استان یزد، شهرستان بافق
کماچ نانی است سنتی که پخت این نوع نان تقریباً در تمامی مناطق استان یزد وجود دارد امّا تفاوت در مواد اولیه و ترکیب آن کاملاً مشهود است، بهنوعی که کماچ بافق را میتوان در حد «کیک سنتی» معرفی کرد.
این نان سنتی از آرد گندم، مایهخمیر، روغن گاو، تخممرغ، نمک تهیه میشود و برای تزئین آن گشنیز، سیاهدانه، گل زرد و کنجد استفاده میشود که به این دلیل بسیار مقوی و درعینحال سالم است. کماچ به دو منظور استفاده بهعنوان نان در سفره و یا به عبارتی مکمل غذای اصلی و یا در فقدان دیگر اغذیه بهصورت خوراک اصلی قابلاستفاده است.
هرچند امروزه پخت کماچ با وسایل آشپزی جدید صورت میگیرد امّا مانند دیگر پخت های سنتی، کماچ را باید در آتش بدون زبانه پخت کرد. در روزگاران گذشته شتربانان در توقف گاههای بینشهری، خمیر را در قابلمه یا اصطلاحاً کماچ دان دربسته قرار داده و آن را در وسط آتش فراهم آمده برای چای و یا روشنایی و گرما پخت میکردند.
مهارت پخت نان کماچ بافق به شماره 2455 در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده است.