دبیرالملک خانه‌ای تاریخی در قلب تهران

میرزا محمدحســین خــان فراهانــی ملقب به دبیرالملک مســتوفیگر دولت قاجار بود. کارشان بررســی درآمدها و هزینه‌های دربار بود. علاوه بر این مســتوفیها مســئول جمعآوری مالیات هم بودند. به خاطر همین شاغلین این بخش از مقامات مهم دربار قاجار محســوب می‌شدند. رزومه میرزا را که ورق میزنیــم روزگاری در اراک هم حاکم بوده اســت.

البته میرزا محمدحســین خــان فراهانــی 4 سالی را هم به‌عنوان منشی در خدمــت امیرکبیر بود. کســی کــه با نگارش رسالهای انتقادی در ســال 1278 مورد بی‌مهری شــاه قرار گرفت. بعد از آن از سال 1285 تا سال 1287 هجری قمری تولیت آستان قدس رضوی را عهده‌دار شــد. خانه قدیمی او کمی پایینتر از چهارراه سرچشــمه، کوچه قوام الحضور، خیابان جاویدی، کوچه حنیفنژاد یا فخرالملک قدیم قرار دارد.

البته بناهای فرســوده و قدیمــی ابتدای کوچــه را که ببینید باورتان نمی‌شود در میانه همین کوچه خانه‌ای واقع شده که زیبایی معماری‌اش برای لحظه‌ای شما را سرجایتان میخکوب می‌کند.

از کوچه‌های باریــک و قدیمی محله امامزاده که مســیر خیابان جاویــدی را در پیش بگیرید کلی نوستالژی‌های بامزه می‌بینید. از خانه‌های خشت وگلی گرفته تا کوچه‌پسکوچه‌های دوستی عمارت دبیرالملک درست در میانه کوچه فخرالملک قرار گرفته خانهای که نه قد و قامتش با ساختمان‌های همســایه ســنخیتی دارد نــه معمــاری زیبای اروپایی‌اش.

بعد از اینکه دبیرالملک خانه خود را در این کوچه ساخت کوچه را میرزا نصیرالدوله خان دبیرالملک نامیدند که این نام در نقشه‌های دوران ناصری هم دیده می‌شود.

 از آنجا که در دوران قاجار شاهان سفرهای زیادی به اروپا داشتند الگوبرداری از معماری غربی و اروپایی در ساخت‌وســاز خانه‌های ســران دیده می‌شود خانه دبیرالملک هم فارغ از این ویژگیها نیســت. خانه دبیرالملک پلانی مستطیل شکل دارد. این خانه تمام شــاخصه‌های معماری قاجار را در خود جای داده جز چند مورد اندک مانند هشــتی‌ها و دالان.

وارد حیاط اندرونی که می‌شویم ایوان خانه چشمگیرترین بخش خانه است. 8 در قرینه و زیبا در پهنای این ایوان دیده می‌شــود. ایوان از هر دو ســو با پلکانی زیبا و بلند به حیاط خانه راه دارد.

 زیر این پلکانها یک پنجره بزرگ در مرکز و دقیقا دو درب ورودی به زیر زمین قرار درد که با 4 پله به کف زیرزمین زیبای بنا می‌رسد. طرح داخلی زیر زمین با ســتون‌های آجری کار شده و طاقچه‌های قوسدار بدنه تأییدی است بر استفاده از این فضا در فصل تابستان.

پنجره‌های زیر زمین هر دو به سمت حیاط باز می‌شــود و نور روز را مهمان این بخش می‌کنند. پنجره‌ها هر دو دارای محافظی از جنس چدن با طرحهای فرفوژه نیم‌دایره است.

 خانه‌هــای قدیمی و حوض‌های زیبایشــان. انگار این حوض فیروزهای جزء خانه‌های قدیم تهران بوده اســت. در خانه دبیرالملک هم یکی از جذابیت‌هــای این خانه قدیمی حوض قدیمی آن است که در میانه حیاط واقع شده است. روبه‌روی حوض دو باغچه طویل و مستطیلی است. دیوارهای حیاط هم با نقوش هلالی شکل و طرح‌های آجری زینت یافته اســت. معماری داخل خانه تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی است و دو اتاق تو در توی آن از طریق راهرویی به هم متصل می‌شود.

انتهای پیام/

کد خبر 1402063101872
دبیر مهدی نورعلی

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha