عکس: مجتبی جعفرلو
مراسم تعزیهخوانی در تکیه حسینی ارمغانخانه زنجان قدمتی ۴۰۰ ساله دارد، که در سال ۸۹ به ثبت معنوی کشور رسیده است، این مراسم باشکوه و بی بدیل در روزهای محرم با حضور خیل عاشقان از شهرهای مختلف کشور برگزار می شود و بنا بر گفته مسئولان بیش از ۱۰۰ هزار بازدید کننده دارد.
قدمت و تاریخچه مراسم تعزیه ارمغانخانه بطور دقیق در دست نیست، اما با توجه به یادداشتهای سفرنامههای منتشرشده و اشاره به خاطرات ناصرالدینشاه در سفر به شهر سلطانیه و دیدن مراسم تعزیهخوانی، قدمت این مراسم را در استان به ۴۰۰ سال پیش میتوان نسبت داد.
شهر ارمغانخانه، مرکز بخش قره پشتلوی زنجان در ۳۵ کیلومتری زنجان واقع شده و از نظر مختصات جغرافیایی در غرب شهر زنجان استقراریافته است، این شهر در بهمن سال ۸۷ با تصویب هیات وزیران بهعنوان شهر شناختهشده و تاریخچه آن را میتوان در دو بخش قبل از اسلام که مربوط به حضور ارمنیان میشود و بعد از اسلام مورد بررسی قرارداد.
ارمغانخانه در اصطلاح محلی (ارما خانا) تلفظ میشود و از کلمه ایرماکانا گرفتهشده است که ایرماک به معنای رودخانه بوده و از ترکی باستان گرفتهشده است، ایرماکانا یعنی کرانه رود و به ترکی میشود (چایلاغ) و این شهر در کرانه رودخانهای به همین نام قرارداد، اهالی شهر ارمغانخانه، و دارای مذهب شیعه ۱۲ امامی و گویش اهالی این روستا زبان ترکی است.