هنر سفالگری که خود از قدیمی‌ترین صنایع‌دستی بشر است در استان سمنان نزدیک به 6هزار سال قدمت دارد و در حال حاضر نیز سفالگری در این استان به علت مرغوبیت خاک و اقلیم کویری از اهمیت زیادی برخوردار است و این استان را به قطب این هنر تبدیل کرده است.
سابقه ساخت ظروف و اشیای سرامیکی در استان سمنان نیز به بیش از چهل سال گذشته برمی‌گردد و در استان سمنان این رشته‌های هنری از جمله رشته‌های پررونق محسوب می‌شوند.
ماشاءالله عمید از جمله هنرمندان شناخته‌شده سفال و سرامیک در سمنان است. این هنرمند متولد 1342 سمنان است و از سال 1370 به‌طور جدی وارد عرصه هنر شده است. آثار این هنرمند در سال‌های اخیر موفق به دریافت مهر اصالت ملی صنایع‌دستی نیز شده است. در ادامه گفت‌وگو با این هنرمند را می‌خوانید.
از چه زمانی وارد کار هنری شدید؟
از سال 1370 نزد استاد محمدمهدی قان‌بیگی نقاشی و طراحی را فراگرفتم و چند سالی مسئول انجمن هنرهای تجسمی بودم، چون استاد گرایش زیادی به سفال و سرامیک داشت، با ایشان همکاری کردم و به‌صورت نیمه حرفه‌ای وارد دنیای سفال و سرامیک شدم، پس از آن با استاد «شعبانی» آشنا شدم و در سال 1372 به‌صورت حرفه‌ای وارد این عرصه شدم و در یکی از حمام‌های قدیمی سمنان (حمام نجفی در بازار بالا) کارگاه زدم و تولید آثار را شروع کردم.
در کنار آن، کار مجسمه با فلز با استفاده از پیچ و دنده را شروع کردم و همچنین به تحقیق در رابطه با لعاب‌هایی که از بین رفتند مثل لعاب‌های آبی ایرانی، لعاب‌های آونتورین، زرفام ، لعاب‌های احیایی و... پرداختم.
در چه نمایشگاه‌هایی شرکت داشته‌اید؟
در نمایشگاه‌های زیادی شرکت داشتم از سمنان تا کل کشور و نمایشگاه‌های بزرگ شیراز، اصفهان و...، حاصل تمام تجربه‌ها شرکت در تمام دوسالانه‌های سفال، کسب رتبه سوم در این دوسالانه است و پس از آن به کشورهای ترکیه، ترکمنستان ، فرانسه و روسیه برای اجرای ورک‌شاپ و نمایشگاه سفر کردم.
ویژگی خاص آثار شما که این تولیدات را از محصولات سایرین متمایز می‌کند، چیست؟
یکی از ویژگی‌های هنرمندان سمنان این است که کار هر کس شناسنامه مخصوص به خودش را دارد و از کار هم تقلید نمی‌کنند، هر کس سبک کار خودش را دارد، هنوز دارم این تجربه را ادامه می‌دهم و از تجربه‌ای که لذت بردم کار «خرمهره» بود، بعد دو سال تحقیق چون هیچ اطلاعاتی راجع به خرمهره وجود ندارد و گویا محرمانه بوده، کتابی در این خصوص را آماده کرده‌ام و حتی به خاطر آن سفری به ترکیه داشتم و برنامه دارم به افغانستان بروم و ببینم در آنجا به چه نحوی تولید می‌شود، طبق تحقیقات من، از زمان ساسانیان این مهره‌های جادویی در ایران تولید می‌شده است.
علاقه‌ای به تکرار صرف کار گذشتگان و تولید انبوه صنایع‌دستی ندارم، دوست دارم با بهره‌گیری از اندیشه‌ها و تجربیات گذشتگان، آثار جدید و به‌روز خلق کنم. در زمینه خرمهره که وارد شدم، در نظر داشتم کاری کنم که به هنر گذشتگان اضافه کنم و با آن مجسمه ساختم، مجسمه‌هایی که ساختن آن تکنیک خاصی می‌خواهد چون خمیر آن ماسه‌ای است و چسبندگی ندارد، نمی‌توان حجم‌های بزرگ ساخت و نیاز به ترفندهای خاصی دارد و تاکنون چنین موردی انجام نشده است.
چه نوع آثاری تاکنون با این تکنیک تولید کردید؟
بیشتر تولیدات من با این تکنیک مجسمه هستند. این آثار از کارهای تحقیقی و پژوهش‌هایی که انجام داده‌ام الهام گرفته‌شده و بر اساس داستان‌های ایرانی و مخصوصا گیلگمش و اسطوره‌ها است.
ما منابع اسطوره‌ای فراوانی داریم که برای ساخت مجسمه‌ها از آن‌ها الهام می‌گیرم. داستان‌های اساطیر، در عین سادگی درس و پند و نصیحت دارند، گیلگمش را با ذهنیت‌های خودم ساختم، به‌طور مثال گیلگمش در حال شکار، گیلگمش به دنبال جاودانگی و ...
خانواده شما اهل هنر بودند؟
پدر من معمار بود و کارهای بسیار خوبی با خشت انجام داده و طاق ضربی‌های بسیار زیبایی اجرا کرده که هنوز هم هست، مادرم گرایش زیادی به موسیقی داشت و اولین فردی بود که در سمنان دیپلم خیاطی گرفت. والدینم را در سال 1355 و در اثر سانحه تصادف از دست داده‌ام.
بیشتر به پژوهش گرایش دارید یا تولید آثار هنری؟
بیشتر پژوهش و هنوز هم به کار تحقیق مشغول هستم. البته سال‌ها در انجمن سفال ارشاد تدریس می‌کردم و هنوز هم از نقاط مختلف ایران شاگرد دارم.
کار هنری را می‌توان به‌عنوان شغل در نظر گرفت؟
زندگی کمی سخت می‌گذرد اما اگر دوست داشته باشید، مشکلی نیست. از کنار هنر گذران زندگی کردن هنر است. ما بسیار قانع هستیم و دنبال تجملات نیستیم و خانواده هم عادت کردند.
با چه مشکلاتی مواجه هستید؟
هنرمندان همیشه و در طول تاریخ با مشکلات مواجه بودند، «ون‌گوگ» پس از مرگش شناخته شد و بسیاری از استادان و هنرمندان، زندگی خوب و مرفهی ندارند.
مخصوصا در کار پژوهشی که باید هزینه کرد و درآمدی به همراه ندارد. کتاب من آماده چاپ است و چون رنگی است و هزینه بالایی دارد، چند سالی است که موفق به چاپ کتاب نشده‌ام و می‌دانم هزینه‌ای که بکنم برگشت مادی ندارد، اما در مجموع چون علاقه دارم انجام خواهم داد.
چه انتظاری از مسئولان دارید؟
من هیچ انتظاری از مسئولان ندارم چون وقتی کاری تولید می‌کنم اولین کسی که از کارش لذت و حظ می‌برد خودم هستم، اما مسئولان وظایفی دارند که در راستای پژوهش، ترویج و آموزش باید انجام شود. خیّران می‌توانند در این زمینه وارد شوند و پیشنهاد دارم مرکز تحقیق و پژوهش صنایع‌دستی در سمنان راه‌اندازی شود تا تحقیقات برای ارائه آثار با کیفیت بالاتر انجام شود و نتایج به سراسر کشور ارائه شود.
تحقیقات دانشگاهی نباید بایگانی شود و باید با دانشگاه‌های هنر همکاری شود و موضوعات مرتبط با صنایع‌دستی به‌عنوان پایان‌نامه کار شود تا هنرمندان بتوانند از ماحصل تحقیقات دانشجویان استفاده کنند.
سخن آخر؟
گردشگری و صنایع‌دستی با هم مرتبط هستند و رشد گردشگری زمینه‌ساز ترویج صنایع‌دستی است. استان سمنان برندهای خوبی مثل جنگل و کویر دارد و باید از این برندها در حوزه گردشگری استفاده کرد. همچنین هنرمندان باید به نوگرایی و استفاده از طرح‌های جدید توجه کنند.
انتهای پیام/
