این مجسمه گاهی با سوار و گاهی نیز بی‌سوار ساخته می‌شود و نقش‌ها و رنگ‌های به‌کار رفته در آن نیز متناسب با شرایط زمان دچار تغییر می‌شود.

اُشتُروک برای مورخان و باستان‌شناسان دارای اهمیت تاریخی و باستانی است زیرا شکل مجسمه و طرح‌های تزئینی آن بیانگر هویت، وضعیت اقتصادی، فرهنگی و سیاسی مردم منطقه بوده است.

این مجسمه‌های کوچک گلی اغلب بازتاب تأثیر آن‌ها از محیط مانند کاروان شتر، شتر و نخل، مرد شترسوار و... که توسط افراد محلی در تنورهای خانه‌هایشان ساخته و در پنجشنبه بازار میناب به فروش می‌رسیده است.

با‌توجه به تقسیم‌بندی صنایع‌دستی استان هرمزگان به دو دسته رایج و فعال و صنایع‌دستی فراموش شده، اُشتُروک‌سازی را می‌توان جزو صنایع‌دستی که در گذشته رایج بوده و هم‌اکنون به‌صورت محدود و جزئی انجام می‌شود، قرارداد.

مهم‌ترین و اصلی‌ترین عامل از رونق افتادن این رشته، ورود فنّاوری و صنایع جدید به زندگی مردم است.

در گذشته در بعضی روستاها این هنر رونق و بازار خوبی داشته، اما در حال حاضر به دلیل عدم وجود بازار فروش و فقدان کاربرد محصولات، این صنعت کهن در آستانه فراموشی قرارگرفته و سفالگران تنها در دو کارگاه روستاهای شهوار و حکمی، آن‌هم گاهی و به‌صورت محدود، به تولید اشتروک می‌پردازند.

افرادی که هم‌اکنون به کار تهیه اشتروک و مجسمه‌های گلی مشغول‌اند دو یا سه نفر هستند که سن زیادی دارند، متأسفانه جوانان علاقه‌ای به یادگیری این هنر ندارند و به کارهای پر درآمدی چون خریدوفروش اشیاء و مجسمه‌های چینی می‌پردازند.

مشکلات مالی صنعتگران و عدم شناخت کافی آنان از بازار و سلیقه مشتری در کنار عدم وجود فنّاوری و تجهیزات لازم برای تولید انبوه از دیگر موانع صنعتگران است که می‌توانیم با فراهم کردن بستر مناسب از منسوخ شدن و زوال این هنر سنتی دستی و منحصربه‌فرد جلوگیری کنیم.

اعطاء کارت شناسایی صنعتگری و معرفی صنعتگران این رشته جهت دریافت تسهیلات، تهیه فیلم و گزارش از روش تولید و ساخت این رشته، شرکت صنعتگران در نمایشگاه‌های صنایع‌دستی سراسر کشور و اجرای این رشته به‌صورت زنده (Work Shop) ازجمله موارد پیشنهادی جهت حمایت‌های دولتی است.

همچنین برای حفظ و احیاء این رشته می‌توان برنامه‌ریزی‌هایی برای آموزش به افراد علاقه‌مند و جوان با سطح تحصیلات مناسب انجام شود که در این آموزش طراحی جدید و ساخت مدل‌ها و رنگ‌های متنوع نیز در آن دیده شود.

در آخر اجرای تورهایی برای بازدید از کارگاه‌های اشتروک‌سازی و دیدن روش تولید اشتروک نیز کمک شایانی به احیاء و زنده نگه‌داشتن رشته و محصول منحصربه‌فرد خواهد بود.

*گزارش از بهاره جوشعار، کارشناس میراث‌فرهنگی

انتهای پیام/