این استان با 90 موزه فعال، بعد از تهران، رتبه دوم تعداد موزه های استانی کشور را داراست و با توجه به وجود 700 موزه در ایران، حدود 13 درصد موزه های کشور به خراسان رضوی اختصاص دارد. از این تعداد، 16 موزه متعلق به آستان‌قدس، 22 موزه متلعق به میراث‌فرهنگی که 11 مورد نیز در حال اضافه شدن به آن‌هاست و بقیه موزه ها متعلق به بخش خصوصی، ادارات و نهادها هستند.
افتتاح موزه‌های فریمان، رشتخوار و تربت‌حیدریه، به‌زودی
ابوالفضل مکرمی‌فر، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی 28 بهمن‌ماه 98 در گفت‌وگو با خبرنگار ما در‌این‌باره می‌گوید: «11 موزه، شامل موزه نسخ خطی تایباد، موزه موسیقی آیینی در تربت‌جام، خانه موزه شهید مطهری در فریمان، موزه مازاری در تربت‌حیدریه، موزه ابریشم شهر بایگ، موزه آب گناباد، موزه شهر در کاشمر، موزه باستان‌شناسی خلیل‌آباد، موزه شهر بجستان، خانه موزه قرایی در رشتخوار و موزه مردم‌شناسی بردسکن می‌شود.»
او درباره شرایط فعلی سه موزه «خانه موزه شهید مطهری فریمان»، «خانه موزه قرایی رشتخوار» و «موزه مازاری تربت‌حیدریه» توضیح می‌دهد: «این سه موزه با مشارکت بخش خصوصی تجهیز و تکمیل‌شده‌اند و هم‌اکنون بهره‌برداری می‌شوند اما هنوز افتتاح رسمی آن‌ها انجام نشده، خانه موزه قرایی و مازاری در فرصت مناسبی که وزیر یا معاون میراث‌فرهنگی در استان حضورداشته باشند، افتتاح رسمی خواهند شد.»
مکرمی‌فر با بیان اینکه در‌خصوص خانه موزه شهید مطهری نیز بناشده تا هم‌زمان با صدمین سالروز تولد استاد مطهری افتتاح شود، ادامه می‌دهد: «این موزه، منزل پدری استاد شهید مطهری در فریمان از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، در گذشته این خانه باغ 3700 مترمربع وسعت داشته که به‌مرورزمان تفکیک و واگذار می‌شود، از ابتدای سال 1397 نیز بازطراحی و بازپیرایی این موزه و فضای پیرامون آن در دستور کار اداره‌کل قرار گرفت و هم‌اکنون آماده بازگشایی است.»
موزه آب گناباد در مرحله انتخاب پیمانکار
او دلیل ایجاد موزه آب گناباد را ثبت جهانی قنات قصبه گناباد در فهرست یونسکو به‌عنوان اولین اثر ثبتی جهانی خراسان‌رضوی بیان می‌کند و می‌افزاید: «موزه آب گناباد در محل آب‌انبار میدان مرکزی شهر گناباد در حال ایجاد است و مکرمی‌فر درباره این موزه می‌گوید: طراحی موزه آب گناباد تمام شده و در مرحله انتخاب پیمانکار برای تکمیل پروژه است، تجهیزات آن‌هم به‌صورت کامل خریداری‌شده است.»
موزه شهر بجستان در مرحله ساخت دکور
این موزه در خانه تاریخی رحیمی ایجاد می‌شود و در آن، پیشینه تاریخی این شهرستان و مشاغل، فنون، حرفه‌ها و صنایع‌دستی مردم بجستان به نمایش درمی‌آید. مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی درباره شرایط فعلی این موزه می‌گوید: «عملیات مرمت، بازسازی و طراحی داخلی این خانه تاریخی از ابتدای سال 98 آغاز شد و اکنون در مرحله ساخت دکور قرار دارد.»
موزه تربت‌جام در مرحله خرید وسایل موردنیاز
موزه موسیقی تربت‌جام در بخشی از بنای تاریخی «رباط جام» این شهرستان در نظر گرفته‌شده و عملیات مطالعه و طراحی فضای داخلی آن، از ابتدای 98 شروع شد. مکرمی‌فر می‌گوید: «این موزه با توجه به اهمیت موسیقی شهرستان‌های تربت‌جام، تایباد و خواف که از قطب‌های مهم موسیقی مقامی ایران هستند، در دستور کار این اداره‌کل قرارگرفته، هم‌اکنون، مطالعات لازم برای طراحی این موزه، طراحی داخلی و خرید وسایل انجام‌شده است.»
خانه موزه قرایی رشتخوار، آماده افتتاح
خانه تاریخی قرایی در رشتخوار، سکونت‌گاه خانوادگی «سلطان‌علی‌خان»، ملقب به «حاجی خان‌یاور» بوده که قدمت آن به دوره قاجار می‌رسد. در سال 1387، میراث‌فرهنگی به‌منظور تبدیل این خانه تاریخی به موزه، آن را خریداری کرد. به گفته مکرمی‌فر، این خانه موزه تاکنون در چند نوبت مرمت‌شده و هم‌اکنون آماده افتتاح است.
موزه مردم‌شناسی بردسکن
این موزه در خانه تاریخی علمی واقع‌شده و عملیات بازپیرایی و طراحی مجدد آن نیز از نیمه دوم سال 97 آغاز شد که مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در این رابطه می‌گوید: «به‌زودی افتتاح می‌شود و در آن، مشاغل و پیشه‌های سنتی و قدیمی مردم شهرستان بردسکن به نمایش عموم درمی‌آید.»
موزه شهر کاشمر در حال تجهیز
در موزه شهر کاشمر، قابلیت‌های فرهنگی و هنری کاشمر و جلوه‌هایی از مشاغل سنتی و پیشه‌های شهری، طومارها و نسخه‌های خطی شامل وقف‌نامه و مبایعه‌نامه به نمایش گذاشته شده است. این موزه در خانه تاریخی دانش که از خانه‌های قدیمی شهر کاشمر است و در فهرست آثار ملی به‌ثبت رسیده، ایجاد شده و امروزه از آن بازدید می‌شود. مکرمی‌فردرباره این موزه نیز می‌گوید: «مطالعات کار، طراحی و اشیای داخلی موزه شهر کاشمر به‌طور کامل انجام‌شده و به‌محض انجام تشریفات قانونی در سامانه، تجهیز خواهد شد.»
موزه پیله‌کشی ابریشم (بایگ) در مرحله بازسازی و مرمت
یکی از حرفه‌های قدیمی منطقه بایگ تربت‌حیدریه در مبحث هنرهای سنتی و دستی، پیله‌کشی یا ابریشم‌کشی است که موزه ابریشم بایگ با معرفی مراحل و ابزار این پیشه، آن را به گردشگران معرفی می‌کند.
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌رضوی با اشاره به‌اینکه این موزه با مشارکت شهرداری بایگ تملک شده است، اضافه می‌کند: «هم‌اکنون، مراحل بازسازی و مرمت، طراحی و خرید وسایل موردنیاز این موزه انجام‌شده و به‌محض اتمام مرمت و بازسازی، چیدمان را انجام می‌دهیم.»
طراحی داخلی موزه خلیل‌آباد و تایباد انجام‌شده است
مکرمی‌فر درباره مراحل ساخت موزه باستان‌شناسی خلیل‌آباد می‌گوید: «خلیل‌آباد، ظرفیت بسیاری برای احداث این موزه داشت، تمام آثاری که قرار است در این موزه به نمایش گذاشته شوند، انتخاب شده‌اند، طراحی داخلی موزه هم انجام‌شده است.»
او درباره موزه نسخ خطی تایباد نیز می‌افزاید: «این موزه نسخ خطی، آب‌انباری است که مراحل زیرساختی و کنف کاری آن در حال اتمام است و اشیای مدنظر آن نیز انتخاب شده و در مرحله ساخت دکور آن هستیم.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان‌رضوی در پایان در پاسخ به این سؤال که چه تعداد شهرستان فاقد موزه در استان داریم، توضیح می‌دهد: «شهرستان‌های بدون موزه، شهرهای تازه تأسیس هستند که در این زمینه هم به‌دنبال این هستیم که با مشارکت شهرداری‌ها، موزه‌هایی متناسب با ظرفیت شهرستان‌ها احداث کنیم به‌عنوان‌مثال از برنامه‌های آینده ما این است که خانه دکتر شریعتی در جوین، باغ نشاط یا خانه کمال‌الملک در شهر فیروزه را به موزه تبدیل کنیم، همچنین موزه‌هایی در جغتای و مه ولات داشته باشیم.»
* گزارش از محمدعلی علی‌نژاد
انتهای پیام/
