به‌گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی موزه ملی قرآن کریم، ترنم تقوی دکترای پژوهش هنر و پژوهشگر نمادهای باستانی سخنران این کارگاه در آغاز سخنان خود تفکر پنهان در تصویر مکرر نقوش گیاهی را بنا بر نظریه افسون‌های مبتنی بر قانون شباهت یا جادوی هومیوپاتیک یا تقلیدی، بر مبنای گفتار جیمز فریزر چنین توضیح داد: «در اصل قانون شباهت، انسان چنین نتیجه می‌گیرد که می‌تواند هر معلول دلبخواهی را فقط با تقلید آن ایجاد کند. این تفکر ناشی از باور انسان دوران کهن به‌نوعی تداعی معانی و این تصور است که چیزهای همانند یکی‌اند پس با تصویر درختان و گیاهان بر ظروف و اشیای زندگی خود به بازسازی طبیعت پرداخته و با ترسیم درخت زندگی و میوه حیات و امید غلبه بر نگاهبانان اساطیری‌اش، وانمود به امکان دستیابی به حیات جاودان کرده و بدین‌وسیله کائنات را با خواست‌های قلبی خود همسو می‌ساخت.»
او در ادامه بیان داشت: «بشر همواره دربند جادو باقی نمانده و به‌مرورزمان با آشکار شدن ضعف وی در مقابل نیروهای طبیعی و اجتناب‌ناپذیر بودن مرگ، اعتقاد به خود جایش را به اعتقاد به نیروهای فوق بشری که ناظر بر روند طبیعت هستند، داد و بشر به کوشش در جلب رضایت موجودات مافوق طبیعی پرداخت. اعتقاد به آنیمیسم یا جاندار پنداری به معنای اعتقاد به وجود روح مستقل برای مظاهر طبیعت که می‌توانند در سرنوشت انسان مؤثر باشند نشات گرفته از این باور کهن است.»
تقوی در ادامه بحث خود بیان کرد: «با گذر زمان پیشرفت مهمی در تفکر دینی حاصل آمده و جان باوری به آیین چندخدایی انجامید. یعنی درخت به جسمی بیجان تبدیل شد که تنها برای مدتی کوتاه مسکن موجودی مافوق طبیعی شد. در این زمان روح درخت کم کم شکلش را تغییر داده و به حیات انسان درمی‌آید، چراکه تفکر بشر ابتدایی گرایش به آن دارد که هر موجود ذهنی مجردی را به شکل عینی انسانی درآورد. در اینجاست که خدایان و خدای بانوان گیاهی در هیات انسان ظاهرشده و سرشت نباتی خود را با یک شاخه یا نشانه دیگری نمایان می‌سازند.»
او در ادامه با تعریف مفهوم اساطیری درخت در جهان باستان و بررسی نمادهای مرتبط به آن، به بررسی مفهوم نمادین درخت زندگی و پس‌ازآن در بخش‌هایی جداگانه به بررسی نمادهای گیاهی نخل، سرو، انار، نیلوفر، رزت یا گل چندپر، انگور (تاک) پرداخته و اساطیر مربوط به هر گیاه در جهان و ایران باستان پرداخته و نقوش برجای‌مانده از سفالینه‌ها و ظروف باقی‌مانده از تمدن کهن ایران را موردبررسی قرارداد.
انتهای پیام/
