نمدمالی سمیرم، هنری به قدمت نقش برجسته‌های تخت جمشيد

استان اصفهان

نمد كه به اصطلاح نسج نابافته است ،با اينجاد فشار، رطوبت و حرارات درست می شود. ساختن نمد براساس دو خاصيت جعد يابی و پوسته ای شدن پشم مي باشد. وقتي پشم در حرارت مرطوب مجعد شده و الياف آن درهم مي روند پوسته ها نمی گذارند الياف دوباره از هم باز شوند .پيرامون اينكه نمد براي نخستين بار در كجا درست شده هيچگونه اطلاعاتي در دست نيست جز اينكه از دوره نوسنگي مردمي كه با پشم گوسفند سروكار داشتند نمد را مي شناختند .كهن ترين سند تاريخی مبنی بر  استفاده از نمد در ايران مربوط به نقش برجسته ای مطعلق به  5000هزار سال پيش از ميلاد  در سر پل ذهاب است ،كه پادشاه را باكلاه نمدي نشان مي دهد .امروزه نمد به دو صورت يك رو و دو رو بافته مي شود در نوع دو رو ابتدا نقش مورد نظر را با پشم هاي رنگی روی يك پارچه كرباس طراحی می كنند و سپس پشم حلاجي شده را روي پارچه قرار داده و سطح آن را با آب صابون نم دار مي كنند و پارچه كرباس را مي پيچند .،سپس چند نفر مرد به طور مداوم با پاي خود آن را برمی گردانند و به اصطلاح پوك مي كشند.پس از اتمام كار نمد را شسته و خشك می كنند .در نمد يكرو نيز تمام مراحل بدين گونه است.با اين تفاوت كه يك انگاره پشمي يك رنگ را روي كرباس پهن كرده وپس از لوله كردن آن مجددا باز نمود و با پشم هاي رنگي طرح را به زمينه منتقل می كنند و سپس كرباس را لوله كرده و مالش مي دهند پشمي كه براي نمد مالي به كار مي رود پشم  بهاره گوسفند با الياف بلند مي باشد . از ديگر توليدات نمد مالي می توان به كلاه نمدی اشاره نمود كه درايران سابقه ايي به قدمت نقش برجسته هاي تخت جمشيد دارد.در اين نقوش باستاني مادها كلاه نمدی (خسروی) به سر دارند اين كلاه خسروی خوانده مي شود چرا كه در زمان ساسانيان پادشاه كه  خسرو ناميده مي شده  نيز از اين نوع كلاه به سر داشته. پشمی كه براي كلاه به كار مي رود با كرك بز مخلوط با قليا  شسته و چربی آن گرفته مي شود . پس از حلاجي پشم به صورت دايره (دوبرابر اندازه كلاه) روي يك تاوه داغ قرار داده  مي شود و طي عمل صابون زني و مالش دهي شكل مي گيرد .حال دو قطعه از اين پشم كه حد فاصل آن بالشتك  پنبه اي قرار داده  شده روي هم قرار مي گيرد ولبه هاي آن به روش مالش دهي به يكديگر متصل مي گيرد سپس از سوراخ وسط بالشتك خارج  شده و روي قالب چوبي آنقدر مالش داده مي شود تا كلاه نمدي شكل بگيرد. رنگ آميزي كلاه با رنگهاي جوهري و بعد از اتمام كار انجام مي گيرد.سبك بودن وزن كلاه و در عين حال نرم بودن آن از جمله مزيت هاي اين حرفه است.

انتهای پیام/

کد خبر 1399122932

برچسب‌ها