به‌گزارش میراث آریا به نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان مرکزی، سید محسن رحمتی امروز 8 خرداد 99 افزود: «دستکندهای ترخوران تفرش نمونه‌ای از معماری دستکند زیرزمینی است که در زیر محله ترخوران و بافت فعلی این محله ایجاد شده است»
او اظهار داشت: «فاز اول کاوش دستکند با اعتبار یک میلیارد و 800 میلیون ریال طی انعقاد قرارداد شهرداری شهر تفرش و دانشگاه نیشابور، با نظارت اداره‌کل استان انجام شد.»
معاون میراث‌فرهنگی استان مرکزی افزود: «طی این فصل کاوش، فضاهایی در سه طبقه شناسایی شده که به‌عنوان راهروهای ارتباطی در مقیاس کوچک‌تر فضای مسکونی کاربرد داشته‌اند.»
او گفت: «هرچند تعیین کاربری دقیق این دستکند تا انجام مطالعات بعدی با توجه به حجم وسیع و تعدد فضاها امکان‌پذیر نیست. ولی امکان وجود یک سکونتگاه بزرگ زیرزمینی با فضاهای مرتبط با آن دور از ذهن نیست.»
سید محسن رحمتی در ادامه عنوان کرد: «در فصل اول این کاوش، 4500 قطعه سفال، کاشی‌های زرین فام و لاجوردی و.... به دست آمد که تا قبل از مطالعه جامع، قدمت این دستکند را می‌توان بین سده‌های 5 تا 10 ه. ق تخمین زد»
او گفت: «فاز دوم کاوش این دستکند با دو میلیارد ریال تأمین اعتبار ازسوی شهرداری تفرش، در دست پیگیری است و قرار است پس از اخذ مجوز لازم از سوی پژوهشگاه آغاز شود.»
شهرهای زیرزمینی نمونه‌های کم‌نظیری از نبوغ مردم در حوزه دفاعی و پدافند غیرعامل هستند و این بخش از معماری کهن با دالان‌های تودرتو و رازناک و معماری ماهرانه و عجیب از جاذبه بالایی برای رونق گردشگری برخوردار هستند.
دستکندها با هدف ایجاد سرپناه مردم شهرها در ناملایمات محیطی و خطر حمله دشمنان ایجاد می‌شد و ویژگی بارز آن‌ها این است که بدون استفاده از هیچ‌گونه مصالح انسان‌ساخت و تنها با استفاده از ابزارهای دستی ایجاد شده‌اند و با گذر زمان همچنان مستحکم هستند.
هدف از ایجاد این دستکندها، استتار محل زیست و خفای انسانی در برابر دشمنان خارجی بوده و محوریت اشتراک آنان درزمینهٔ معماری، وجود کریدورهای تنگ و تاریک و متعدد است که جلوه عجیبی دارد اما کار ویژه مهمی را در یک بازه تاریخی خاص در حفظ امنیت و زیست مردم آن خطه در ناملایمات حاکم برعهده داشته است.
انتهای پیام/
