بسیاری از اندیشمندان توسعه پایدار را مترادف با حفظ و پاسداری از میراث مادی و معنوی گذشتگان که در طول قرن‌ها سینه به سینه به‌دست امروزیان رسیده، می‌دانند و در این میان گستره وسیعی از داشته‌های بشری نظیر آب‌ها، رودخانه‌ها، درختان، جنگل‌ها، قنات‌ها، بناها، سراها، رواق‌ها، مناره‌ها، گلدسته‌ها، سابات‌ها را می‌توان در حوزه این میراث گنجاند.
در شرایط کنونی و در عصر شتاب گرفتن تکنولوژی و دستاوردهای بشری در این حوزه، بنیان‌های برآمده از خردجمعی در نظام بین‌الملل نیز درصدد هستند تا با محوریت بخشیدن به تاریخ، فرهنگ و هویت ملت‌ها، حافظه و تاریخ بشر را از تغییرات پرشتاب عصر جدید مصون دارند.
در شرایط کنونی بن‌مایه بسیاری از نشست‌ها، سمینارها و کارگاه‌های تخصصی سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد بر حول نگرانی از فراموش شدن حافظه تاریخی بشر یا نسیان فرهنگی تاریخی و مخاطرات مترتب بر آن تشکیل می‌دهد.
همگام با تحولات جهانی، در داخل کشور نیز روند رسیدن به توسعه پایدار با اتکا به تعاریف یاد شده در حال شتابگیری بیشتری است. صندوق احیاء بناهای تاریخی در دوره جدید به عنوان بازوی اجرایی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در راستای ارتقای فعالیتهای خود برای شناساندن و بارور ساختن ارزش‌های مادی و معنوی موجود در ابنیه تاریخی با برپایی جشنواره‌های فرهنگی که جریان زندگی را همراه با معرفی میراث ناملموس، صنایع دستی و فرهنگ بومی محلی هر منطقه، در اذهان نسل جدید احیاء کند.
حال می‌توان در این عبارت که «یونسکو و صندوق احیاء؛ دو روی سکه حفاظت از ابنیه تاریخی» مداقه بیشتری کرد چرا که اگر سازمان یونسکو و موسساتی نظیر شورای بین‌المللی بناها و محوطه‌های تاریخی (ایکوموس) وظایف کلان و بین‌المللی در این حوزه را مدیریت می‌کنند، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و ذیل آن موسسه‌ای نظیر صندوق احیاء بناهای تاریخی و فرهنگی نیز در داخل کشور گستره وسیعی از وظایف و ماموریت‌ها را در این حوزه نمایندگی می‌کند و به طبع با همکاری‌های نزدیک در میان این بخش‌ها، می‌توان اثربخشی شایان توجهی را برای حفظ هویت و حافظه تاریخی بشر رقم زد.
در مصوبه اخیر مجلس شورای اسلامی مبنی بر تبدیل عنوان صندوق احیاء و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی به صندوق توسعه صنایع‌دستی و فرش و احیاء و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی، ظرفیت منحصر به فردی را برای گسترش و ترویج فرهنگ احیاء بناهای تاریخی در اختیار این موسسه قرار داده و از دیگر سو یونسکو نیز به عنوان سازمانی جهانی که بیش از نیم قرن است که با سازمان‌های غیردولتی متناسب با زمینه‌های فعالیت خود همکاری می‌کند که در مسیر تحقق اهداف و برنامه‌های سازمان و انتشار ایده‌های اخلاقی و معنوی آن در جامعه مدنی گام بر می‌دارد، می‌تواند تکمیل‌کننده فعالیتهای صندوق احیاء در عرصه داخلی و جهانی باشد.
یونسکو با 305 سازمان غیردولتی بین‌المللی و 270 نهاد و بنیاد مشابه در جهان روابط رسمی دارد که تفاهمنامه اخیر منعقد شده میان صندوق احیاء و کمیسیون ملی یونسکو ایران نیز می‌تواند گام مهمی برای آغاز همکاری‌ها فی‌مابین در حوزه بناهای تاریخی باشد.
تفاهمنامهای که «برگزاری گردهمایی‌ها، سمینارها و تهیه مصادیق ترویجی احیاء اماکن و بافت‌های تاریخی به منظور معرفی مزیت‌ها و قابلیت‌های این حوزه در زمینه گردشگری»، « اشاعه دانش و توانمندی متخصصان حفاظت از ابنیه تاریخی و فرهنگی در زمینه احیاء و بهره‌برداری مجدد از این اماکن در داخل و خارج از جمهوری اسلامی ایران»،«مشارکت و همکاری‌های لازم جهت تبادل تجربیات در زمینه مرمت، احیاء و بهره‌برداری از بناهای تاریخی و فرهنگی» از مهمترین رئوس آن است و امیدواریم با گسترش این همکاری‌ها روند توجه به حافظه تاریخی بشر بیش از پیش رشد یابد.
*مدیر عامل صندوق احیاء و بهره برداری از بناها و اماکن تاریخی و فرهنگی
انتهای پیام/
