به گزارش میراث‌آریا، فریده مجیدی خامنه عضو هیأت علمی پژوهشگاه ۳ خردادماه ۱۴۰۴، در این نشست « دانش بومی ذخیره‌سازی گندم، میراث جوامع بومی ( نمونه موردی تاپوهای گندم) » را بررسی کرد و گفت: دانش‌های بومی ذخیره‌سازی و نگهداری از مواد غذایی به عنوان میراث ناملموس بخش مهمی از فرهنگ را تشکیل می‌دهند، دانش بومی نگهداری از مواد غذایی و ذخیره‌سازی مواد خوراکی، روش‌هایی دوستدار محیط‌زیست و سلامت، مطابق با شرایط اقیمی و مقرون به صرفه هستند.

او در تعریف  تاپو یا کندوی گندم گفت: شاید بشود کندوها یا ابزارهای مشابه انبار خانگی گندم را هم عمر تنورها یا به تعبیر دیگر هم عمر زندگی جامعه کشاورزی دانست؛ دهان یا سر کندو رو به بالاست. گندم هم از همین محل به داخل کندو ریخته می‌شود. به همین طریق هم علاوه بر اینکه هیچ جونده‌ای را به کندو راه نیست، تازه‌ترین گندم‌ها هم در بالاترین سطح قرار می‌گیرند و پیکره کندو را از گل پخته آماده می‌کنند، به تجربه تاریخ هم انگار بر روستاییان اثبات شده است که خنکی گل مواد غذایی را سرحال نگه می‌دارد.

مریم کیان عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری نیز در این نشست موضوع « فناوری ساخت ارسی در دوره قاجار » را به بحث نهاد و به بررسی برخی ارسی‌های ایران نظیر ارسی عمارت الماس کاخ گلستان، ارسی عمارت باب عالی، ارسی عمارت بادگیر کاخ گلستان، ارسی عمارت تخت مرمر، ارسی خانه مشیرالملک در اصفهان، ارسی حسینیه امینی‌های قزوین، ارسی‌ هفت دری در سنندج و ... پرداخت.

او در ادامه با تشریح ساختار ارسی‌ها ونحوه ساخت آنها به اجزاء تشکیل دهنده ارسی‌ها نظیر روکوب، پاطاق هلالی یا هلوچین، دور، تیر افقی یا کلاه، لنگه قواره بری محرابی قابقانی، دستک یا زبانه، پاسار، آستانه زیرین، وادار یا بانو، تیرعمودی، ناوه یا شیاره و بخش ثبات فوقانی اشاره کرد و افزود: نامگذاری هر یک از این قسمت‌ها به راستی جزئی از میراث ناملموس ما است.

ژیلا مشیری پژوهشگر پژوهشکده مردم‌شناسی نیز در این نشست موضوع« میراث ناملموس، پل ارتباط بین نسل‌ها: سواد میراثی و آب » را به بحث نهاد و با اشاره به مسأله آب در ایران تصریح‌کرد: آب در کنار اینکه مایه حیات است،  بخشی از میراث هویتی ما را شامل می‌شود. آموزش و فرهنگ‌سازی بخشی از سواد میراثی ما را تشکیل می‌دهد و سواد میراثی به ما کمک می‌کند که ارتباط قوی‌تری با میراث ناملموس پیدا کنیم و نسل جدید را که در مورد آب صاحب سواد میراثی نیستند به این امر متوجه سازیم.

او با اشاره به اینکه خشکسالی، مصرف بی‌رویه و سوء مدیریت ایران را در میان بحران قرار داده و قنات، آب‌انبار و ...رو به فراموشی و نابودی رفته است، عوامل اصلی بحران آب را تغییرات اقلیمی، مدیریت نادرست و مصرف بی‌رویه برشمرد و به تشریح هر یک پرداخت و گفت: مواجهه مدیران ناآگاه با مسئله آب به جای کنش‌گرا، واکنش‌گرا است در حالیکه باید ارزش و اهمیت میراث‌فرهگی ناملموس را درک کرده و از طریق آموزش، انتقال سنتها، فرهنگسازی، حافظان  و نگهدارندگان میراث شوند. فعالیت‌های غیر قانونی و مخرب این میراث ارزشمند را کاهش دهند و مشارکتی  فعال در حفظ، احیا و ترویج سنتها داشته باشند.

منصور مرادی عضو هیأت علمی پژوهشکده مردم‌شناسی در ادامه این نشست به ارائه موضوع « میراث ناملموس قوم ایرانی ترکمن: بخشی‌ها خنیاگران حافظ فرهنگ » پرداخت و گفت: بخشی در دوران گذشته یک فرد دانا، مورد اعتماد و علاوه بر آن صاحب هنر بوده که در زمنیه‌های شعر و مشاعره، آواز و خوانندگی و نوازندگی تبخر داشته است.

او افزود: یکی از ویژگیهای مشترک موسیقی‌های محلی در ایران حضور عاشق‌ها، و یا بخشی‌ها در این موسیقی است این هنرمندان که به جرأت می توان آنها را استادان مسلم موسیقی فولکلور دانست خالق بسیاری از آثار موسیقی محلی هستند، آنها با این که از دانش موسیقی بی‌بهره اند، حس و گوش موسیقایی قوی دارند و به طور بداهه و در مناسبت‌های خاص شعر می‌سازند و با صدا و ساز خود این ترانه‌ها را می‌خوانند و می نوازند.

مرادی با اشاره به اینکه بخشی‌ها با تبدیل شعر شاعران به اشعار موسیقیایی، گامی بلندی در راه اعتلای موسیقی اصیل برداشته‌اند، تصریح‌کرد: بخشی‌ها به عنوان الگوی اخلاقی در بین مردم معروف بودند و مردم عادی از طرز نشست و برخاست ، ادب، معاشرت، رفتار و سلوک تربیت و سخن گفتن آنها  الگو گرفته در زندگی روزمره به کار می‌بردند.

انتهای پیام/