به معروفترین دروازه ورود به کویر میرویم جایی که شهداد مینامندش. همه ما میدانیم که سابقه زیستی مردم شهداد در حاشیه غربی لوت حداقل به ۶هزار سال قبل برمیگردد. تا آنجا که محصول اصلی تامین معشیت این مردم در ۲هزار سال تولید پارچه ابریشم حاصل از درختان لوت و پرورش کرم ابریشم بوده است ولی از حدود هزار سال قبل با آمدن درخت پرتقال از کشور پرتقال به منطقه شهداد و کاشت آن زیر سایه درختان نخل این محصول اصلیترین نقش را در تامین هزینه معشیت مردم این دیار داشته است و از حدود ۴۰ سال قبل که درختان پرتقال شهداد با گرفتن آفت کوموز خشک شدند منطقه شهداد با مهاجرت سکنه خود مواجه شد به گونهای که جمعیت کشور ظرف ۴۰ سال گذشته به سه برابر افزایش یافت ولی جمعیت شهداد بدون هیچ رشدی باقی ماند حال چاره چیست؟
اگر نگاهی به شعر باز مانده از شعرای شهداد داشته باشیم جواب را درمییابیم:
گر قافله شهداد نیاید/ چون دجله که بغداد نیاید
از گذشتههای دور افرادی که قصد سیاحت، تجارت و زیارت را داشتند با تشکیل یک قافله به صورت گروهی سفر میکردند همان که ما امروز نامش را تورهای گردشگری گذاشتهایم و میتواند نجات بخش بومنشینان کویر باشند.
وجود کویر لوت در جوار دشت شهداد با جاذبههای بینظیر همچون کلوتها، رود شود، گندم بریان، دریاچه ملک محمد، ریگ یلان، تنگه زبان مار و تنگه رتیل، آبشارها، قنوات و دهها جاذبه دیگر مانند حیات جانوری و گیاهی خاص، باعث جذب گردشگر از سراسر دنیا به سوی این منطقه شده است.
ثبت جهانی لوت توسط یونسکو بر حضور گردشگران افزوده که به وجود آمدن بیش از ۴۰ واحد اقامتی بومگردی و اکوکمپ بینالمللی ستاره لوت، هتل لوت و… در سالهای اخیر خودگویای درآمدزایی و ایجاد اشتغال برای مردم این منطقه است.
اما آنچه مهم است آن است که گردشگری ناپایدار فعلی تبدیل به گردشگری پایدار با رویکرد حفظ منابع ملی شود و این مسئولیت بر عهده همه علاقمندان لوت و دستگاههای مرتبط است.
فرصتی نیست؛ همتی جانانه باید که همه دست در دست کوشش کنند. خوشبختانه گروههای مختلف دولتی، مردمی و انجمنهای دوستدار میراثفرهنگی و جمعی از اساتید دانشگاههای مختلف مشتاق تدوین برنامهای برای ایجاد گردشگری پایدار در این منطقه هستند.
اصلیترین بخش در گردشگری پایدار که پایه همه ارگانها هم است مسئله آموزش است چراکه اهالی شهداد اگر بدانند که جاذبههای بینظیر لوت طی فرایندی چند میلیونساله بوجود آمده و قابل تجدید نیستند و اگر بدانند که چگونه بازاریابی و به جذب گردشگر به ویژه گردشگران خارجی بپردازند. اگر روحیه ملل مختلف جهان را بشناسند. اگر بتوانند با یادگیری زبان انگلیسی با گردشگری ارتباط صمیمی برقرار کنند اگر با نحوه پذیرایی و سرویسدهی گردشگری بین المللی آشنا بشوند. اگر کیفیت بهداشت جهانی را بدانند اگر تورهای جالب با گزینههای سازگار را آماده کنند و دهها اگر دیگر آنگاه میتوان به برنامههای مدون گردشگری پایدار لوت جامه عمل پوشاند و در نگاه فعالان گردشگری نسبت به حفظ و بهرهوری لوت تغییراتی ایجاد کرد.
آموزش چنان اهمیتی دارد که باید از امروز آغاز شود در غیراینصورت فرصتها از دست خواهد رفت.
فرصتی نیست که از خم به قدح ریزی می/ لب من بر لب خم نه که جهان یک نفس است
در پایان اشاره شود که در کنار مساله حیاتی و مهم آموزش به عوامل متعدد دیگر همچون جذب سرمایهگذار، مشارکت مردمی، توانمندسازی جامعه محلی و تحول اساسی در کشاورزی و دامداری و… نیز باید توجه داشت. نان کویرنشینان روزبهروز پررونقتر باشد.
انتهای پیام/