استان خراسان شمالی ازجمله استان‌های کشور است که در اقليم کوهستانی و نیمه‌خشک جای گرفته. وجود چشمه‌ها در این شرایط برای منطقه بسيار مهم و حياتی است. در کنار اين مورد وجود چشمه آب گرم که يکی از عوامل منحصربه‌فرد در بحث آب‌ها بوده، خود از اهميت زيادی برخوردار است.
چشمه مهمانک به دلیل بهره‌مندی از آب گرم و با دبی مناسب که تأمین‌کننده نياز آبی کشاورزان منطقه است، توانست شرايط ثبت در فهرست آثار ملی کشور را کسب کند و پرونده آن در فهرست میراث طبیعی کشور با شماره 183 به ثبت رسید.
چشمه آب گرم مهمانک پس از خروج از محوطه چشمه برای مصارف کشاورزی مورداستفاده قرار می‌گیرد و از این طریق در تأمین معيشت مردم منطقه نقشی اساسی و مهم دارد. اين چشمه يکی از چشمه‌های آب گرم در استان خراسان شمالی بوده که تعداد آن‌ها بسيار کم است و با توجه به خواص طبيعی که دارد می‌تواند به‌عنوان يکی از جاذبه مهم و طبيعی منطقه معرفی شود.
دمای آب اين چشمه در حدود 26 درجه سانتی‌گراد بوده و مساحت محدوده چشمه در حدود 50 مترمربع است. عمق متوسط آن در حدود50 سانتيمتر است. آب چشمه بسيار زلال است به‌طوری‌که انعکاس نور خورشيد در آن ديده می‌شود. طبق تحقيقات محلی در گذشته آب اين چشمه بيشتر بوده است و همچنين مکانی که آب خارج می‌شده در سطحی بالاتر قرار داشته است که به علت کم‌آبی‌های چند سال اخير که در اين منطقه اتفاق افتاده سطح آب پايين رفته و از ميزان آب چشمه نيز کم شده است، بر این اساس اهالی چشمه را گودتر می‌کنند تا آب راحت‌تر خارج شود.
اطراف چشمه در سمت شمال زمین‌های باغی و کشت انگور مشاهده می‌شود و در سمت‌های شرق و جنوب آن زمین‌هایی با پوشش علفی وجود دارند که در اختيار منابع طبيعی هستند و در حال حاضر بيشتر چرای دام در آن‌ها انجام می‌شود.
وجود اين چشمه آب گرم که در استان خراسان شمالی تعداد آن‌ها بسيار کم بوده، اهميت زياد و منحصر به خود دارد و معرفی آن می‌تواند زمينه تحقيقات بيشتر درزمینهٔ علوم آب و همچنين ورود علاقه‌مندان را به اين مکان گسترش دهد.
آب چشمه پس از عبور از مسير اصلي دو شاخه شده و به سمت زمین‌های زراعی اطراف کشيده می‌شود. اين چشمه با دبی مناسب، طبيعت زيبايی برای اطراف خود فراهم کرده است. خصوصيات طبيعی اين چشمه، چشم‌انداز خوب، فضای باز زمین‌های اطراف و دارا بودن مواد معدنی باعث شده است تا خواص درمانی داشته باشد و مردم برای شفا در آن شنا می‌کنند.
آبگرم، چشمه‌ای كه گرمای آب آن بالاتر از اندازه‌های متعارف و نوعاً دارای برخی نمک‌ها و مواد معدنی است و گاه اثر درمانی نيز دارد. اين نوع آب‌ها از اعماق زمين سرچشمه می‌گيرد و معمولاً از شکاف‌های سطح زمين با فشار بيرون می‌تراود.
شناخت خواص درمانی آب‌های گرم و معدنی و بهره‌گيری از آن‌ها پيشينه‌ای بسيار كهن دارد. آب اين چشمه نيز به لحاظ تأمین سرسبزی طبيعت اطراف و همچنين تأمین معيشت مردم در جهت کشاورزی و باغداری برای اهالی منطقه، بسيار مهم بوده و دارای ارزش زيادی است.
فرهنگ‌عامه درباره چشمه
مردم منطقه به چشمه آب گرم مهمانک در باورهای خود معتقد هستند و آن را عامل شفا می‌دانند. از گِل آن برای درمان زخم استفاده می‌کنند. به‌طورکلی اهالی به خاطر اينکه آب چشمه مصرف کشاورزی نيز دارد مراقب آن هستند و چشمه را سالی 1 تا 2 بار لايروبی و سنگ‌های بزرگی را که از کوه مجاور به داخل آن می‌افتند با تراکتور از داخل چشمه خارج می‌کنند.
در خصوص وجه‌تسمیه اين روستا، درگذشته در اين آبادی 2 کاروانسرای کوچک وجود داشته که محل اتراق کاروان‌ها بوده است. به همین دليل به اين مکان مهمانک گفته می‌شود. قدمت اين آبادي در حدود 2 قرن است. همچنين در نام محلی به چشمه گرموک گفته می‌شود که به معنای گرم بودن در زبان کردی است. با توجه به قرارگیری اين چشمه در اطراف روستای مهمانک، نام چشمه آب گرم مهمانک برای آن انتخاب شد.
انتهای پیام/
