کشور عزیزمان ایران، امروزه باوجود بیش از یک‌میلیون جاذبه فرهنگی که حاصل فرهنگ و تمدن چند هزارساله نیاکان است، در کنار میراث طبیعی ارزشمند و بی‌نظیر، همراه با چهارفصل منظم، بیش از یک دهه است که با تلاش‌های فعالان این صنعت گام در بازار رقابت گردشگری بین‌المللی گذاشته و توانسته است بدون وابستگی چندانی به منابع دولت و به‌صورت خودکفا نه‌تنها به توسعه دست یابد، بلکه جای خود را در بحث تولید ناخالص ملی به‌سرعت تثبیت نماید.
اگر نگاهی ژرف اندیشانه ای به فرازوفرودهای این صنعت در ایران در یک دهه گذشته داشته باشیم، درمی‌یابیم که فقط در سال ۱۳۹۸ این صنعت نوپا به‌اندازه تمام آن سال‌ها، تحول از سر گذرانده که از آن جمله می‌توان به تشدید تحریم‌های ظالمانه آمریکا، وقوع سیل در فروردین‌ماه، ناآرامی‌های آبان ماه، سقوط هواپیمای اوکراینی، گسترش ویروس کرونا و همزمانی آن با نوروز 99 اشاره کرد و این در حالی بود که فعالان گردشگری و صنایع‌دستی که با پشت سر گذاردن این بحران‌ها بخش قابل‌توجهی از بازار گردشگری خارجی خود را ازدست‌داده بودند در نوروز امسال به دنبال جبران بخش کوچکی از دغدغه‌های خود از طریق فعالیت در بازار داخلی در بازده زمانی کوتاه‌مدت نوروز بودند، زیرا خود به نیکی می‌دانستند که بسیاری از تورهای خارجی در طول ماه‌های اردیبهشت و خردادماه سال ۱۳۹۹ به دلایلی که در بالا ذکر شد تعلیق شده است، لذا فعالان گردشگری نه‌تنها بسیاری از تورهای خود را در نیمه چهارم سال ۱۳۹۸ ازدست‌داده بودند، بلکه چشم‌انداز روشنی نیز حداقل درزمینهٔ تورهای خارجی در نیمه اول سال ۱۳۹۹ نداشتند.
با این وصف با اعلام ستاد ملی مبارزه با ویروس کرونا مبنی بر ممنوعیت سفر در نوروز، به‌یک‌باره تمامی امید فعالان این صنعت برای ادامه حیات به ناامیدی تبدیل شد.
هم‌اینک باگذشت یک ماه از انتشار ویروس کرونا در کشور و تعطیلی کامل تأسیسات گردشگری، طبق برآوردهای اولیه کارشناسان این حوزه، مشاغل اصلی و وابسته به این صنعت همانند واحدهای اقامتی، پذیرایی، ایرلاین ها، شرکت‌های حمل‌ونقل گردشگری، دفاتر خدمات مسافرتی و سامانه‌های رزرواسیون، آن‌هم تا اطلاع ثانوی تعطیل‌شده‌اند، لذا با این وصف سفره سفرهای داخلی نیز همانند سفرهای خارجی برچیده شد و این در حالی بود که وزارت متبوع به‌عنوان رئیس کمیته گردشگری و فضاهای ورزشی ستاد ملی کرونا و درزمینهٔ جلوگیری از شیوع این بیماری، تمامی بناهای تاریخی و جاذبه‌های گردشگری، نوروز گاه‌ها، جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های صنایع‌دستی را تعطیل اعلام کرد و فعالیت واحدهای اقامتی بخصوص هتل‌ها را منوط به رعایت پروتکل بهداشتی اعلام کرد که این موضوع هم با بی رغبتی آن‌ها روبرو شد و صاحبان واحدهای اقامتی با میل خودواحدهای خود را تعطیل کردند و همین نکته کافی بود تا امنیت شغلی کارکنان این واحدها را تحت تأثیر قراردهد به گونه‌ای‌ای که هتل عباسی اصفهان بعد از 53 سال فعالیت به‌طور کامل تعطیل شد و از سوی دیگر مأموریت و وظایف کارشناسان نظارت در سراسر کشور را در بازرسی‌های قاطع بخصوص در مواجهه با واحدهای غیرمجاز تأسیسات گردشگری دوچندان کرد که نتیجه آن پلمب صدها واحد متخلف و غیرمجاز بود.
و اما پایان شب سیه سفید است:
به هر ترتیب اپیدمی بیماری کرونا نیز، مانند بیماری‌های دیگر همچون: سارس، آنفولانزا و ابولا تمام می‌شود و در ایران نیز مانند اکثر مقاصد گردشگری دنیا همانند: اسپانیا، ایتالیا، فرانسه، تایلند و ترکیه و امارات همه پروازها از سر گرفته می‌شود، با این وصف وظیفه دولت برای ترمیم و کمک به التیام این زخم‌ها بیش‌ازپیش خواهد بود.
مأموریت‌های پسا کرونا و نقش دولت در خصوص گردشگری داخلی
صنعت گردشگری در کشور ما هنوز نوپا است، لذا به نظر می‌رسد دولت باید با ایجاد یک صندوق حمایتی، از این صنعت و سرمایه‌گذاران و فعالان آن حمایت کند و یا اینکه همانند اتاق اصناف، اتاق گردشگری بخش خصوصی را ایجاد و دولت نیز تسهیلات مناسب در اختیار ایشان قرار دهد.
ضرورت مساعدت‌های لازم در خصوص هزینه‌های انرژی به مدت سه ماه، حذف و بخشودگی عوارض شهرداری در سال ۹۹، تخفیف مالیات بر درآمد سالانه، بخشودگی یا تخفیف حق بیمه سهم کارفرما، ارائه تسهیلات بانکی برای پرداخت حقوق کارکنان، استمهال در تسهیلات اخذشده ازجمله حمایت‌هایی است که دولت و به‌ویژه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی می‌تواند به‌عنوان یک بسته پیشنهادی به فعالان این صنعت در راستای جلوگیری از سرخوردگی آنان در سال ۱۳۹۹ ارائه کند.
همچنین در راستای رونق دوباره گردشگری داخلی، ایجاد و ارائه طرحی همانند سفر کارت ملی و تصویب در هیئت دولت و تزریق اعتبارات به بخش رفاهی دستگاه‌ها به‌ویژه در فصل تابستان بسیار مثمر ثمر خواهد بود.
همچنین در اقدامی دیگر می‌توان با ارائه سهمیه بنزین سفر در دو مرحله در طرح تابستانه سفر و یا اعیاد فطر و قربان و یا افزایش ایام تعطیلات، همچون تعطیلات زمستانی، بخشی از خسارت‌های وارده به این صنعت را جبران کرد.
احیای مجدد طرح شناسایی کشورهای هدف گردشگری در راستای رونق مجدد گردشگری خارجی
یکی از نقش‌های مهم دولت و وزارتخانه متولی گردشگری در دوران پسا کرونا، بی‌شک احیاء گردشگری خارجی است، لذا برای جذب گردشگران از کشورهای هدف و برای احیاء انواع گردشگری ازجمله: فرهنگی، تاریخی، اکوتوریسم و ماجراجویانه باید در دوران پسا کرونا، با دعوت از گروه‌های تخصصی و تأثیرگذار مانند هنرمندان و خبرنگاران ضمن معرفی ویژگی‌های تاریخی و فرهنگی ایران به دنبال، جذب سرمایه‌گذاری خارجی برای ایجاد توسعه زیرساخت‌ها بخصوص مراکز تفریحی گردشگری بزرگ و گردشگری خلاق بود.
بااین‌حال در این پروسه تلاش برای ایجاد تعامل جهانی، نباید از تعامل و همفکری با سازمان بهداشت جهانی غافل شد.
همچنین در دوران پسا کرونا، نقش سفارتخانه ها و رایزن‌های فرهنگی در ارائه تصویر واقعی از ایران و کم رنگ کردن جریان ایران هراسی و معرفی جاذبه‌های گردشگری و همچنین معرفی امنیت پایدار ایران در کنار شرکت قدرتمندانه در نمایشگاه‌های بین‌المللی گردشگری، به‌منظور برپا شدن دوباره گردشگری خارجی ایران بسیار مؤثر خواهد بود.
* کارشناس ارشد گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی اصفهان
انتهای پیام/
