به گزارش میراث آریا به نقل از روابط عمومی موزه ملی ایران، در این مراسم محمد حسن طالبیان، معاون وزارتخانه میراث‌فرهنگی،گردشگری و صنایع‌دستی، سید محمد مجتبی حسینی، معاون امورهنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، جبرییل نوکنده، رییس کل موزه ملی ایران، آیدین آغداشلو هنرمند حوزه هنرهای تجسمی، محمد حسن ملک مدنی، شهردار سابق تهران و مجموعه‌دار آثار نمایشگاه، مصطفی کاظمی مشاور و مدیرکل دفتر شهردار تهران، کمال دهقانی فیروزآبادی، نماینده تفت و میبد در مجلس شورای اسلامی و دیگر مقامات و علاقه‌مندان فرهنگ و هنر حضور داشتند؛ همچنین سهیل محمودی از چهره‌های نام آشنای حوزه شعر و نویسندگی مجری این برنامه بود.
خوشنویسی پیوند میراث ملموس و ناملموس این سرزمین
جبرییل نوکنده، رییس کل موزه ملی ایران در مقام اولین سخنران این مراسم، ضمن خوشامد به مهمانان در خصوص هنر خوشنویسی گفت: «به گواه مدارک بجامانده این سرزمین، ایرانیان از دوران باستان تا عصر حاضر به مقوله نگارش و خوش نوشتن توجه ویژه‌ای نشان داده و در کنار انتقال یک پیام برای دوره خود و همچنین برای آیندگان نحوه نگارش نیز از اهمیت و منزلت خاص بر خوردار بوده و در گذر تاریخ سیرکمال را پیموده است. کتیبه‌های بجامانده از دوران باستان در ایران گواهی بر این ادعاست.»
او در ادامه به دوره پس از ظهور اسلام به پیوند عمیق میان خوشنویسی و نگارش قرآن کریم، احادیث و ادبیات در دوره اسلامی اشاره کرده و اظهار کرد: «قبل از اختراع صنعت چاپ، کار اصلی خوشنویسان و کاتبان به رشته تحریر درآوردن کتب بود و خوشنويس در واقع خود را متعهد به انتقال پيام‌های اخلاقی، اجتماعی و انسانی حكما، عرفا و بزرگان دين و دانش می‌دانست و این رسالت هنر خوشنویسی بود که آن را از سایر هنر ها جدا می کرد.»
نوکنده خوشنویسی را سماع حروف دانسته و بیان کرد: «وقتی به قطعه خطی می‌نگری گویی با چشمت به نغمه‌ای خوش گوش جان میسپاری، حروف دانه‌های تسبیحی هستندکه بر کرسی خط مانند زنجیری از پی هم می‌آیند و هر حرف ذکری را بر لب جاری می‌سازد.»
او ادامه داد: «خوش نوشتن هنری والاست که از عمق و روح هنرمند نشات می گیرد. شاید در نظر اول نوشتن به قاعده و رعایت قوانینی بدعت‌گذاری شده باشد اما در معنای واقعی آن حکمتی معنوی و حسی نهفته که از جوهره یک عشق درونی سرچشمه می‌گیرد و به مرحله ظهور می‌رسد و از همین جاست که خوشنویسی از سایر هنرها متمایز می‌شود. میراثی ملموس که در دل خود میراث ناملموس مفاهیم عرفانی را در برگرفته است.»
نوکنده در خصوص اهمیت گردآوری آثار بجای مانده توسط ملک مدنی صاحب گنجینه به نمایش گذارده شده، گفت: «هنر خوشنویسی ایرانی آن چنان شایسته است که چشمان تیزبین و عاشق را مجذوب خود می سازد تا در صدد گردآوری آثار بجامانده از این میراث بزرگ و فاخر شوند و نتیجه آن مجموعه ارزشمند ملک مدنی شکل می‌گیرد. این آثار نشان می‌دهند، مهندس ملک مدنی در تلاش بوده تا با وسواس و دقت نظر گنجینه‌ای از آثار ارزشمند این سرزمین گوهر خاک را جمع آوری کند و این نمایشگاه روایتی است بر عمری ممارست بر این عشق.»
رییس کل موزه ملی ایران اظهار امیدواری کرد:«در فاصله اندک زمانی از این نمایشگاه با حمایت‌های لازم شاهد گشایش موزه‌ای جدید از آثار این مجموعه شخصی باشیم. چرا که موزه‌ها پل ارتباط میان گذشته، حال و آینده هستند. بر این باورم پیام این رویداد فرهنگی برای نسل جوان مهم‌تر از خود آن است.»
رییس کل موزه مادر کشور در خاتمه سخنان خود خاطر نشان کرد: «باید با دیدی وسیع‌تر به هویت فرهنگی و انتقال این ارزش‌ها به نسل‌های آینده نگریست. میراث فرهنگی، تنها نقاشی‌ها، اشیاء و بناهای ملموس نیستند؛ میراث فرهنگی، فکر و اندیشه‌ای ناملموس است که پشت این دیوارها پنهان شده است؛ ابتکارات و خلاقیت‌هایی که یک ملت طی قرون و اعصار به کار بسته و شناخت آن ها، لازمه هر تغییر و تحولی است.
آغداشلو: دانش ، سلیقه و عشق خصوصیات یک مجموعه‌دار
آیدین آغداشلو دومین سخنران حاضر در این مراسم با اشاره به اهمیت مجموعه‌های شخصی گفت: «مجموعه‌داری کار مشکلی است و برای گردآوری آثار باید عشق این کار بر جان شخص بیفتد. مجموعه‌دار در پی مقاصد اقتصادی خودش نیست. وقتی اثری را با ولع جستجو کند برای تصاحبش مجاور آن می‌شود و این یک حرکت معنوی و ناشی از یک عشق است.»
او از نکات مثبت دیگر مجموعه‌داری چنین یاد کرد: «مجموعه‌داری کاری سخت و با زحمت است اما کار فرهنگی ارزشمندی است که مانع خروج آثار تاریخی فرهنگی کشور می‌شود.»
آغداشلو با اشاره به اینکه مجموعه‌دار باید دارای خصوصیاتی از جمله دانش، سلیقه و عشق باشد، در خصوص انتخاب آثار گفت: «یک مجموعه‌دار چیزی را انتخاب نمی‌کند، بلکه این آثار هستند که خود را برای او در معرض نمایش قرار می‌دهند.»
او در پایان به حضار گفت: «مجموعه‌دار همیشه تلاش دارد بهترین اتفاق برای مجموعه‌اش بیفتد و مهم‌ترین مسئله جلوگیری از پراکنده شدن آثار از یکدیگر است تا هویت مجموعه حفظ شود.»
ثبت آثارمجموعه‌های خصوصی راهی مطمئن برای حفاظت
محمدحسن طالبیان، معاون وزیر میراث فرهنگی با تقدیر از موزه ملی ایران در برگزاری نمایشگاهی متنوع به ضرورت ثبت آثار مجموعه‌داران در سامانه جام اشاره کرده و گفت: «ثبت و ضبط آثار می‌تواند از قاچاق این اشیاء در سطوح بین المللی جلوگیری کند و اعتماد مجموعه‌داران به ما ضروری بوده و پشتیبان خوبی برای حفاظت از آثار تاریخی فرهنگی است.»
او در خصوص حمایت معاونت میراث فرهنگی کشور برای مجموعه‌داران بیان کرد: «برای ما بسیار مهم است که تسهیلات بیشتری برای صدور مجوز مجموعه‌داری ارائه کنیم، همچنین نظارت عالی در امر مرمت، کارشناسی و تایید اصالت آثار مجموعه از سوی کارشناسان یاری بخش مجموعه‌های خصوصی هستیم.»
هنرمندان ، حافظان و هنرمندان به مثابه یک مثلث در حفظ آثار تاریخی فرهنگی
سید محمدمجتبی حسینی، معاون وزیر ارشاد در امور هنری سخنران بعدی بود؛ او در ابتدای سخنش حامیان، حافظان و هنرمندان را به یک مثلث تشبیه کرده و گفت: «در گنج خانه هنر مینوی ایران که سرمایه روزگار است هنرمندان آفرینندگان آثار و تعالی بخش عرصه‌ها در رشته‌های رنگارنگ هنر در مسیر تاریخند و دو بال حافظان و حامیان به نجابت و امانت در استمرار هنر نقش موثر داشته‌اند.»
او ادامه داد: «مرور تاریخ حتی اگر به شتاب، سرشار است از نامِ شاهان و امیران و وزیران و خواجگانی که حمایت و رعایت هنر را، اسباب بزرگی و نکته‌دانی می‌دانستند و بسا دُر شاهوار و گوهر هنر که از خجستگی این همراهی پدید آمده‌اند؛ از کتاب و مرقع گرفته تا قطعه و پرده و مِجری و جعبه.»
وی ادامه داد: «حافظان از چشم قلم ـ رسولانِ فروتنِ فردایند. آنانکه میراث دیروز را چون جان مراقبند و می‌دانند آینده بسیار زودتر از آنچه مردمان می‌پندارند سر می‌رسد. آینده‌ای که چشمانش به جست‌وجوست در دیروز. این روزها به اقتضای فن‌آوری و به دلمشغولی غریب جهانی مجازی که گردن‌ها خمیده در «گوشی‌ها»ست.»
حسینی در ادامه اظهار کرد: «آدمی به نشان‌ها و به آثار، معنای خود را باز می‌یابد و هر چه معناش استوارترو قویم‌تر، قدر و قدرتش بیشتر، سینه‌اش ستبرتر و قدش افراخته‌تر. همین نیاز درونی است که کشورهای نوظهور را برمی‌انگیزد تا تاریخ بسازند برای خود، تا آثار بیافرینند به نام گذشته، تا نامی را وام بگیرند از همسایه، تا سرمایه‌ای را بخوانند به نام خود. و شگفتا ما، که از هر گوشه خاک و خانه‌مان به همت حافظان هنر هزاران نشانه و اثر بازمانده و گاه سهل‌انگارانه از کنار دقایق ارزشمندی می‌گذریم که باید به زر اندودشان کرد.»
معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد تصریح کرد: «سهل انگاری را از آنجا می‌توان شناخت که شمار موزه‌ها ـ که یاد خانه‌های پررونق و مراکز آشنایی ما با خویشتن‌اند ـ بسیار کمتر از آثاری است که از دیروزِ درخشانِ تمدنِ این نجد بازمانده. با این حال کم نبوده و نیستند شوریده سرانی که سود و سودا را واگذاشته و دل به گردآوری آثار هنری گرم کرده‌اند، چشم می‌گردانند به جستجوی پرده‌ای، کاغذی، رشحه‌ی قلمی که بویی از اصالت داشته باشد و گواهی باشد بر این شورِ عاشقانه. در همین ملک و در همین قرن کافی است. تا همت حافظان را به چشم ببینیم و به جان قدرشناسش باشیم.»
حسینی در پایان خاطرنشان کرد: «از کتابخانه فرهادمیرزا و شعاع‌الملک تا کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی و حاج حسین آقا ملک و ده‌ها و صدها گنجینه کوچک و بزرگ دیگر حاصل باطن و باوری است که حفظ میراث را تکلیف می‌پندارد. اگر صاحب مکنتی، دارایی خود را در این مسیر دشوار و دلپذیر به خدمت گرفت و نه در افزودن شمار مستغلات، و اگر آثار مجموعه‌اش بیش از چند دهه در میان کاشانه‌اش قرار یافت و دست به دست نگردید و دستمایه تجارت نشد، می‌توان آن را تحسین کرد و به مطالعه آن پرداخت.»
خوشنویس حروف را با جان بر کاغذ می لغزاند
محمد حسن ملک مدنی، شهردار پیشین تهران آخرین سخنران این مراسم بود و در بیاناتی کوتاه گفت: «خوشنویسی هنر عشق و محبت است و خوشنویس حروف را با جان بر کاغذ می لغزاند، او در ادامه از مسئولان خواست تا شرایطی فراهم کنند، آموزش هنر رونق بگیردو هنرمندان قدر و منزلت یابند و آثارشان برای آیندگان یادگار بماند.»
نمایشگاه قلمی چند از گنجینه ملک مدنی تا 10 دی 98 همه روزه از ساعت 9 تا 5 بعدازظهر پذیرای بازدیدکنندگان گرامی خواهد بود.
انتهای پیام/
