میراث آریا: خلق آثار فرهنگی و هنری در گذشته بیشتر برای رفع نیاز‌های ضروری بود ولی با گذشت زمان و ورود مدرنیته جایگاه اصلی و تعیین‌کننده صنایع‌دستی در زندگی افراد از دست رفت ولی جلوه‌گری صنایع‌دستی به حدی بود که دوباره جایگاهی برای خود در جوامع باز کرد. این بار صنایع‌دستی نه به عنوان ملزومات زندگی، بلکه به عنوان بخشی از مبلمان خانگی افراد، ایفاگر نقش خود در زندگی افراد شده است.
صنایع‌دستی یکی از جاذبه‌های مهم اقتصاد سنتی و در کنار آن گردشگری جامعه ایرانی است که نظیر آن را در کمتر کشوری می‌توان یافت. معرق، منبت، چاپ باتیک، حصیر، نمد، فرش، گلیم، جاجیم و صد‌ها هنر دستی دیگر در جای جای ایران به تناسب اقوام و فرهنگ و نگاه متفاوت به سبک زندگی وجود دارند که می‌تواند عمده صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل داده و حتی برابری کند.
روز جهانی صنایع‌دستی در تاریخ ۱۰ ژوئن ( ۲۰ خرداد) هر سال جشن گرفته می‌شود. این روز، به منظور تقدیر و تجلیل از هنرمندان و صنعتگرانی است که با اخلاص و عشق، آثار هنری خود را تولید می‌کنند.
در ایران وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، متولی اصلی این حوزه در کشور بوده و هست. هیأت وزیران در سال ۱۳۸۳ بنا به پیشنهاد وزارت صنایع و معادن و تأیید سازمان‌مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و به استناد تبصره (۳) ماده واحده قانون تأسیس سازمان صنایع‌دستی ایران‌ـمصوب ۱۳۸۳ ـ اساسنامه سازمان صنایع دستی ایران را تصویب کرد.
البته وظایف این سازمان پس از تشکیل سازمان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به این سازمان واگذار شد. ماده نخست اساسنامه، صنایع‌دستی را مجموعه‌ای از صنایع هنری و سنتی ایران به استثنای فرش دستباف معرفی کرده است.
آذربایجان‌شرقی به عنوان مهد فرهنگ و تمدن چند هزارساله حرف‌های زیادی در حوزه صنایع‌دستی برای گفتن دارد. انواع فرش، قالیچه، جاجیم، خورجین، گلیم، شال، گلیمچه، ظروف سفالی و سرامیک، اقسام سبد حصیری، پارچه‌های پشمی و ابریشمی، سوزن دوزی، نقره‌سازی، قلاب بافی، حوله و پتوبافی، مفرش (هر چیز گستردنی)بافی، کفاشی و کفش دوزی، تذهیب و مینیاتور تنها بخشی از صنایع‌دستی این استان را تشکیل می‌دهد.
ناگفته نماند که صنایع دستی نیز از وضعیت اقتصادی اخیر کشور متأثر شده و گا‌هاً هنرمندان این عرصه دلسرد شده‌اند، ولی همچنان ذوق آفرینش و خلق آثار هنری در جای جای این استان موج می‌زند.
صنایع‌دستی استان برای بقای عمر نیاز به حمایت‌های عملی دارد. حمایت‌هایی نظیر ایجاد بستر‌های آموزشی، بازارچه‌های دایمی و یا مراکز فروشی که مرجع گردشگران داخلی و خارجی باشد. همانند اقداماتی که شهرداری تبریز در این حوزه داشته است؛ هرچند متولی اصلی این جریان نیست. ایجاد بازارچه دایمی فروش صنایع‌دستی، فراهم کردن بستر‌های آموزش صنایع‌دستی در فرهنگسرا‌ها، کمک به رونق صنایع دستی استان تنها بخشی از اقدامات شهرداری تبریز در این حوزه است. دیگر دستگاه‌های متولی این حوزه همچون وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نیز باید به صورت جدی در این حوزه ورود کرده و با ارائه تسهیلاتی در خور هنرمندان عرصه صنایع دستی، دوام و بقای این هنر‌ها را عینیت بخشد.
آذربایجان شرقی یکی از کانون‌های صنایع‌دستی کشور محسوب می‌شود. انواع فرش، قالیچه، جاجیم، خورجین، گلیم، شال، گلیمچه، ظروف سفالی و سرامیک، اقسام سبد حصیری، پارچه‌های پشمی و ابریشمی، سوزن دوزی، نقره‌سازی، قلاب بافی، حوله و پتوبافی، مفرش (هر چیز گستردنی) بافی، کفاشی و کفش دوزی و... موارد عمده صنایع دستی را تشکیل می‌دهند.
صنایع‌دستی برجسته این استان شامل قالی بافی، گلیم بافی، هنر‌های چوبی (خاتم، معرق، منبت و سبد و حصیر بافی)، دستبافت‌های سنتی (پشمی، ابریشمی، جاجیم بافی)، چاپ‌های سنتی، شیشه‌گری، سفال‌گری، فلزکاری (قلم زنی، حکاکی و ملیله دوزی)، رودوزی‌ها (سوزن دوزی، پته دوزی، شکمه دوزی و گلابتون دوزی)، نمدمالی، کتاب‌آرایی (مینیاتور، تذهیب) است.
گزارش از جهان بخش احمدیان
انتهای پیام/
انتهای پیام/
