به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، روز 18 اسفندماه در پنجمین نشست علمی هجدهمین گردهمایی باستان‌شناسی ایران، باستان‌شناسان به ارائه بخشی از پژوهش‌های انجام شده در «دومین فصل کاوش محوطه پیش‌از تاریخی کله‌کوب آیسک، استان خراسان جنوبی»،« ترانشه 12، گورستان نویافته عصر آهن 2 و 3 قرهتپه سگزآباد (فصل چهارم)» و «کاوش تل سنگی در حوضه رودخانه پلوار، استان فارس»پرداختند.
محمدحسین عزیزی خرانقی باستان‌شناس در ابتدای این نشست به تشریح فعالیت‌های انجام شده در دومین فصل کاوش محوطه پیش‌ازتاریخی کله‌کوب آیسک، استان خراسان جنوبی پرداخت و این محوطه را یکی از محدود محوطه‌های پیش‌از تاریخی استان خراسان جنوبی و در کل شرق ایران دانست که دارای نهشته‌های فرهنگی کافی به‌منظور ارائه گاه‌نگاری و شناخت توالی فرهنگی؛ فرهنگ‌های پیش‌از تاریخ این منطقه است.
او با بیان این‌که کاوش‌های انجام شده در این محوطه منجر به شناسایی فرهنگ‌های پیش‌از تاریخی ناشناخته‌ای در منطقه شد، تصریح کرد: «شاخص‌ترین دستاورد کاوش در این محوطه شناسایی فرهنگ‌های هزاره چهارم پیش از میلاد با خاستگاه جنوب غربی و بین‌النهرینی است که شواهد آن بسیار دور از مرکز در این محوطه به‌دست می‌آیند.»
عزیزی خرانقی با بیان این‌که دومین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی محوطه کله‌کوب آیسک با هدف کلی شناسایی ساختارهای معماری این محوطه در هزاره‌های پنجم و چهارم پیش‌از میلاد انجام شد، اظهار کرد: «در این فصل کاوش بر اساس بررسی‌های ژئوفیزیک انجام شده، محل‌های جدیدی برای کاوش انتخاب و انجام کاوش در ترانشه‌های با ابعاد بیشتر منجر به شناسایی بخشی از معماری پیش‌از تاریخ محوطه شد.»
او محوطه کله‌کوب را یکی از معدود محوطه‌های پیش‌از تاریخی استان خراسان جنوبی خواند که دارای توالی لایه‌نگاری است و امکان کاوش باستان‌شناسی در آن به‌صورت بلندمدت وجود دارد.
گورستان نویافته عصر آهن 2 و 3 قرهتپه سگزآباد
مصطفی ده‌پهلوان باستان‌شناس نیز با بیان بخشی از اقدامات انجام شده در قالب پروژه باستان‌شناسی در تپه سگزآباد، گفت:«فصل چهارم کاوش در گورستان قرهتپه سگزآباد با دو هدف اصلی آموزش روزآمد دانشجویان دوره کارشناسی باستان‌شناسی ورودی 1395، تعیین گاه‌نگاری و تعاملات فرهنگی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای قرهتپه سگزآباد بر اساس مواد فرهنگی گورستان نویافته، بررسی و شناسایی شیوه‌های تدفین و نحوه ارتباط میان تدفین‌ها و همچنین انجام پژوهش‌های انسان‌شناسی (ژنتیک، پالئوپاتولوژی و ...) و باستان‌جانورشناسی بر روی یافته‌های این محوطه انجام شد.»
او اظهار کرد: «بررسی بر روی یافته‌ها و گورنهاده‌ها به‌ویژه وجود ظروف سفالی، اشیا با کاربری خاص (شاخ تزئینی و زیورآلات) و مهرهای استوانه‌ای سبک آشور نو نیز تعامل فرهنگی نزدیکی را با محوطه‌های شمال مرکزی فلات ایران، شمال غرب و غرب ایران و شمال میانرودان نشان می‌دهد.»
او خاطرنشان کرد:«بی‌تردید کاوش‌های آتی افق‌های جدیدی از ویژگی‌های فرهنگی این گورستان نویافته را بر روی ما خواهد گشود.»
کاوش تل سنگی در حوضه رودخانه پلوار استان فارس
مرتضی خانی‌پور باستان‌شناس با توصیف موقعیت و محوطه تل سنگی در حوضه رودخانه پلوار، استان فارس اظهار کرد: «تل سنگی در یک کیلومتری جنوب شهر مرغاب شهرستان صفاشهر و بر تراس رودخانه پلوار قرار دارد.»
او افزود:«با گمانه‌زنی و کاوش‌های انجام شده در تل سنگی دو دوره نوسنگی بی‌سفال و با سفال شناسایی شد که سفال‌های به‌دست آمده نشان می‌دهد نمونه‌های فوق قدیمی‌ترین سفال‌های فارس بوده که تاریخ آن‌ها حدود 7000 پ.م است.»
خانی‌پور تصریح کرد: «همچنین عدم وجود گسست در بین لایه‌های دوره نوسنگی بی‌سفال به باسفال نشان می‌دهد که احتمالا نهشته‌های بدون سفال آن مربوط به اواخر این دوره یعنی اواخر هزاره هشتم پ.م است.»
او گفت: «انجام آزمایش‌های سالیابی می‌تواند تاریخ دقیق نهشته‌های فوق را مشخص کند، زمان‌بر بودن مراحل اداری برای ارسال نمونه‌ها به آزمایشگاه‌های خارج از کشور باعث شد که انجام تاریخ‌گذاری مطلق به تعویق افتد و نتوان از نتایج آن در این نوشتار بهره جست.»
این باستان شناس افزود: «متأسفانه خاک‌برداری‌های صورت گرفته باعث شده بخش‌های زیادی از نهشته‌های فرهنگی دوره نوسنگی باسفال محوطه تخریب شود اما در کف استخر تا عمق بیش از دو متر نهشته‌های نوسنگی بی‌سفال قرار دارد.»
او خاطرنشان کرد: «وجود معماری‌های سنگی و خشتی، کف‌های رنگ‌آمیزی شده، سازه‌های حرارتی مربوط به پخت‌وپز همگی نشان از استقراری دائم در محوطه را دارند و می‌توان تل سنگی را یکی از محوطه‌های شاخص مربوط به اواخر نوسنگی بی‌سفال و شروع با سفال در ایران دانست.»
انتهای پیام/
