فرزاد شریفی مدیرکل میراث‌فرهنگی ایلام در یادداشتی نوشت: این خوراک ساده و در عین حال مغذی با ترکیب نان ساجی (کردی)، ماست و روغن حیوانی تهیه می‌شود و در برخی مناطق پیاز نیز به آن افزوده می‌شود. غذای «ماس و رون» نه تنها یک خوراک مقوی است، بلکه بازتابی از سبک زندگی و فرهنگ غذایی مردمان این دیار محسوب می‌شود و نشان‌دهنده پیوند عمیق آنان با طبیعت، دامداری و کشاورزی محلی است.

در گذشته، مردم عشایر ایلام به دلیل انجام فعالیت‌های روزانه سخت و نیاز به توان بدنی بالا، از غذاهای پرانرژی استفاده می‌کردند. «ماس و رون» به عنوان یکی از این غذاها، غذایی کاملاً مغذی و انرژی‌زا بود که توان جسمی مورد نیاز برای کارهای روزمره را تأمین می‌کرد.

استفاده از مواد ساده و طبیعی، مانند نان ساجی، ماست و روغن حیوانی، بازتابی از سبک زندگی ساده‌زیسته و خلاقیت مردمان ایلام در بهره‌گیری از منابع موجود منطقه است. این غذا بخشی از هویت فرهنگی مردم استان و آیین‌های غذایی آنان محسوب می‌شود و مطالعه و معرفی آن می‌تواند نقش مهمی در حفظ و انتقال میراث فرهنگی به نسل‌های آینده ایفا کند.

شیوه تهیه «ماس و رون» ساده اما دقیق است. ابتدا نان ساجی به قطعات کوچک خرد می‌شود، سپس ماست به آن افزوده و ترکیب کاملاً مخلوط می‌شود، در ادامه روغن حیوانی داغ به مواد اضافه می‌شود تا ترکیب به شکل یک غذای مغذی و پرانرژی درآید. این روش تهیه، علاوه بر حفظ ارزش غذایی، نشان‌دهنده مهارت و تجربه مردم ایلام در استفاده از مواد ساده و در دسترس است.

از نظر ارزش غذایی و فرهنگی، «ماس و رون» غذایی مناسب برای کارهای سخت عشایری است و نشان‌دهنده ذوق و سلیقه مردم ایلام در استفاده از مواد طبیعی و محلی است.

این غذا بخشی از هویت فرهنگی و آیین‌های غذایی استان ایلام محسوب می‌شود و ثبت آن در فهرست میراث ناملموس کشور، گامی ارزشمند در جهت پاسداشت و احیای این میراث فرهنگی است.

گستره جغرافیایی مصرف «ماس و رون» عمدتاً در مناطق عشایری و روستایی استان ایلام است و این غذا معمولاً در میان خانواده‌ها به ویژه در فصل‌های سرد و هنگام کوچ عشایر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت اجتماعی و فرهنگی غذا در زندگی مردم ایلام و نقش آن در تقویت همبستگی اجتماعی و حفظ سنت‌هاست.

دلایل ثبت «ماس و رون» در فهرست آثار ملی متنوع و ارزشمند است. از جمله اصالت و قدمت تاریخی، پیوند با سبک زندگی عشایری و دامداری، ارزش غذایی و فرهنگی و قابلیت معرفی آن به‌عنوان میراث ناملموس و ظرفیت گردشگری غذایی استان ایلام. ثبت این غذا نه تنها به معرفی توانمندی‌های فرهنگی و غذایی استان کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز جذب گردشگران داخلی و خارجی و توسعه گردشگری غذایی در ایلام خواهد بود.

برای تهیه پرونده ثبت ملی «ماس و رون»، از منابع و مستندات متنوع استفاده شده است.

گزارش‌های محلی و شفاهی از سالمندان و عشایر استان ایلام، به همراه پرونده‌های مشابه ثبت غذاهای سنتی استان، مانند «کوفته سیرابی»، پایه و اساس مستندات پرونده را تشکیل می‌دهند. این اقدام گامی مهم در جهت حفظ، مستندسازی و معرفی غذاهای سنتی ایلام و ارتقای جایگاه فرهنگی و گردشگری استان به شمار می‌رود.

در نهایت، ثبت «ماس و رون» در فهرست ملی، علاوه بر حفظ میراث فرهنگی و غذایی استان، فرصتی طلایی برای معرفی سبک زندگی، ذوق و سلیقه مردمان ایلام و توانمندی‌های آنان در استفاده از منابع طبیعی و ساده فراهم می‌کند و می‌تواند نقش مؤثری در ترویج فرهنگ غذایی و گردشگری محلی ایفا کند.

انتهای پیام/