آموزش و پژوهش از مهمترین کارکرد‌های موزه محسوب می‌شوند چراکه موزه به تعبیری بسیار ساده، آیینه‌ای از تاریخ است که نظر به آن اسباب یادگیری، عبرت‌آموزی و تجربه‌اندوزی می‌شود. آثار محفوظ در موزه‌ها بخشی از تجربه گذر تاریخ در مقاطع هزاران ساله مختلف را در مقیاس چند ساعته پیش روی مخاطب قرار می‌دهد. از این رو موزه‌ها از نظر آموزشی و پژوهشی دارای اهمیت خاصی هستند و بازدید از آن‌ها و تحقیق در آثار موزه‌ها زمینه‌ای برای کاربردی کردن آموزش‌های کلاسیک و انتقال مفاهیم به میدان تجربه، عمل و رفتار است.
بدون توجه به تاریخچه علم و پیشینه چگونگی شکل‌گیری تمدن و بدون آگاهی از فرآیند پدید آمدن اختراعات و اکتشافات بشر در گذشته، نمی‌توان در ساختن آینده و خلق نوآوری‌های عصر حاضر مشارکت فعال کرد. به همین سبب، اینکه تصور شود کارکرد موزه‌ها صرفاً در حد حفظ آثار تاریخی کشور‌ها به شکل ایستا و انباشتی از دستاورد‌های متروکه است و یا نهایتاً برای بالیدن و افتخار کردن نسل جدید به آنچه که نسل‌های پیشین کشور انجام داده‌اند، محدود شود، صحیح نیست و در حقیقت، تقویت و توسعه فرهنگ توجه به موزه‌ها و ایجاد نگرش مثبت به این مراکز در میان خانواده‌ها، مدارس، دانشگاه‌ها و پژوهشگران رشته‌های مختلف علوم موجب می‌شود که نسل جدید با مشاهده فعال و خلاق آثار گذشتگان و نحوه شکل‌گیری تمدن‌ها و مقایسه و تحلیل عملکرد نسل قدیم، آینده خویش را با استفاده از تجربه‌های گذشته بهتر و درست‌تر شکل دهد.
مشاهده تفکربرانگیز ابزار و دست‌ساخته‌های شگفت‌انگیزی که نسل‌های بشری در ده‌ها قرن پیش تولید کرده‌اند و مطالعه و تامل پیرامون چگونگی تکوین مراحل پیشرفت علم، هنر و فرهنگ طی هزاران سال از تاریخ تمدن، پرسش‌های زیادی را در ذهن ایجاد می‌کند. در واقع جایگاه و نقش موزه‌ها در مطالعه آثار گذشتگان برای مشاهده آنچه که بوده است، نیست، بلکه تحلیل چرایی و چگونگی پدید آمدن و آگاهی از سیر تحول دستاورد‌های بشری نیز است. این درک و بینش، موجب توسعه فکر و تربیت استعداد و برانگیختن قوه کنجکاوی و ذوق و علاقه به تحقیق و پژوهش و ابتکار و خلاقیت را پدید می‌آورد.
موزه‌ها و آثار تاریخی آذربایجان شرقی با تنوع کم نظیر و تعدد چشمگیر به سهم خویش می‌توانند نقش بایسته‌ای در عرصه پژوهش‌های مختلف علمی ایفا نموده و بدین نحو بیش از پیش زمینه ساز نقش آفرینی موزه‌ها در جامعه شوند.
احمد حمزه‌زاده؛ مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی
انتهای پیام/
