مردم دیار الوند در اواخر ماه شعبان آرام آرام خود را برای ماه مهمانی خدا و انجام تکالیف شرعی ماه مبارک رمضان آماده می‌کنند، از تطهیر و پاک‌سازی مساجد، تکایا و حسینیه‌ها گرفته تا پخت انواع شیرینی، نان و غذاهای خاص و محلی، سنت‌هایی که در برخی مناطق شهری و روستایی همدان هنوز زنده است و به ماه رمضان رنگ و لعابی ناب و معنوی می‌بخشد.
آیین «پیشباز» از ماه رمضان یکی از سنت‌های دیرین همدانی‌هاست که مردم با روزه گرفتن روزهای اول، پانزدهم و آخر ماه شعبان، خود را برای روزه‌داری در ماه رمضان آماده می‌کنند و با طمطراق تمام به استقبال ماه مهمانی خدا می‌روند.
خانواده‌های همدانی بنا به وسع و توان مالی مایحتاج و اقلام غذایی مورد نیاز خود را برای ایام روزه‌داری فراهم و عمده غذای مردم برای افطاری انواع آش، شیر و خرما، نان جو، نان و پنیر و سبزی و گردو، آبدوغ خیاردر تابستان، حلیم، کلوچه، شیرینی مخصوص همدان همچون انگشت‌پیچ، حلوازرده و کماج و مسقطی است.
روزه قلاغی
خانواده‌های همدانی به کودکانی که هنوز به سن شرعی نرسیده و روزه گرفتن بر آنها واجب نیست، آموزش‌هایی برای فراگیری روزه گرفتن در نظر می‌گیرند. والدین هنگام سحری کودکان را بیدار می‌کنند تا سحری بخورند. کودکان هم بعد از خوردن غذای سحر تا نیم روز سعی می‌کنند چیزی نخورند. همدانی‌ها به این روزه «قلاغی» (کلاغی) می‌گویند که همان روزه کله گنجشکی است.
یکی از راه‌هایی که از قدیم‌الایام مردم همدان برای بیدار شدن در سحر از آن استفاده می‌کردند، صدای بانگ خروس بود، خروس سه بار می‌خواند، مرحله اول بیدار باش، مرحله دوم خوردن سحری و بانگ سوم دست کشیدن از خوردن است، دهل زدن، شلیک تیر با تفنگ، کوبیدن دیوار همسایه، جار زدن، مناجات، سحرخوانی و چاوش‌خوانی از دیگر سنت‌های گذشته همدانی‌ها در ماه رمضان بود که به دلیل نبود رادیو، تلویزیون و ساعت از این روش‌ها برای بیدار کردن مردم در سحر استفاده می‌کردند.
در گذشته برخی افراد موظف بودند نیمه‌های شب در کوچه و محله‌های شهر و روستا بگردند و با خواندن اشعار و ذکرخوانی و چاوش‌خوانی، زمان سحر را خبر دهند و با این روش روزه‌داران را بیدار می‌کردند.
عیدی بردن برای نوعروسان و یا گرفتن هدیه برای خانواده‌های عزادار برای از عزا درآوردن آنها از دیگر سنت‌های رایج در ماه رمضان در همدان است
همدانی‌ها برای اینکه بتوانند یک ماه را به خوبی روزه بگیرند، شیرینی نو و جدیدی همچون حلوازرده، انگشت‌پیچ و کُماج درست می‌کنند، سنتی که مختص همدان است.
توزیع آجیل مشکل‌گشا
تهیه و بسته‌بندی آجیل مشکل‌گشا نیز از رسم‌های مردم همدان است. هر کسی نذری دارد به نیت برآورده‌شدن آن، این آجیل را تهیه می‌کند و پس از بسته‌بندی به مسجد می‌برد و در فاصله نماز مغرب و عشاء بین نمازگزاران تقسیم می‌کند.
مشهور است که در سال های دور زنان همدانی در اواخر ماه رمضان روز بیست و هفتم این ماه نسبت به دوخت کیسه‌برکت اقدام می‌کردند و کسانی‌که قصد انجام این سنت را داشتند، برای اقامه نماز ظهر و عصر به مسجد رفته و قطعه‌ای پارچه و نخ و سوزن نیز همراه خود می‌بردند و بین نماز ظهر و عصر این کیسه را می دوختند و مقداری پول در آن می‌گذاشتند و بین اعضای خانواده تقسیم می‌کردند تا خیر و برکت نصیب همه اعضای خانه شود و برکت ماه رمضان به ماه‌های دیگر سال نیز منتقل شود.
از غذاهای ویژه همدانی‌ها در ماه مبارک رمضان می‌توان به آش رشته، آش ترش، آش ترخینه، اماج، سرداشی، ترحلوا، آبگوشت بزباش، آبگوشت کلم، آبگوشت خشکبار، آبگوشت قرمه، رشته پلو، شیربرنج، شامی کباب، طاس کباب، بورانی و شیرینی‌های رایج در همدان همچون کماج، حلوازرده؛ انگشت‌پیچ، آگرده، زولبیا و بامیه و نان‌های اوفاق و
گرده چرب اشاره کرد.
عید فطر
همدانی‌ها پس از یک ماه روزه‌داری صبح روز عید فطر به مصلاها و مساجد نزدیک خانه خود می‌روند تا نماز این روز را اقامه کنند. اغلب آنها پس از نماز، به زیارت اهل قبور می‌روند و برای شادی روح درگذشتگان خود فاتحه می‌خوانند و خیرات می‌دهند. همچنین رسم دیگر مردم استان در این روز، پختن «آش ترشی»است و در اغلب خانه‌های روستایی این آش تهیه می‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما