اما این پدیده گاهی با مشکلات و تهدیداتی روبرو بوده، از جمله تخریب محیط‌زیست یا برهم زدن آرامش طبیعت یا روستا یا شهرِ مقصدِ سفر که گاهی با بی‌توجهی به این مسائل از سوی گردشگران، باعث پدید آمدن اثرات منفی می‌شود. به همین منظور و برای بیشتر اهمیت دادن به این‌گونه مسائل، مفاهیمی چون گردشگری مسئولانه و یا گردشگری پایدار پدید آمدند. گردشگری مسئولانه نوع خاصی از انواع گردشگری نیست. هر نوع گردشگری است که به هر نوع مسئولانه‌تر حساب شود، به شکلی که معایب و مشکلات ناشی از آن برای محیط به حداقل برسد و به بهتر شدن محیط میزبان کمک کند. گردشگری پایدار یعنی سعی در ایجاد یک تأثیر مثبت بر روی محیط‌زیست، جامعه، اقتصاد و فرهنگ جامعه میزبان به‌عنوان یک گردشگر مسئول.
موضوع اصلی گردشگری مسئولانه ایجاد مکانی بهتر برای زندگی افراد و مکانی بهتر برای سفر و بازدید مردم است. این مقوله نیازمند همکاری تمام عوامل اجرایی، هتلداران، دولتمردان، مردم بومی و گردشگران است تا هرکدام مسئولیت خود را در راستای پایداری صنعت گردشگری بپذیرند و به آن تعهد داشته باشند. بدین ترتیب گردشگری مسئولانه از صنعت گردشگری در راستای ایجاد جایی بهتر برای بومیانی که در آنجا زندگی می‌کنند و جایی بهتر برای مردمی که به آنجا سفر می‌کنند استفاده می‌کند. بنابراین ازاین‌رو با گردشگری پایدار متفاوت است. گردشگری پایدار بیشتر تمرکزش بر تلاش حداکثری مردم، کسب‌وکارها و دولت‌ها در راستای ایجاد تأثیرات مثبت اقتصادی، اجتماعی و محیطی از طریق گردشگری است. این نوع گردشگری در مورد شناسایی موضوعات و دغدغه‌های مهم مردم محلی و ارائه گزارش‌های شفاف از پیشرفت‌ها با استفاده از گردشگری و در راستای توسعه پایدار است. گردشگری مسئولانه بر پایهٔ مستندات است و هرگونه تشخیص و انتقادی در این خصوص بر اساس شواهد شکل می‌گیرد. بازار جهانی گردشگری، تعریفی که در اعلامیه کیپ‌تاون از گردشگری مسئولانه بیان شد را به‌عنوان روز جهانی گردشگری مسئولانه تصویب کرده است که صنعت گردشگری را برای به عهده گرفتن مسئولیت تحقق گردشگری پایدار تشویق می‌کند. در اعلامیه کیپ‌تاون و بر اساس خصوصیات سفر و گردشگری این ملاک‌ها در نظر گرفته شده‌اند:
-افزایش منافع اقتصادی مردم محلی و بهبود وضع تندرستی، شرایط کار و دسترسی به صنعت گردشگری برای آن‌ها.
-دخیل کردن مردم محلی در تصمیماتی که زندگی ایشان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
ایفای نقش مثبت در خصوص حفاظت از میراث‌فرهنگی، تاریخی و طبیعی در جهت حفظ تنوع زیستی جامعه جهانی.
-ایجاد ارتباطی معنی‌دارتر بین گردشگر و مردم محلی در راستای مهیا کردن تجربه‌ای لذت‌بخش‌تر برای گردشگر.
-ایجاد دسترسی برای افراد با معلولیت‌های جسمی حرکتی به خدمات گردشگری.
-افزایش آگاهی فرهنگی و درک متقابل میان گردشگران و جامعه محلی در راستای افزایش اعتمادبه‌نفس و سرافرازی میان مردم محلی.
رفتارها می‌توانند کم و بیش مسئولانه باشند که این رفتار مسئولانه به محیط و فرهنگ بستگی دارد. گردشگری مسئولانه با گردشگری پایدار یکسان نیست. گردشگری مسئولانه پذیرش مسئولیت در خصوص ایجاد توسعه پایدار و نحوهٔ روبه‌رو شدن افراد در قبال چالش‌هاست.
* کارشناسی ارشد مدیریت گردشگری
انتهای پیام/
