به‌گزارش میراث‌آریا به‌نقل از روابط‌عمومی مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران این نشست با حضور علی‌محمد بشارتی از مبارزان و انقلابیون دوران پهلوی و وزیر سابق کشور، نعمت کریمی پژوهشگر تاریخ معاصر، بیژن مقدم مدیر این مجموعه و جمع دیگری از علاقه‌مندان، پژوهشگران و کارشناسان برگزار شد.
در ابتدای این نشست بیژن مقدم، مدیر مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران درخصوص لزوم برگزاری نشست نیاوران گفت: هدف ما بحث درباره مسائل و مباحث تاریخی است که تقریبا پیوندی با مسائل روز نیز دارند. مرور کردن اتفاقات گذشته برای ما فوایدی دارد. تغییر نسل‌ها از طرفی و اتفاقاتی که در فضای رسانه‌ای با تحریف تاریخ در حال رخ دادن است از سوی دیگر وظیفه ما برای ارایه روایت درست از تاریخ توسط پژوهشگران و شاهدان عینی وقایع را دوچندان می کند.
علی‌محمد بشارتی از مبارزان و انقلابیون دوران پهلوی در این نشست اظهار کرد: حکومت کردن بسیار سخت است، می‌توان از دور انتقاد کرد، اما به دلیل اینکه ملزومات زیادی نیاز است متوجه می‌شویم که حکومت کردن بسیار سخت است؛ و از جمله موارد لازم و واجب در هر حکومتی برخورداری از دستگاه اطلاعاتی است.
او توضیح داد: محمدرضا پهلوی برای حکومت خود تمام ابزار و لوازم را داشت اما یک چیز بسیار مهم نداشت و آن هم سواد کافی بود. در خاطرات فرح آمده است که محمدرضا از طفولیت به سوییس رفت و با پول‌های بسیار زیاد پدرش رضاشاه، کلاسی را گذراند و بعد وارد دانشگاه افسری شد. هیچکس ندیده او، اشرف، شمس، رضاخان و تاج الملوک درس خوانده باشند و هیچکس محمد رضا را هنگام مطالعه ندیده است.
همچنین در خاطرات فردوست آمده رضاشاه پس از تبعید ماهی یک نامه برای محمدرضا می‌نوشت اما چون سواد نداشت پایین نامه برای امضا رضا را نقاشی می‌کرد.
او با بیان اینکه حکومت به دو ابزار مهم و اساسی نیاز دارد، اولین آن ابزار ایجاد حکومت و دیگری ابزاری است که موجب ماندگاری حکومت شود، گفت: ابزار ایجاد حکومت فداکاری، زندان، کشته شدن و غیره است، اما ابزاری که موجب پایداری حکومت باشد در راس آن دشمن‌شناسی مطرح است.
بشارتی ادامه داد: ساواک سازمانی برای انجام کارهایی بود که قبلا شهربانی انجام می‌داد، اما شهربانی اطلاعات گسترده ای نداشت و برای پدیده هایی که از سال 1340 به بعد شکل گرفتند نیاز به تشکیل سازمانی بود؛ از این‌رو به پیشنهاد امریکا سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) شکل گرفت.
او افزود: به رغم آنکه ساواک اطلاعات زیادی داشت و تبلیغات گسترده‌ای می‌کردند که در همه جا حضور دارد اما به ساواک اکتفا نکردند و کمیته مشترک ضد خرابکاری را که مکمل کارهای اطلاعاتی ساواک بود به توصیه اسرائیل ایجاد کردند.
این مبارز انقلابی دوران پهلوی با بیان اینکه در دوران بازداشت 5 ناخن مرا زیر شکنجه کشیدند، افزود: مقام معظم رهبری 8 ماه در بازداشتگاه کمیته مشترک ضد خرابکاری (موزه عبرت حاضر) بودند که در این مدت حتی یک بارهم به ایشان اجازه استحمام ندادند.
بشارتی تصریح کرد: به رغم تشکیل ساواک و حمایت‌های همه جانبه امریکا و اسراییل از شاه این رژیم پایدار نماند، چراکه این رژیم ریشه‌های مردمی نداشت،
او افزود: هویتی به نام ایران وجود دارد که از همسایه‌های خود بسیار بالاتر است و در بسیاری زمینه‌ها جزو برترین‌ها در دنیا هستیم. به رغم تحریم‌های 44 ساله و به خصوص جنگ 8 ساله پیشرفت‌های بسیار فوق العاده‌ای کرده‌ایم که باید قدر خود را بدانیم و به ایرانی بودن خود افتخار کرده و ببالیم.
او اظهار کرد: در کشورهای غربی حکومت‌ها بر مبنای شایستگی تشکیل نمی‌شوند بلکه یک حزبی فعالیت کرده و طرفداران آن حزب به شخص مورد نظرشان رای داده و بالا می‌آید و حکومت را به دست می‌گیرند.
وزیر سابق کشور گفت: خانواده پهلوی هیچ‌یک سواد نداشتند. رضاشاه در ابتدا در تهران خاک قالی خانه مردم را می‌تکاند، بعد پاسبان سفارتخانه‌ها می‌شود و این فرد با حمایت انگلیس و کودتا شاه ایران می‌شود.
این خانواده سه ویژگی بارز فساد شدید جنسی، پول پرستی و فساد شدید در مواد مخدر داشتند و 57 سال بر کشور حکومت کردند.
او گفت: در خاطرات فرح آمده ساواک در پیش‌بینی انقلاب ایران ناتوان بود، آنان تخصصشان بر دار و درفش و شکنجه افراد در حد مرگ به دلیل خواندن یک اعلامیه و یا گوش دادن به رادیوی خارجی بود.
او توضیح داد: اطلاعات برای کشورها لازم است اما هدف آن پاسداری از شاهی است که فاسد است یا پاسداری از ارزش‌های اخلاقی یک کشور و یک انقلاب بزرگ است.
این زندانی سیاسی رژیم ستم‌شاهی ادامه داد: در زمان شاه به دلیل آنکه دانشجویان انقلابی بودند به تعداد بسیار کم پذیرش انجام می‌شد و مانند رشته پزشکی، حال آنکه به دلیل نبود پزشک داخلی مجبور بودند پزشکانی از کشورهایی همچون فیلیپین، پاکستان و هند به ایران بیاورند که با مترجمانی در کنار خود طبابت می‌کردند و این نوع طبابت از نظر حرفه‌ای جای بسی تامل دارد.
او افزود: فرح در خاطراتش می گوید من با وطن دوستی مخالفم. و در جایی دیگر می‌گوید ما 7 میلیارد دلار در سال 1356 به ایتالیا، انگلیس و فرانسه دادیم. در حالی که حقوق یک معلم 500 تومان بود.
نعمت کریمی پژوهشگر تاریخ معاصر نیز در ادامه در خصوص راستی آزمایی اسناد و مدارک مربوط به سیستم امنیت کشور (ساواک) توضیح داد: اسناد بسیار زیاد، بکر و مستندی در کشور وجود دارد و بخشی از این اسناد مبارزان و زندانیان و در واقع شاهدان عینی و زنده هستند که متن بازجویی‌های آنها و دست‌نوشته هایشان نیز موجود است که این اسناد طی سالیان گذشته به دلیل فشارهایی که بر کشور پس از انقلاب، در دوران جنگ تحمیلی و پس از آن تحریم‌ها وارد شده مورد غفلت قرار گرفته‌اند؛ اما به رغم این‌ها چندین جلد کتاب مستند نیز چاپ شده که مرجع خوبی می‌توانند باشند.
او ادامه داد: رژیم پهلوی کودتا در کودتا بود. در کتاب مجلس پنجم و ششم اسنادی گردآوری شده که مربوط به دوره رضاخان هستند و از دربار جمع‌وری شده و مورد تایید اساتید تاریخی هستند، به عنوان مثال اسنادی در این کتاب آورده شده که نشان می‌دهد تمام روسای نظامی کشور به جز اصفهان به رضاخان نامه نوشته اند که درقبال دریافت مبلغی پول او را در انتخابات نفر اول کشور می‌کنند.
این پژوهشگر تاریخ معاصر با بیان اینکه در مورد تشکیل ساواک 2 نظریه وجود دارد توضیح داد: اولین آن قانون مربوط به تشکیل ساواک است که زیرمجموعه نخست وزیری تشکیل و رئیس آن معاون نخست وزیر خواهد بود. در مفاد این قانون به صراحت آمده که ساواک برای حفظ سلطنت (غیرقانونی) تشکیل شده است.
او با توضیح در خصوص نظریه دوم ادامه داد: پس از جنگ جهانی دوم شوروی به خاطر شعارهایش برای حمایت از کارگران برسر زبان‌ها بود، آمریکایی‌ها هم که پیروز جنگ بودند به این نتیجه رسیده بودند که اگر دیر بجنبند شوروی تمام کشورهای آسیایی را می‌بلعد؛ به همین دلیل برای ایجاد کمربند امنیتی دور شوروی اصل 4 ترومن را به‌وجود آوردند که کمک‌های بلاعوضی بود که به کشورهای کمربندی می دادند تا با نفوذ شوروی مقابله کنند.
او افزود: برای ایران نیز بلافاصله پس از کودتا اصل 4 ترومن عملی شد و تمام سازمان‌های ما ساخته و پرداخته آنها شد و در همه جا ورود کردند. آنها می‌خواستند در بلوک آمریکایی‌ها ایران قوی باشد. با ترجمه اسناد مشخص شد که استراتژی شاهنشاهی ایران منطبق بر استراتژی امریکا بود.
او توضیح داد: هنگام تشکیل ساواک سازمان‌های امنیتی دیگر همچون شهربانی، رکن 2 و وزارت جنگ در کشور وجود داشتند. سازمان‌های شبه اطلاعاتی همچون کوک (کوک تا زمان پیروزی انقلاب هم فعالیت می کرد) و چند سازمان دیگر نیز فعالیت می کردند. ولی با وجود این سیستم‌های امنیتی و اطلاعاتی، ساواک فقط برای حفظ سلطنت با 10 اداره تشکیل شد که تنها اداره سوم آن فعالیت می‌کرد و وظیفه آن مقابله با افرادی بود که مخالف استبداد و سلطنت بودند.
کریمی اظهار کرد: رژیم پهلوی هنگامی که اسناد خود را تشکیل می‌داد هیچگاه فکر نمی‌کرد که روزی سقوط کند، از این‌رو تمام اسناد به صورت طبقه‌بندی شده تهیه و نگهداری می‌شدند و همین اسناد پس از انقلاب و در زمان حاضر نیز قابل استناد برای نشان دادن جنایات هستند.
او با بیان اینکه در زمان حاضر جنگ، جنگ شناختی است و برای جوان‌ها و نوجوان‌ها باید مسائل را تبیین کرد، ادامه داد: تفاوت دستگاه اطلاعاتی ساواک با دستگاه اطلاعاتی حاضر کشور در چند چیز است؛ اولین آن مشروعیت است که ساواک غیر مشروع و وزارت اطلاعات کنونی مشروع است.
او گفت: دومین مورد این است که ساواک وابسته به دیگران است و 5 سرویس اطلاعاتی شبانه روز با آنها کار می‌کردند و ماموران ساواک دوره‌های خود را زیر نظر اساتید امریکایی، انگلیسی و اسرائیلی می‌گذراندند و به همین دلیل تمام ترفندهای امنیتی ما را بیگانگان می‌دانستند، اما دستگاه اطلاعاتی حاضر خودبنیاد است و متکی به جوانان داخل کشور بوده و شگردها متعلق به خودمان است و هیچ بیگانه ای از آن خبر ندارد.
او افزود: سومین مورد اینکه ساواک بدون ضابطه و قانون و بازجوها افرادی لاابالی و غیر منزه بودند، حال آنکه در دستگاه امنیت کنونی ضابطه شرع حاکم است و پاکی و اصول اخلاقی و عمل کردن بر اساس ضوابط و دستورالعمل ها که بر مبنای شرع، قانون اساسی و اخلاق تدوین شده اند حرف اول را میزند.کریمی گفت: برخی برگه های بازجویی به دست آمده از انقلابیون و ساواک نشان می‌دهد که انتهای صفحات رد خون است . این خون انگشتان فرد تحت شکنجه و بازجویی است که صفحات را ورق زده است.
او با اشاره به تفاوت دیگر دستگاه اطلاعات کشور پیش و پس از انقلاب اسلامی خاطر نشان کرد: دستگاه ساواک فاقد عملکرد حرفه ای بودند و به تفتیش عقاید می‌پرداختند، اما دستگاه حاضر براساس اصول تدوین شده شرعی و قانونی عمل می‌کند.
کریمی درباره دلایل و چرایی رونمایی از پرویز ثابتی چهره بلندپایه ساواک بعد از چهار دهه انزوا گفت: نقش ثابتی در افزایش خشونت ساواک در برخورد با جریان‌های سیاسی قبل از انقلاب به‌ویژه نیروهای انقلابی کاملا روشن است و او به دلیل وابستگی به اسراییل و همچنین پیروی از فرقه ضاله بهاییت به خوبی شیوه‌های بازجویی موساد را در مواجه زندانیان به مرحله اجرا در می‌آورد و البته هم ساواک و هم شاه و دیگر دستگاه‌های اطلاعاتی نیروهای بیگانه از این مساله غافل بودند که موج اسلام‌خواهی ملت ایران به رهبری امام خمینی از چنان وسعت و فراگیری برخوردار است که هر گونه شدت عمل در برخورد با انقلابیون باعث اوج گیری مخالفت با نظام شاهنشاهی می‌شود.
او تصریح کرد: در مورد نقش پرویز ثابتی در ساواک و همچنین خشونت‌هایی که در دوره او نسبت به زندانیان سیاسی اعمال می‌شد البته می‌توان ساعت‌ها صحبت کرد و مجموعه مصائب و سختی‌هایی که انقلابیون بازداشت شده در این دوره متحمل شدند آن قدر زیاد است که باید جلسات متعددی را برای شرح این اتفاقات اختصاص داد و البته برخی از آنها هم ناگفتنی است اما در مجموع باید گفت به‌رغم همه صحبت‌هایی که در مورد اهمیت نقش اجرایی ثابتی در ساواک مطرح می شود و در جای خود درست است اما باید بگویم که در مورد برخی تعابیر از جمله اینکه او مغز متفکر ساواک بوده موافق نیستم و معتقدم که او از توان فکری و درایت بالایی برخوردار نبوده است.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
