به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، حسین واحدی سرپرست هیئت باستان‌شناسی روز سه‌شنبه 21 مردادماه 99 گفت: «هدف از اجرای فصل دوم بررسی این سه روستا، ثبت آن‌ها، حفظ سنن و فرهنگ بومی مناطق کوهستانی بلوچستان بوده که دارای الگوی معماری، استقراری و معیشتی مشابه جوامع پیش از تاریخی از جمله جوامع نوسنگی و مس و سنگ است که در فصل نخست به‌عنوان نمونه‌های مهم و شاخص‌تر در منطقه شناسایی‌شده بودند.»
او افزود: «با وجود اینکه منطقه مورد بررسی، محدوده بسیار کمی را در بر می‌گیرد و هدف اصلی آن ثبت سه دهکده یاد شده است، اما حاصل کار این بررسی بسیار قابل‌توجه است.»
واحدی بابیان اینکه در این محدوده در مجموع 9 محوطه باستانی شامل گورستان‌ها و محوطه‌های استقراری از دوران پیش از تاریخ، تاریخی و اسلامی شناسایی شده است، تصریح کرد: «علاوه بر محوطه‌های شناسایی‌شده، مطالعات مردم‌نگاری نیز در این سه دهکده انجام‌شده که اطلاعات آن در حال تدوین است و امید می‌رود به‌زودی اطلاعات این فصل از مطالعات باستان‌شناختی موجب ثبت این سه دهکده منحصر به‌فرد شود.»
او افزود: «در بررسی باستان‌شناختی، شواهد ویژه باستانی و مردم شناختی از جوامع کمتر شناخته‌شده سفیدکوه به‌دست آمده که از بارزترین آن‌ها می‌توان به کشف شواهد معماری مدور در منطقه سفیدکوه که شامل هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان بوده و تداوم آن نیز تا به امروز ادامه دارد به همراه گونه سفال خاصی که به لوندو (Londo) معروف است و شواهدی از سفال‌های مشکوک به دوره مس و سنگ و مفرغ است، اشاره کرد. همچنین نتیجه آزمایش‌های گاه‌نگاری مطلق آن‌ها به‌زودی منتشر خواهد شد.»
سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: «سفال‌های لوندو جزو سفال‌های شاخص بلوچستان بوده و می‌توان این‌گونه سفال را هم‌افق با سفال‌های دوره اول تپه یحیی کرمان و محوطه کفتری در فارس و احتمالاً متعلق به هزاره سوم و دوم پیش از میلاد دانست که شاهدی بر تعامل و تبادلات میان مردمان منطقه است.»
او افزود: «به‌طورکلی در این فصل از بررسی، حجم و تراکم نمونه‌های سفالی به‌دست‌آمده از سطح مناطق مورد بررسی، نسبت به فصل قبلی بسیار بیشتر و نمونه‌های به‌دست‌آمده از سطح محوطه‌های استقراری به نسبت کمتر از نمونه‌های به‌دست‌آمده از گورستان‌ها است.»
به گفته واحدی در کنار یافته‌های مطرح‌شده در این فصل، شواهد تازه‌ای از وجود دمب‌های مدور و گورهای سنگچین راست‌گوشه مربوط به دوران پیش از تاریخ و تاریخی که از اهمیت قابل توجهی برخوردار است شناسایی و موردبررسی قرارگرفته است.
او با اشاره به نمونه گور مدور شناسایی‌شده که نمونه‌های آن در مناطق هم‌جوار چون پاکستان و عمان (محوطه‌هایی چون هیفت، ام‌النار و جعلان) در بازه زمانی پیش از تاریخ نیز شناسایی‌شده، تصریح کرد: «طبق اطلاعات به‌دست‌آمده از فصل‌های گذشته و همین‌طور مطالعات تکمیلی در این پروژه می‌توان اذعان کرد که منطقه سفیدکوه تحت سیطره جوامع نیمه کوچ‌رو بوده و از مناطقی است که در تعامل و تبادل بین جوامع حاشیه جنوبی خلیج‌فارس و جوامع دشت‌های وسیع بلوچستان و سیستان و مناطق هم‌جوار به شمار می‌رفته است.»
سرپرست هیئت باستان‌شناسی گفت: «در این بررسی شواهدی از گورستان‌های تاریخی و اسلامی نیز دیده شده که احتمال می‌رود به دلیل سوق‌الجیشی بودن منطقه از دیرباز مأمن و سکونتگاه عشایر نیمه یکجانشین بوده به‌طوری‌که این جوامع هم‌اکنون نیز در این منطقه سکونت دارند.»
او افزود: «این منطقه دارای موقعیت استراتژیک بوده و بین مناطق حاشیه‌ای خلیج‌فارس و حومه جازموریان قرارگرفته است.»
واحدی عنوان کرد: «همواره پرسش‌های بنیادین در خصوص گاه‌نگاری و وجه تشابهات یافته‌های معماری در منطقه با نمونه‌های پیش‌ازتاریخی (نوسنگی) برای ما مطرح بوده است، که در این فصل با انجام مقایسه‌های نسبی انجام‌شده به پرسشی بنیادین در مورد گاه‌نگاری نسبی معماری مدور در منطقه و عدم گزارش سایت‌های نوسنگی در منطقه به‌صورت کلی پاسخی داده‌شده است.»
او افزود: «طی مطالعات فصل دوم در منطقه و با توجه به انجام بررسی برحسب نوع، مصالح، ابعاد، فرم معماری، الگوی استقراری و نیز زمین‌سیما و موقعیت جوی منطقه مذکور با محوطه‌هایی مربوط به دوره نوسنگی با شاخصه معماری مدور در مناطقی چون لوانت، بین‌النهرین، آناتولی، قفقاز و ماورا قفقاز، سند، ایران، حوزه خلیج‌فارس می‌توان الگوی معماری و استقراری در منطقه را همسو با معماری محوطه‌های نوسنگی در این حوزه‌های فرهنگی دانست و در نهایت بیش‌ترین وجه تشابه را از لحاظ نوع، ابعاد، فرم و نیز منطقه و زمین‌سیما مشابه با محوطه‌های نوسنگی در عمان، حاشیه جنوبی خلیج‌فارس و اردن که دارای تاریخ‌گذاری مطلق هستند عنوان کرد.»
سرپرست هیئت باستان‌شناسی تصریح کرد: «به دلیل عدم انجام مطالعات گاه‌نگاری مطلق و مطالعات مرتبط به دوره نوسنگی در منطقه، در حال حاضر با انجام مقایسه‌های گاه‌نگاری نسبی و مطالعات بیشتر برای روشن‌سازی این بازه زمانی در منطقه پرداخته شد.»
او بابیان اینکه این طرح هم‌راستای طرح پژوهشی سال گذشته با رویکرد قوم باستان‌شناسی انجام‌شده، ابراز امیدواری کرد: «این طرح با همکاری پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و پژوهشکده باستان‌شناسی و همکاری متخصصان بیشتر در فصل‌های آینده با اهداف گسترده‌تری از جمله مطالعه روند تغییرات معماری در جوامع باستانی منطقه، شناسایی دقیق‌تر تداوم استقرار در منطقه و ایجاد جدول گاه‌نگاری برای منطقه انجام‌شده است.»
انتهای پیام/
