پراکندگی جغرافیایی کلیساهای این استان نشان می‌دهد که بیشترین تراکم در شهرهای شمالی و مرکزی و کمترین میزان در شهرهای جنوبی است.
درمجموع تا کنون بیش از 111 کلیسای ارمنی و بیش از 20 کلیسای آشوری در این استان شناسایی شده‌اند که از این میان شهر ارومیه با 40 کلیسا و سلماس با 39 کلیسا به ترتیب بیشترین شمار را داشته‌اند.
از نظر زمانی نیز کلیساهای آذربایجان غربی را می‌توان در دو گروه کلی جای داد، کلیساهایی که پیش از دوران صفویه ساخته شده‌اند و اکثراً در نواحی شمالی استان پراکنده‌اند، از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به کلیسای طادئوس مقدس (قره کلیسا) در دشت چالدران اشاره کرد که از شهرت جهانی برخوردار است و همچون نگینی درخشان بر تارک هنر معماری ارمنی در این خطه از کشور می‌درخشد و امروزه نیز در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده است.
کلیسای زورزور که توسط سازمان میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از محل اصلی خود جابه‌جا و در مکان دیگری به‌صورت سنگ به سنگ بازسازی شد از دیگر کلیساهای مهم آذربایجان غربی است، علاوه بر این کلیساهای قره‌باغ ملهم، اخته‌خانه، قریس و هفتوان نیز از جمله کلیساهای مهم استان به شمار می‌روند.
کلیساهایی که در دوره صفویه و بعد از آن ساخته شده‌اند و عمدتاً در نواحی مرکزی و جنوبی استان قرار دارند.
علاوه بر کلیساهای ذکر شده، ده‌ها کلیسای دیگر نیز در شهرهای ارومیه و سلماس و روستاهای حومه آن‌ها وجود دارند که به مسیحیان نسطوری تعلق دارند، نسطوریان پیروان نسطوریوس، از قدیسین و بطریق قسطنطنیه در قرن پنجم میلادی هستند.
آن‌ها که امروزه در میان آشوریان ایران پیروانی دارند، عمدتاً در شهرستان‌های ارومیه و سلماس و روستاهای آن زندگی می‌کنند و در برخی از روستاهای اطراف ارومیه و سلماس، در کنار ارمنیان، کلیساهایی تاریخی دارند که بعضی از آن‌ها همچون کلیسای ننه مریم ارومیه نیز در فهرست آثار ملی کشور نیز به ثبت رسیده است و جزو قدیمی‌ترین کلیساهای جهان محسوب می‌شود.
این کلیساها از جاذبه‌های مهم تاریخی و گردشگری استان محسوب شده و همه ساله نقش عمده‌ای در جذب گردشگران داخلی و خارجی به استان داشته و به‌طور مستقیم و غیرمستقیم تأثیر زیادی در ایجاد اشتغال برای جوانان تحصیل‌کرده و جویای کار فراهم آورده است.
* کارشناس باستان‌شناسی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی
انتهای پیام/
