به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی پایگاه‌های ثبت جهانی اصفهان، فریدون الله‌یاری در این باره گفت: «برای مرمت گریو و گنبد مسجد شیخ لطف‌الله پس از اقدامات مطالعاتی، اقدامات اجرایی از جمله تجهیز کارگاه و ساخت قالب گنبد در یک هشتم از سطح کل گنبد انجام شد.»
او به نحوه مرمت گریو و گنبد مسجد شیخ لطف‌الله و اقدامات مرمتی آن اشاره کرد و افزود: «در فروردین ماه 1397 قسمتی از گریو کاشی‌کاری گنبد مسجد شیخ لطف‌الله با طرح معقلی، مرمت اضطراری شد.»
الله‌یاری تصریح کرد: «با توجه به اهمیت گنبد، حفاظت بنا در اسرع وقت به منظور جلوگیری از ریزش بیشتر با اختصاص اعتبار ملی پایگاه ثبت جهانی میدان امام در دستور کار قرار گرفت.»
مدیر‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اصفهان به مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اشاره کرد و افزود: «باتوجه به اجرای داربست برای مرمت گریو گنبد مسجد شیخ لطف‌الله فرصتی برای بازدید گنبد شیخ لطف‌الله فراهم شد که در این بازدید مشخص شد، تزئینات کاشی‌کاری و زمینه آجری گنبد شیخ لطف‌الله به دلیل از بین رفتن بندها و ملاط زیرین دچار تخریب و جداشدگی شده است، که مقرر شد اجرای داربست بر روی گنبد ادامه پیدا کند.»
اسکن لیزری گنبد
فریبا خطابخش مدیر پایگاه جهانی میدان امام اصفهان نیز به مراحل مرمت گریو و گنبد مسجد شیخ لطف‌الله اشاره کرد و گفت: «برای شروع مرمت گریو نیاز به اسکن لیزری گنبد بود که این اقدام در اسرع وقت انجام شد.»
او افزود: «پس از بررسی سطح تخریب‌های ناشی از فرسودگی ملاط‌ها و ریزش قسمت‌هایی از تزئینات کاشی‌کاری گریو گنبد و طبله شدن قسمت‌های اطراف آن اقدام به شماره‌گذاری قسمت‌های باقی‌مانده شد و سپس قالب گریو گنبد بر اساس قوس گریو گنبد مسجد ساخته شد.»
خطابخش با اشاره به به مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله بیان کرد: «در خرداد ماه 1397 با توجه به اجرای داربست برای مرمت گریو گنبد به دلیل از بین رفتن ملاط و بندهای زیرن و تخریب و جداشدگی تزیینات کاشی‌کاری و زمینه آجری گنبد شیخ لطف‌الله، اجرای داربست بر روی گنبد ادامه پیدا کرد.»
مدیر پایگاه جهانی میدان امام اصفهان اظهار کرد: «پس از بررسی سطح تزیینات کاشی‌کاری گنبد مشخص شد بندهای بین کاشی‌ها کاملا از بین رفته و لعاب کاشی‌ها در اثر مرور زمان و یخ بر شدن در قسمت‌هایی پریدگی لعاب و در بیشتر قسمت‌ها ترک‌خوردگی روی لعاب دارد.»
او افزود: «همچنین ملاط زیر در اثر مرور زمان و یخ بر شدن دچار فرسودگی شده و استحکام خود را کامل از دست داده است و تزئینات کاشی معرق از بستر جدا شده و به راحتی با دست قابل برداشتن بود. با این تفاسیر کار مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله نیز با جدیت در دستور کار قرار گرفت. برای مرمت گنبد ابتدا طرح‌برداری تزئینات صورت گرفت و در ادامه طرح بر روی قالب کشیده شد و تک تک تزئینات کاشی معرق بر روی گنبد شماره‌گذاری شد.»
این مسئول همچنین برداشت پکفته‌ها و زیر‌سازی فرسوده تا رسیدن به آجرکاری گنبد، پاک‌سازی آجرهای گنبد اصلی و اجرای بندکشی‌های مجدد، اجرای یک رج گچ‌مال سوزاندنی، اجرای چوب‌های چنارمشته حذف شده در مرمت‌های قبلی، اجرای سه رج آجر لفتون با گچ کف‌مال بر روی گنبد، اجرای سازو با پوست درخت خرما و اجرای یک لایه گچ کف‌مال را از جمله اقدامات اجرایی صورت گرفته در گنبد مسجد شیخ ذکر کرد.
خطابخش ادامه داد: «اجرای گِل برای جداسازی پارچه‌ها، اجرای سازو و دوغاب گچ در پشت تزئینات کاشی معرق بر روی قالب گنبد و آماده‌سازی پارچه‌بری‌ها برای نصب و نصب پارچه‌بری‌های تزئینات کاشی معرق گنبد بر روی بستر آماده‌سازی شده از دیگر اقدامات انجام شده در گنبد مسجد شیخ لطف‌الله است.»
به گفته او، زیر‌سازی گنبد مسجد شیخ لطف‌الله در سه مرحله و با گچ مقاوم و آجر در سه رج انجام شده است .
خطابخش، تاکید کرد: «در مسجد شیخ لطف‌الله بر خلاف مسجد امام، کاشی نو جایگزین نشده است که رنگ‌ها عوض‌شده باشد و این ناشی از بندکشی‌های صورت گرفته و دوغاب گچ است که با مرمت ترک‌های دیگر گنبد، یکنواخت خواهد شد.»
خطابخش با اشاره به اینکه یکی از استادکاران قدیمی و برجسته میراث‌فرهنگی بر روی گنبد این مسجد اقدامات مرمتی را انجام داده، تاکید کرد: «کار تخصصی است و از مواد غیر استاندارد استفاده نشده که باعث تغییر رنگ کاشی شود.»
انتهای پیام/
