کویر یونسی
کویر یونسی در مسیر تربت‌حیدریه به گناباد و بجستان قرار دارد، به همراه یک راه‌بلد محلی از شهرستان بجستان به سمت کویر یونسی حرکت کردیم. هیچ‌وقت فکر نمی‌کردم که در خراسان و در نزدیکی شهرمان، چنین کویری زیبا با رمل‌هایی بلند وجود داشته باشد. کویر یونسی در شهرستان بجستان و در بخش یونسی واقع شده است، تپه رمل‌های کویر یونسی، «نبکاها» و حوضچه‌های نمک این کویر یکی از منحصربه‌فردترین جاذبه‌هایی بود که می‌شد ساعت‌ها ما را در محیطی جذاب و زیبا قرار دهد. ما نیز فرصت را غنیمت شمردیم و به گشت‌وگذار در این کویر زیبا پرداختیم. عباس عشقی بلد محلی که ما را همراهی می‌کند، از منطقه‌اش تعریف می‌کند، از این می‌گوید که این منطقه با وجود ناشناخته بودن بیشتر گردشگران در فصل پائیز، زمستان و بهار دیدن می‌کنند.
پل یونسی
پس از گشت‌وگذار در کویر یونسی، به سراغ پل یونسی، دیگر جاذبه گردشگری بخش یونسی رفتیم. این بنای تاریخی از یادگارهای دوره صفویه است که توجه بسیاری از گردشگران بخصوص علاقه‌مندان به معماری به خود جلب می‌کند. معماری این پل متشکل از 9 چشمه تاق جناقی و آبروهای نیمه مدور است که در بخشی از آن سنگ با ملاط ساروج و قسمت‌های دیگر از آجر و گچ ساخته شده است، این سازه تاریخی در فاصله 45 کیلومتری بجستان قرار دارد.
بوم‌گردی امیری
بعد از تماشای کویر و پل یونسی برای صرف ناهار و استراحت، به اقامتگاه بوم‌گردی امیری واقع در روستای فخرآباد شهرستان بجستان می‌رویم. این اقامتگاه، خانه‌های روستایی و البته قدیمی با سبک معماری درون‌گرای مناطق کویری ایران است که توسط مدیر اقامتگاه بازسازی شده است. آنچه که به جذابیت این اقامتگاه می‌افزاید حس و حالی که در مدت اقامت در این واحد پذیرایی روستایی به هر فردی دست می‌دهد. حس آرامش و امنیت در این خانه موج می‌زد، میهمان‌نوازی و خوش‌رویی مسئولان اقامتگاه نیز بر زیبایی‌های محیطی اقامتگاه می‌افزاید و فضای دلنشین اقامتگاه را بسیار صمیمانه می‌کند.
رباط فخرآباد
پس از کمی استراحت به پیشنهاد مسئول اقامتگاه به دیدن رباط فخرآباد می‌رویم، بنای این رباط زیبا و جذاب متعلق به دوره قاجار است که در زمان آبادانی مورد استفاده کاروان‌ها بوده است، در بدو ورود به این بنای تاریخی، مجذوب زیبایی سر در ورودی آن می‌شویم. معماری بنا شامل ایوانچه‌های دو طرف ورودی به‌عنوان توقفگاه تابستانی، شاه‌نشین، فضای اسطبل، بارانداز و صحن حیاط است. از تزیینات جالب توجه این رباط می‌توان به استفاده از آجرهایی با پخت ناقص اشاره کرد که با تلفیق آن با آجرهای معمولی، اشکال هندسی زیبایی در قسمت پیشانی سر در ورودی و بخش شاه‌نشین بنا به وجود آمده است.
کویر نمک فخرآباد
روز اول سپری شد، شب را در اقامتگاه بوم‌گردی امیری گذراندیم و صبح روز دوم وقتی که قصد رفتن به کویر دیگری را داشتیم، بلد محلی کویر نمک فخرآباد را پیشنهاد کرد که با استقبال اعضای گروه مواجه شد، در مسیر جاده از یک فرعی وارد دشت شدیم. هرچه جلوتر می‌رفتیم دشت سفید می‌شود، تا جایی که فقط شاهد یک دشت سراسر سفید بودیم، به نظر می‌رسد که برف تمام دشت را پوشانده است. به دلیل باران شب گذشته دشت گل‌آلود بود، به همین دلیل تا جایی که امکان داشت با ماشین جلو رفتیم و سپس باقیِ مسیر را پیاده ادامه دادیم. در بعضی از نقاط این کویر نمک قطر نمک‌ها به بیست سانتیمتر هم می‌رسید. جلوه‌های زیبای بلورهای نمک در حال شکل‌گیری، تراکم ساختاری بلورهای نمک بر روی شنزارها، ایجاد چاله‌های نمکی و حوضچه‌های آب حاصل از تعریق خاک از دیگر ویژگی‌های منحصربه‌فرد این زیستگاه طبیعی بود که به گفته بلد محلی این کویر را در کشور و منطقه به یک زیستگاه منحصربه‌فرد تبدیل کرده است.
شب‌های کویر بجستان
پس از گشت‌وگذاری هیجان‌انگیز در کویر نمک به‌سوی اقامتگاه برای صرف ناهار برگشتیم. تا تاریکی هوا استراحت کردیم، سپس با راهنمای محلی به سمت یکی از دشت‌های اطراف روستا رفتیم تا آسمان پرستاره کویر را در تاریکی دشت به نظاره بنشینیم، حیرت‌انگیزترین آسمان شب، آسمان بالای کویر است. ستاره‌ها بر خط کهکشان راه شیری می‌درخشند و زیبایی و عظمت طبیعت را به رخ می‌کشند.
اقامتگاه بوم‌گردی آصف
صبح روز سوم فخرآباد را به مقصد روستای تاریخی مزار ترک می‌کنیم. برای ناهار به اقامتگاه بوم‌گردی آصف واقع در روستای مزار می‌رویم. این اقامتگاه نیز همچون اقامتگاه امیری یکی از خانه‌های قدیمی روستای مزار است که توسط مسئول آن بازسازی شده است، یکی از نکات جالب این خانه راهروهایی با سقف کوتاه در بالای اتاق‌هاست، به‌گونه‌ای که برای رفت‌وآمد در این راهروها باید روی دو زانو حرکت می‌کردیم. آن‌گونه که نوروزی، مدیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان بجستان توضیح می‌دهد: «این دالان‌های درون خانه، به دلیل مسائل امنیتی، نقش پناهگاه اهالی روستا را داشته است.»
بافت قدیمی روستای مزار
بعد از ناهار برای گشت‌وگذار در بافت قدیمی و خانه‌های قدیمی روستای مزار با راهنمای محلی همراه می‌شویم. خانه‌هایی با رنگ و بوی معماری اصیل ایرانی حس و حالی عجیب را به ما می‌دهد، وجود حیاط مرکزی در خانه‌ها، وجود بادگیرها، معماری داخلی و پلکان خانه‌ها، قدمت، فرهنگ و هنر مردمان این روستا را یادآوری می‌کند.
مسجد تاریخی مزار
به مسجد تاریخی روستای مراز می‌رویم، در انتهای حیاط مسجد روستای مزار، چند پله را پایین رفتیم و وارد یک راهرو در دل تپه شدیم. در گذشته به‌عنوان صومعه از این اثر باارزش استفاده می‌شده است. در حال حاضر از این فضا به‌عنوان مسجد زمستانی اهالی روستا استفاده می‌شود. داخل این اثر بی‌نظیر تعدادی ستون چهارضلعی و مستحکم با طاق‌ها و فضاهای وسیع که در دل تپه حفر شده است، دیده می‌شود.
اقامتگاه بوم‌گردی ملاعلی
از روستای مزار به سمت مشهد حرکت می‌کنیم، در ابتدای راه، برای صرف چای به اقامتگاه بوم‌گردی ملاعلی که تازه‌ساز است، می‌رویم، فضای اقامتگاه هرچند که تازه‌ساز است اما رنگ بوی خانه‌های قدیمی روستایی را دارد، با چای خوش‌طعم آتشی از ما پذیرایی می‌کنند و در آخرین ایستگاه قبل از ترک شهرستان بجستان در جنوب استان خراسان رضوی خاطره‌ای خوش را برای ما رقم می‌زنند.
جاذبه‌ها و ظرفیت‌های گردشگری شهرستان بجستان
در اقامتگاه بوم‌گردی ملاعلی که حضور داریم، مدیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان بجستان به ما ملحق می‌شود که با امان اله نوروزی به گفت‌وگو می‌کنیم.
او درباره پتانسیل‌های گردشگری شهرستان بجستان می‌گوید: «در شهرستان بجستان، هشت کاروانسرای تاریخی وجود دارد، هم‌چنین ما در این شهرستان کویر شنزار و نمک را داریم که میزبان گردشگران مختلفی از سراسر کشور است.»
او ادامه می‌دهد: «مسجد جامع بجستان، مسجد جامع مرندیز و مسجد مزار از جمله مساجد تاریخی شهرستان بجستان است و وجود منطقه حفاظت‌شده محیط‌زیست از دیگر پتانسیل‌های گردشگری بجستان است.»
نوروزی اقامتگاه‌های بوم‌گردی این شهرستان را فرصت‌های جدید گردشگری عنوان می‌کند و می‌افزاید: «سه اقامتگاه بوم‌گردی بجستان در روستاهای احمدآباد، مزار و فخرآباد در حال بهره‌برداری است و یک اقامتگاه دیگر در روستای جزین به‌زودی به بهره‌برداری خواهد رسید.»
تعریف دو مسیر گردشگری در شهرستان بجستان
مدیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان بجستان با بیان اینکه دو مسیر گردشگری در شهرستان تعریف شده است، تصریح می‌کند: «در مسیر گردشگری شماره یک آثار تاریخی ازجمله رباط فخرآباد، برج سردق، کاروانسرای مرندیز، مسجد جامع مرندیز، رباط یونسی و آب‌انبار و مقبره یونسی قابل بازدید است.»
نوروزی ادامه می‌دهد: «در مسیر شماره دو آثار تاریخی ازجمله مسجد جامع بجستان، قنوات بجستان، قلعه دختر روستای مزار، بافت تاریخی روستای مزار، کاروانسرای زین‌آباد، مسجد تاریخی روستای جزین و بافت تاریخی روستای جزین برای بازدید گردشگران وجود دارد.»
او درباره جاذبه‌های طبیعی شهرستان بجستان نیز می‌گوید: «غارهای چهارقله، بلور، تکسرا و علی محمود، دریاچه نمک، کویر یونسی و دره آهنگ از جمله جاذبه‌های طبیعی گردشگری شهرستان است.»
سوغات و صنایع‌دستی بجستان
نوروزی درباره سوغات و صنایع‌دستی بجستان نیز اظهار می‌کند: «محصولات و تولیداتی از جمله انار، کلوچه، زعفران، حلوا مغزی، زیره، نعنا و پسته جزو سوغاتی‌های این شهرستان و گیوه، گلیم، قالی، پارچه و سبد جزو صنایع‌دستی سوغاتی این شهرستان هستند.»
مدیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان بجستان آینده و افقی روشن را پیش روی گردشگری این شهرستان می‌بیند و می‌گوید: «با توجه به اینکه گردشگری یک کار فرابخشی است، ما به کمک و مساعدت کلیه دستگاه‌ها و نهادها نیاز داریم. ما اگر بتوانیم زیرساخت‌های گردشگری شهرستان بجستان را توسعه بدهیم و جاذبه بیشتری در ً شهرستان ایجاد کنیم، قطعاً ماندگاری مسافر بیشتر خواهد بود که این اتفاق کمک شایانی به اشتغال‌زایی و درآمدزایی شهرستان خواهد کرد.»
او ادامه می‌دهد: «با وجود آثار تاریخی و ظرفیت‌های گردشگری که در شهرستان بجستان داریم و با توجه به اینکه این شهرستان در کریدور هفت استان جنوبی و مرکزی و وجود ایستگاه راه‌آهن در بجستان، آینده خوبی برای گردشگری شهرستان متصور هستم.»
انتهای پیام/
