ضمن تبریک به شما برای انتخاب تشکل انجمن آیین کیش تالش به عنوان تشکل برتر در حوزه مناطق روستایی و کم‌برخوردار در نخستین دوره از جشنواره ایرانیان، ضمن معرفی خود، توضیح دهید تشکل مردم‌نهاد انجمن آئین کیش تالش چه مدت مشغول به فعالیت است؟
آناهیتا پوررستم هستم متولد ۱۳۵۴، دارای مدرک کارشناسی میکروبیولوژی و کارشناسی ارشد در رشته ژنتیک و به صورت حرفه‌ای در آزمایشگاه تشخیص طبی مشغول به فعالیت هستم. به علت وجود علاقه و دغدغه شخصی نسبت به فرهنگ و طبیعت تالش، به تشکیل سمن‌ها علاقه‌مند شدم و اکنون مدیرعامل انجمن آئین کیش تالش و عضو هیأت مدیره موسسه منابع طبیعی و محیط زیستی شقایق‌های وحشی هیرکانی و سرپرست کارگروه حمایت از حیوانات شهرستان تالش هستم. فعالیت انجمن مردم‌نهاد آئین کیش تالش از سال ۱۳۹۴ در قالب سمن آغاز و در سال ۱۳۹۸ فعالیت این مجموعه به صورت رسمی ثبت شده است.
تشکل انجمن آئین کیش تالش در چه حوزه‌ای مشغول به فعالیت است؟
عمده فعالیت‌های اعضای انجمن در سه حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است.
این انجمن به چه صورت تشکیل شد و نحوه جذب افراد و علاقه‌مندان در آن به چه صورت است؟
ذات ایجاد سمن‌ها در وجود دغدغه‌های مشترک نسبت به موضوعات خاص است و این علاقه در ذهن اعضای تشکل وجود دارد و اعضای تشکل ما نیز بیشتر بر اساس دغدغه‌های شخصی به تشکل وارد و هرکدام در حوزه‌های مورد علاقه خود اعم از امور اجرایی، مستندسازی، تحقیق و توسعه و مشاوره و آموزش مشغول به فعالیت می‌شوند.
اهمیت موضوع فعالیت تشکل شما و علت علاقه‌مندی شما به این حوزه چیست؟
همان‌گونه که مستحضر هستید، فرهنگ‌ها دائما دستخوش تغییر هستند و اکنون نیز شاهد دوره گذار از فرهنگ سنتی به سوی فرهنگ مدرن هستیم و رفته رفته فرهنگ سنتی اقوام جای خود را به فرهنگ مدرن می‌دهند. شخصا با توجه به تجربیات خود شاهد تغییر سریع فرهنگ و نحوه زیست مردم محلی در جای جای منطقه در طی سه چهار دهه گذشته بوده‌ام و اکنون شاهد هستیم که ارزش‌هایی که برای نسل‌های قبل از جایگاه والایی برخوردار بوده‌اند اکنون کمتر مورد توجه نسل‌های جدید و کودکان ما قرار می‌گیرند و اغلب آن‌ها برای نسل حاضر به صورت نوستالژی تداعی می‌شوند.
شخصا علاقه شدیدی به خرده‌فرهنگ‌های حاکم بر مناطق محلی استان گیلان دارم و این امر که با احیاء و اجرای مراسمات گذشته باعث ایجاد شوق در افرادی که در جشن‌ها و مراسمات حضور دارند و این آئین‌ها را به خاطر می‌آورند می‌شوم احساس خوبی در من ایجاد می‌شود. همچنین انتقال این رسوم به نسل‌های جدید و حفظ، احیاء و ارتقاء جایگاه آن‌ها از دیگر دغدغه‌های اصلی من به حساب می‌آیند.
این دلایل موجب شد تا به سمت ایجاد تشکل‌های مردم‌نهاد برای حفظ و احیاء این فرهنگ اصیل سوق داده شوم و افرادی که تا کنون جذب تشکل ما شده‌اند نیز اغلب با این طرز فکر همسو هستند. حوزه فعالیت ما فقط مختص به آئین‌ها و رسومات مردم منطقه گیلان و تالش نیست و احیاء رسوم ملی نیز جزو اولویت‌های اصلی تشکل ما بوده است.
بسیاری از آیین‌های ملی و محلی ما نشأت گرفته از ذات طبیعت و مرتبط با آن است و احیاء و بازسازی آن‌ها می‌تواند در شرایط فعلی که طبیعت ما در معرض خطر قرار گرفته است، گره‌گشا باشد.
به‌نظر شما فعالیت سمن‌ها از چه اهمیتی در حوزه‌های میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گیلان برخوردار است؟
درک این موضوع که تحت پوشش قراردادن تمامی حوزه‌های حفاظت و حراست از میراث‌فرهنگی، توسعه گردشگری و پیشرفت در صنایع‌دستی و هنرهای سنتی از توان و ظرفیت تنها یک اداره و وزارتخانه خارج است کلید اصلی پاسخ به این سوال است. این امر نیازمند ایجاد یک اتحاد همگانی در مردم محلی و آموزش و انتقال اهمیت آن به عموم مردم است. سمن‌ها از جنس مردم هستند و خصوصا در حوزه‌های فرهنگی، ارتباط سمن‌ها به نحو مؤثرتری با مردم محلی و خصوصا اهالی روستاها شکل می‌گیرد.
برای مثال در احیای آیین عروس‌بران، با تلاش‌هایی که انجام شد توانستیم از تمامی ظرفیت‌های مردم محلی استفاده کنیم و شاهد بودیم که با انتقال اهمیت موضوع، افراد روستایی در احیای خرده‌فرهنگ‌ها و جزئیات این رسم زیبا نقش مؤثری را ایفا کردند.
همچنین در بحث احیای هنرهای سنتی و صنایع‌دستی با توجه به گستردگی آداب و رسوم و ویژگی‌های خاص جغفرافیایی استان گیلان، ایجاد شبکه مردم محلی در توسعه این صنعت حائز اهمیت است. ایجاد ارتباط با مردم محلی در روستاها باعث می‌شود مردم منطقه در مورد صنایع‌دستی تولیدی خود ارزش بالاتری را احساس کنند و با دریافت آموزش‌های لازم، تلاش کنند تا محصولات تولیدی، نزدیکی بیشتری با نیاز مشتریان در بازار هدف داشته باشد.
اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گیلان در چه حوزه‌هایی می‌تواند حامی سمن‌ها باشد؟
متأسفانه به صورت کلی در کشور هنوز اهمیت توجه به سمن‌ها و نقش آن‌ها در پیشرفت حوزه‌های فرهنگی درک نشده است، با این حال، اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گیلان تا کنون جز در مواردی خاص، نقش حمایتی خود را ایفا کرده است. مهمترین دغدغه در پیشبرد اهداف تشکل‌ها در فضای فعلی، مباحث و مشکلات مالی است. اغلب هزینه‌ها در تشکل‌ها از راه جذب حق عضویت تأمین می‌شود و با توجه به اینکه اعضا به صورت داوطلبانه در امور مرتبط با تشکل‌ها شرکت می‌کنند نمی‌توان از آن‌ها انتظار کمک‌های مالی داشت. مهمترین انتظار ما جذب حمایت‌های مالی از نهادهای ذی‌ربط است.
همچنین با توجه به اینکه در دو سال اخیر به علت شیوع بیماری کرونا، اکثر جشنواره‌ها لغو و به زمان دیگری موکول شده است، انتظار می‌رود با عادی شدن شرایط، شاهد همکاری بیشتری با این اداره‌کل برای حضور قوی‌تر در جشنواره‌ها و رویدادهای ملی باشیم تا بتوانیم به نحوی شایسته فرهنگ ارزشمند گیلان را به سایر مردم کشور عزیزمان معرفی کنیم.
همچنین با توجه به فعالیت بنده به عنوان راهنمای گردشگری، یکی از معضلات حال حاضر استان گیلان، پدیده طبیعت‌گردی مخرب است که این امر نیز همکاری هرچه بیشتر معاونت گردشگری با انجمن‌های مردم‌نهاد را مطالبه می‌کند تا بتوان با انتقال آموزش‌های همگانی و حضور راهنمایان مطلع، شاهد بهبود وضعیت باشیم.
چه راهکارهایی برای توسعه و پیشرفت در حوزه فعالیت تشکل شما مؤثر است؟
در حال حاضر جذب منابع مالی برای تحقق برنامه‌های تشکل ما جزو اولویت‌های اصلی محسوب می‌شود. با محدودیت‌های مالی امکان پیشرفت و توسعه فعالیت‌ها میسر نخواهد شد. از این رو، مهمترین عامل در توسعه برنامه‌های سمن‌ها، برنامه‌ریزی در جهت جلب حمایت‌های مالی خواهد بود.
از دیگر عوامل تأثرگذار می‌توان به جذب نیروی فعال و مشتاق به فعالیت گروهی اشاره کرد. اعضای دلسوز و خستگی ناپذیر می‌توانند نقش پررنگی در پیشبرد اهداف سمن‌ها داشته باشند که خوشبختانه تشکل ما از نعمت اعضای فعال، متعهد و توامند برخوردار است که موفقیت‌های اخیر نیز گواهی بر این امر است.
همچنین از دیگر موارد مؤثر در مسیر توسعه سمن‌ها می‌تواند به لزوم همسویی دغدغه‌ها و اهداف با باورها و اعتقادات مردمی اشاره کرد. تشکل‌ها باید از مردم محلی و جامعه برای ارتباط با بخش‌های مورد نظر خود استفاده کنند و به نوعی زبان گویای مردم خود؛ خصوصا در موارد فرهنگی و اجتماعی باشند.
آیا انتخاب تشکل شما به‌عنوان تشکل برتری عاملی برای تقویت انگیزه گسترش فعالیت‌هاست؟
به‌طور قطع همین‌طور است. ما و اعضای تشکل هنگامی که فعالیت‌هایمان را شایسته تقدیر در سطح کشوری می‌بینیم، اشتیاق و انگیزه‌مان برای گسترش فعالیت‌ها چندبرابر می‌شود. همچنین این مهم باعث می‌شود تا با بالابردن استانداردهای فعالیت‌ها، سطح تشکل را همیشه در مرحله بالایی نگه داریم. این سومین موفقیت تشکل‌ما در سطح کشوری است و این امر نشان‌دهنده آن است که تشکل ما در مسیر درستی قرار دارد. تمامی اعضای تشکل دغدغه پیشبرد اهداف را در سر دارند و این به انجمن ما قدرت پیشروی می‌دهد.
و حرف پایانی؟
فعالیت تشکل‌ها بر پایه همکاری بنا نهاده شده است و اگر با کار گروهی نبود، هیچ کدام از این موفقیت‌ها قابل دستیابی نبود. بنده به عنوان مدیرعامل این تشکل، واقعا علاقه‌مند به همکاری و ایجاد ارتباط و اتحاد قوی میان تمامی تشکل‌های فعال استان گیلان برای انتقال تجربیات و تبادل نظرات هستم. اگر ما بتوانیم این اتحاد را در میان تمامی تشکل‌های فعال گیلانی ایجاد کنیم، می‌توانیم با برقراری یک زنجیره قوی از اعضای فعال، به موفقیت‌های بزرگتری حتی در سطح منطقه‌ای و جهانی برسیم.
انتهای پیام/
