هنرمندان فعال در هر یک از رشته‌های هنری علاوه بر آموزش‌های فنی و مهارتی در حوزه مورد نظر، مراحل مختلف معنوی، عرفانی، احساسی را نیز پشت سر می‌گذارند تا به نهایت تجربه و استادی دست یابند که منجر به خلق اثری شگرف و استادانه شود.
هنرمندان چیره‌دست، شیفته و شیدای عالم هنر و مجذوب ویژگی‌های والای انسانی هستند که در تعامل با هم، راه رشد و تعالی را برای دستیابی به مقصود اصلی، هموار می‌کنند.
فرهاد نظری دوست، فرهنگی بازنشسته و معرق‌کار البرزی خوش‌ذوق و ساکن شهر کرج است که بیش از 30 سال در این زمینه مشغول به فعالیت است.
معرق در لغت به معنای وصله، تکه و رگه است و می‌توان هر کار رگه‌داری را معرق نامید. معرق‌کاری نوعی اثر هنری است که تکه‌های ریز چوب، فلز، پارچه، کاشی و.. به زیبایی و در شکل‌های متفاوت در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. به زبان ساده‌تر، معرق‌کاری ایجاد طرح و نقش با استفاده از خرده‌های ریز بر روی صنایع‌دستی است.
به دلیل اینکه طول عمر چوب کمتر از کاشی یا فلز است نمونه‌های قدیمی از آن موجود نیست اما از قدیمی‌ترین آثار معرق روی چوب شانه‌ای چوبی است که در کاوش‌های شهر سوخته یافت شده و دارای طرح‌ها و نقوش ایرانی است. عمر این شانه را پنج هزار سال پیش از میلاد تخمین زده‌اند. این هنر در دوران مغول‌ها رواج یافت و در دوران صفویه به اوج خود رسید.
فعالیت هنری در زمینه معرق را از چه زمانی شروع کردید؟
گذراندن واحد منبت و معرق در زمان تحصیل در دانشکده پردیس دانشگاه اصفهان در سال 65 موجب شروع فعالیت در زمینه معرق روی چوب شد که هم‌زمان با اشتغال در اداره‌کل آموزش پرورش استان، موفق به ساخت 100 تابلو با ابعاد 30 در 40 با مضمون پوستر جشنواره کودکان و نوجوانان در مدت یک ماه شدم که انگیزه لازم برای شروع فعالیت رسمی و جدی در زمینه معرق روی چوب را فراهم کرد.
مواد اولیه و پرکاربرد در رشته معرق چیست؟
چوب و الوار خشک از اصلی‌ترین مواد مصرفی در معرق روی چوب است که در ابعاد، رنگ و جنس گوناگون مانند پرتقال، گردو، چنار، نارنج، عناب و همچنین از انواع چوب خارجی مانند ونگه و رس بادوک و ورقه‌های چوبی نئوپان، ام دی اف و تخته لایه استفاده می‌شود.
ابزار و ادوات لازم در معرق روی چوب شامل چه چیزهایی می‌شود؟
میز کار، تخته پیش کار، کمان اره، تیغه‌اره‌مویی، چکش، گاز انبر، انواع چسب، انواع میخ، سمباده لرزان، بتونه، دستگاه پولیش، رزین، پلی‌استر، تینر و کمپرسور که از آن برای رنگ زدن نهایی کار استفاده می‌شود، مجموعه ابزار مورد نیاز را تشکیل می‌دهد.
شیوه کار هنرمند معرق‌کار روی چوب برای خلق یک اثر هنری به چه شکل است؟
در ابتدای کار با استفاده از اره‌مویی برش‌هایی روی سطح ورقه‌های چوب به قطر 3 یا 4 میلی‌متر در رنگ‌های مختلف ایجاد می‌شود و پس از آن با قرارگیری این قطعات در کنار یکدیگر، تابلوی اصلی شکل می‌گیرد.
چه طرح‌های رایجی در یک اثر معرق روی چوب به کار می‌رود؟
انواع طرح‌های گل و مرغ، گل و بوته، طبیعت بی‌جان یا انسان بر روی آثاری مانند میز، صندلی، وسایل تزئینی و کاربردی اجرا می‌شود که هریک زیبایی و مخاطبین خاص خودش را دارد.
نحوه فعالیت خود و سایر هنرمندان این حوزه را در سطح استان چگونه ارزیابی می‌کنید؟
زمینه فعالیت در این رشته با وجود هنرمندان اندکی که در سطح استان به‌صورت شاخص و بعضی فقط در فضای مجازی مشغول به تولید اثر و امرار معاش از طریق آن هستند تا حدودی فراهم است اما نیازمند ارائه طرح‌ها و تسهیلات حمایتی از طرف نهادهای مربوطه ازجمله اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به‌عنوان متولی امر است تا با کمک به بهبود شرایط و ایجاد بسترهای مناسب موجب رونق اقتصادی، توسعه فضای کارگاهی و متعاقب آن ایجاد اشتغال در سطح استان شود.
آیا در نمایشگاه‌های صنایع‌دستی و هنرهای سنتی حضور داشته‌اید؟
در نمایشگاه‌های استانی و کشوری شرکت کرده‌ام اما در نمایشگاه‌های خارجی به دلیل هزینه‌های بالا و مشکلات موجود نتوانستم حضور داشته باشم.
گرایش شما در نوع هنر به کار رفته در رشته معرق روی چوب بیشتر در چه زمینه‌ای است؟
خلق آثار صنایع‌دستی در رشته معرق وابسته به تفکر و علایق سازنده است. خودم بیشتر علاقه‌مند به خلق اثر در زمینه خط و بعد سایر تصاویر هستم که تبدیل یک عکس به تابلوی معرق، کار بسیار سخت و هنرمندانه‌ای است که حاصل کار بسیار زیبا و چشم‌نواز است.
تاکنون از چه حمایت دولتی برای راه‌اندازی و تجهیز کارگاه خود استفاده کرده‌اید؟
چند سال پیش از طرف اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان البرز برای دریافت وام به بانکی معرفی شدم تا با آن کارگاه را توسعه بدهم اما عنوان شد به دلیل توانایی مالی در پرداخت اجاره ملکی که در اختیار دارید این وام شامل شما نمی‌شود. فقط با پروانه تولید صنایع‌دستی توانستم با مراجعه به اداره برق منطقه، برق تجاری کارگاه را به برق صنعتی تبدیل کنم.
کلاس‌های آموزشی با توجه به شیوع کرونا به چه نحوی برگزار می‌شود؟
قبل از شیوع کرونا استقبال خوبی از طرف هنرجویان انجام می‌شد و در حال حاضر نیز کلاس‌های آموزشی با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و رعایت فاصله اجتماعی با تعداد نفرات کمتر برگزار می‌شود.
آیا داشتن تحصیلات دانشگاهی را لازمه کار می‌دانید؟
بهتر است در این زمینه تحصیلات دانشگاهی داشته باشند و آموزش تئوری و عملی را با هم ترکیب کنند تا با استفاده از خلاقیت شخصی بتوانند اثری درخور و ماندگار خلق کنند. همچنین می‌توانند در دوره‌های آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای و هنرستان کار و دانش شرکت کنند.
حرف آخر؟
هنرمندان جوان با توجه به شرایط اقتصادی موجود، مواد اولیه گران و به‌تناوب آن استقبال کم خریداران صنایع‌دستی و هنرهای سنتی، بهتر است با علم وارد این کار شوند و صبر پیشه کنند و از کار گروهی و خانوادگی غافل نشوند تا بتوانند از آن به‌عنوان شغل بهره لازم را ببرند و در این مسیر به اهدافی که مدنظر دارند دست پیدا کنند.
انتهای پیام/
