به گزارش میراث‌آریا، ذبیح‌الله مسعودی‌نیا سرپرست پروژه گمانه زنی به منظور لایه نگاری در شهر تاریخی دهدشت( بلاد شاپور) گفت: شهر تاریخی دهدشت با وسعتی حدود ۳۵ هکتار، در استان کهگیلویه و بویراحمد واقع شده و یکی از گسترده‌ترین و سالم‌ترین شهرهای تاریخی ایران است که در سال ۱۳۶۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. 

او افزود: این شهر از مهم‌ترین مراکز شهری در منطقه جنوب غربی ایران در دوران اسلامی به شمار می‌آید و به دلیل وسعت، غنای لایه‌های فرهنگی و ترکیب متنوع عناصر معماری، یکی از کلیدی‌ترین محوطه‌های جنوب ایران برای شناخت سیر تداوم استقرار و تحولات شهرسازی در زاگرس جنوبی است.این شهر مانند اغلب شهرهای تاریخی ایران از سه بخش ارگ حکومتی، بخش درون حصار دفاعی و بخش بیرون حصار دفاعی(ربض) تشکیل شده و وجود آثار معماری ارزشمند همچون بازار تاریخی، مسجد، حمام‌ها، کاروانسرا و مجموعه آرامگاهی، نشان از برنامه‌ریزی شهری منسجم و جایگاه ویژه آن در ساختار شهری و معماری ایران دارد. 

این باستان‌شناس تصریح کرد: موقعیت جغرافیایی ممتاز این شهر در مسیر ارتباطی بنادر خلیج فارس با نواحی مرکزی ایران، شرایط اقلیمی خاص منطقه و برخورداری از منابع آبی فراوان، زمینه‌های لازم برای شکوفایی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی آن را در دوره‌های تاریخی، به‌ویژه عصر صفویه فراهم ساخته است. با وجود چنین ظرفیت‌های غنی، شهر تاریخی دهدشت کمتر از آنچه شایسته آن است مورد توجه علمی قرار گرفته و بخش عمده‌ای از مطالعات انجام‌شده صرفاً به فعالیت‌های مرمتی و آواربرداری محدود بوده است. 

او گفت: کاوش‌های باستان‌شناسی رسمی در این شهر بسیار اندک و ناپیوسته بوده و کاوش‌های غیررسمی و پراکنده دهه‌های گذشته نیز فاقد ارزش علمی و گزارش‌های مستند هستند. از سوی دیگر، منابع تاریخی عمدتاً از دوره صفویه به بعد به این شهر اشاره کرده‌اند و آگاهی ما از مراحل شکل‌گیری، دوره‌های استقراری پیشین، سیر تحولات کالبدی و نقش آن در شبکه شهری و اقتصادی منطقه همچنان با ابهامات جدی همراه است. 

مسعودی‌نیا اظهار کرد: کشف پراکنده سفال‌های تاریخی و حتی پیشاتاریخی در بررسی‌های سطحی و گمانه‌زنی‌های اخیر، خود نشانگر وجود لایه‌های فرهنگی متعددی است که تاکنون ناشناخته باقی مانده‌اند و ضرورت داشت تا با اجرای برنامه ای علمی و دقیق بسیاری از ابهامات موجود در مورد توالی فرهنگی و استقراری آن را شفاف سازی کرد و صحت گزارش منابع تاریخی در مورد ساخت آن در زمان ساسانی را مورد بررسی ارزیابی قرار داد. 

سرپرست هیئت باستان‌شناسی افزود: برنامه گمانه‌زنی به منظور لایه نگاری در شهر تاریخی دهدشت، فعالیت باستان شناسی با رویکرد علمی است که در این شهر به اجرا در می‌آید و هدف از اجرای آن شناخت توالی فرهنگی و استقراری و درک روند رشد و گسترش آن در گذر زمان است. این طرح در کنار جنبه پژوهشی، ماهیتی حفاظتی و نجات‌بخشی نیز دارد و می‌کوشد تا پیش از تخریب تدریجی بخشهایی از شهر همچون بخش رواق (ربض شهر)، داده‌های علمی و لایه‌های فرهنگی آن را مستندسازی کند.در این برنامه گمانه هایی در بخشهای مختلف شهر از جمله در بخش رواق( ربض شهر)، بخش درون حصار دفاعی و نیز بخش حکومتی( ارگ) مورد حفاری قرار خواهد گرفت.

انتهای پیام/