وحید امیری، فعال رسانه در یادداشتی نوشت: در دنیای امروز که بازارها بیش از هر زمان دیگری رقابتی شدهاند، کیفیت محصول بهتنهایی تضمینکننده فروش نیست. آنچه پیش از لمس و استفاده از محصول با مخاطب سخن میگوید، بستهبندی است.
پوستهای که نهفقط محافظ، بلکه روایتگر هویت، فرهنگ و ارزش نهفته در کالا محسوب میشود. در حوزه صنایعدستی، که ذات آن بر اصالت، داستان و پیوند با فرهنگ بومی استوار است، اهمیت بستهبندی مناسب دوچندان میشود. این موضوع در استان بوشهر، با پیشینهای غنی از صنایعدستی دریامحور و اقلیمی، جلوهای خاصتر پیدا میکند.
صنایعدستی بوشهر همچون گبه و گلیمهای محلی، حصیربافی با برگ نخل، محصولات صدفی و دریایی، عبابافی و هنرهای وابسته به دریا، هرکدام حامل بخشی از هویت جنوب ایراناند. اما واقعیت این است که بسیاری از این محصولات، علیرغم کیفیت و اصالت بالا، بهدلیل بستهبندی نامناسب یا فقدان بستهبندی اصولی، در بازارهای داخلی و بهویژه خارجی، آنگونه که شایستهاند دیده نمیشوند. بستهبندی ضعیف میتواند ارزش محصول را کاهش دهد و حتی مانع از رقابت آن با کالاهای مشابه صنعتی شود.
بستهبندی مناسب در صنایعدستی، پیش از هر چیز، نقش یک ابزار بازاریابی خاموش را ایفا میکند. مشتری پیش از آنکه داستان هنرمند بوشهری یا زحمت بافنده حصیر از روستاهای اطراف دشتستان را بشنود، با ظاهر محصول مواجه میشود.
استفاده از رنگها، نقوش و متریال الهامگرفته از اقلیم جنوب ـ مانند طیفهای آبی دریا، رنگ کرم شنهای ساحلی و قهوهای نخلستانها ـ میتواند حس مکان و اصالت را به مخاطب منتقل کند. چنین بستهبندیای، بدون نیاز به توضیح طولانی، پیام خود را بهروشنی منتقل میکند.
از سوی دیگر، بستهبندی مناسب، ضامن حفظ کیفیت و دوام صنایعدستی است. محصولات حصیری یا صدفی بوشهر در برابر رطوبت، ضربه و فشار آسیبپذیرند. طراحی بستهبندی استاندارد که همزمان با محیطزیست سازگار باشد، میتواند از محصول محافظت کرده و اعتماد مشتری را افزایش دهد. این اعتماد، بهویژه در بازارهای گردشگری و صادراتی، سرمایهای ارزشمند محسوب میشود؛ چراکه خریدار اطمینان مییابد محصولی که بهعنوان سوغات یا هدیه انتخاب کرده، سالم و باکیفیت به مقصد خواهد رسید.
بومیسازی بستهبندی، فرصتی برای روایت داستان صنایعدستی بوشهر است. درج توضیحی کوتاه درباره کاربرد محصول، نام هنرمند، محل تولید و حتی اشارهای به پیشینه تاریخی آن، بستهبندی را به رسانهای فرهنگی تبدیل میکند. برای مثال، یک جعبه ساده اما خلاقانه برای محصولات صدفی که داستان پیوند مردم بوشهر با خلیج فارس را بازگو کند، میتواند ارزش احساسی محصول را چند برابر سازد. مشتری امروز، تنها خریدار یک کالا نیست، او بهدنبال تجربه و معناست.
نکته مهم دیگر، نقش بستهبندی در ایجاد تمایز و برندینگ است. بسیاری از هنرمندان صنایعدستی بوشهر بهصورت فردی یا کارگاهی فعالیت میکنند و توان تبلیغات گسترده ندارند. بستهبندی حرفهای میتواند بهعنوان امضای بصری هنرمند عمل کند و باعث شود محصول او در ذهن مخاطب ماندگار شود. تداوم در طراحی و استفاده از عناصر بومی، بهتدریج یک هویت برند محلی میسازد که اعتماد و وفاداری مشتری را بههمراه دارد.
در نهایت، باید پذیرفت که بستهبندی مناسب، هزینه نیست، سرمایهگذاری است. سرمایهگذاری بر دیدهشدن، بر روایت فرهنگ و بر افزایش ارزش افزوده صنایعدستی. برای استان بوشهر که ظرفیت بالایی در گردشگری فرهنگی و دریایی دارد، توجه به بستهبندی میتواند پلی باشد میان هنر سنتی و بازار مدرن. اگر صنایعدستی بوشهر با ظاهری درخور و داستانی شنیدنی به بازار عرضه شوند، نهتنها اقتصاد هنرمندان محلی تقویت میشود، بلکه تصویر فرهنگی جنوب ایران نیز پررنگتر و ماندگارتر در ذهن مخاطبان داخلی و جهانی نقش خواهد بست.
انتهای پیام/
نظر شما