جامعه معاصر را برطرف می کنند؟»، کارکرد اجتماعی، انعطاف پذیری، پویایی و چند وجهی بودن را از رازهای ماندگاری آیین نوروز دانست.
او با اشاره به وجود 21 مولفه به عنوان ویژگی های شخصیت نوروز، از صلح، مهرورزی، بخشندگی، امیدزایی، شادی آفرینی، نرم خویی، خوش خلقی، شور زندگی، نو شدن حال ها، غبارروبی کهنه ها، اعتدال گرایی، تطهیر از آلودگی جسم و ذهن و روان، تقویت ارتباطات اجتماعی با صله رحم به عنوان برخی از این ویژگی ها نام برد.
تنکابنی نوروز را یک موسیقی جهانی دانست که سازهای مختلف جهان را بیان می کند و ارکستر و موسیقی موزونی است که با نزدیکی به بهار شکل می گیرد و با طبیعت منطبق است.
پیام یک پیشکسون مردم شناسی
در بخشی از این مراسم پیام محمد میرشکرایی، رئیس سابق پژوهشکده مردم شناسی و از مردم شناسان پیشکسوت توسط فرزندش قرائت شد.
میرشکرایی در پیام خود ضمن شادباش به مناسبت فرارسیدن نوروز گفت: «سالها در گذر است، بعضا روزهایی که در شرایطی متفاوت نوروز را پاس داشتیم و سهم خود را به عنوان مهمترین نهاد فرهنگی در بازشناسی، پاسداری و احیای آیین های نوروز ادا کردیم نزدیک به دو دهه می گذرد.»
او افزود: «جمع همکارانم در پژوهشکده مردم شناسی، نشیب و فرازهای پرداختن به نوروز را تا به امروز بی شک با دل و جان لمس کرده و به یاد دارند.»
او در پیام خود ابزار خرسندی کرد که نتیجه این تلاش های همه جانبه، به ثبت جهانی نوروز انجامید و امروز همچنان کشورهای دیگری متقاضی پیوستن به این پرونده ارزشمند هستند.
این پیشکسوت مردم شناسی در پیام خود افزود: «بسیار خرسندم که امروز نهادهای دولتی و مردمی همراه و همگام یکدیگر برای حفاظت و پاسداری از این میراث ناپدیدار کهن خود در گوشه گوشه این سرزمین پر گهر تلاش می کنند، میراث ناپدیداری که در سراسر سرزمین های امروز و جهان ایرانی در هنگامه باز زنده شدن طبیعت جشن گرفته می شود.»
او ابراز امیدواری کرد: «این حاصل نیکو سرآغازی برای پرداختن به دیگر جشن ها و مصادیق میراث ناپدیدار ایران باشد.»
نشست پژوهشی نوروز \"میراث صلح، تنوع فرهنگی و فرهنگ مدارا\" طی امروز و دیروز در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد.
انتهای پیام/
