هرساله مراسم تعزیه در نقاط مختلفی از استان لرستان برگزار می‌شود و پوشیدن زره و کلاه‌خود درمیان رقص شمشیر حق علیه باطل به نمایش این واقعه جانی دوباره می‌بخشد و در مخاطب اشتیاقی توام با معرفتی دل‌انگیز برپا می‌کند. هیجان و درکی بصری از شریعت و عدالتی که به‌راحتی به دست نیامده است و بخاطر دفاع از حق و حقیقت چه تنها که خراشیده شدند و چه بزرگ‌مردانی که با همین زره در صحنه عاشورا مدافع حقوق زنان، کودکان و بشریت بودند.
بازسازی نبرد و پوشش آن‌ها هرگز قدیمی نمی‌شود چون برای حق، راستی، عدالت و انسانیت تن و جان را به نیزه‌ها سپردند و مظلومانه به شهادت رسیدند.
خدمتی که استاد گودرزی به شریعت می‌کند اینجا بیشتر خودش را نشان‌می‌دهند اگر رزه‌بافان امروزی فعال نبودند خلق این‌نمایش پرشکوه و مذهبی بی‌روح و مصنوعی بود این هنر با حس معنوی و اعتقادات مقدس شیعیان پیوندی انکارناپذیر دارد لذا می‌توان گفت: کار زره بافی صرفا هنری تفننی نیست و خود نوعی مشق عبودیت و بندگی است که با خاطره سالار و سرور شهیدان اسلام ارتباطی تنگانگ دارد.
لطفا خودتان را معرفی کنید و چگونه به هنر زره‌بافی علاقه‌مند شدید؟
آیت گودرزی هستم. ۶۱ سال سن دارم و ۳۰ سال راننده کامیون بودم به علت علاقه زیادی که امام حسین (ع) و عتبات عالیات داشتم بارها به بارگاه‌های مقدس ابن بزرگان مشرف شدم و از همان ابتدا ارادت خاصی به ائمه و پبشوایان دینی داشتم.
اولین سابقه کار هنری شما در چه سالی بود؟
در باب کارهای هنری چون از ابتدا به کار فنی علاقه داشتم حدود ۳۰ سال پیش خدمت حاجی سراج یکی از هنرمندان قدیمی خرم‌آباد رفتم و مدتی چرم‌دوزی کمربند و الم انجام می‌دادم و در واقع این اولین تجربه کار هنری من بود. از مرحوم سید فرض‌اله موسوی نیز قلاب‌دوزی آموختم که آن زمان روبه‌روی مسجد توسلی سکونت داشتند.
چگونه کار بافتن زره در ذهن شما جرقه زد؟
۱۰ سال پیش روزگار بازی بدی با من آغاز کرد در یک سانحه رانندگی به‌شدت مصدوم شدم و دو تن از فرزندانم را از دست دادم و مجبور شدم خانه‌نشین شوم و در این شرایط با زره بافی خودم را سرگرم کردم.
این صنعت در کجا بیشتر رونق دارد؟
بله هم‌اکنون صنعت زره، ابزارآلات تعزیه و چهلچراغ در چند استان از کشور به‌ویژه استان اراک رونق دارد و استان لرستان نیز تا سال ۱۳۹۰ هیچ گونه زره‌بافی نداشت که بنده آغازگر این هنر در لرستان بودم و راه آموزش و تهیه مواد اولیه را از اساتید استان مرکزی جست‌وجو کردم و هم‌اکنون هم طرفدار و خریدار آثار لرستان هستند.
برای بافتن زره چه ابزاری نیاز دارید و از کجا تهیه می‌شود؟
بافت این اثر فقط نیازمند قلاب و حلقه‌های زنجیر است که از استان‌هایی نظیر اراک، قم، اصفهان و زنجان فراهم می‌شود. قلاب و انبردست برای جدا کردن دانه‌های زنجیر که یکبار خریداری می‌شود و اما سیم زنجیر فلزی بر اساس نوع و جنس در دو رنگ سیم سیاه آهن و زرد برنج قابل دسترسی است. برای کاربرد نمونه اذکار و آیات قرآنی نیز نقشه از پیش تعیین شده‌ای ندارم و بر حسب سلیقه شخصی روی زره نقش می‌زنم.
چه تعداد هنرجوی فعال در این رشته دارید؟
کارگاه مجزایی ندارم در یک اتاق از منزل مسکونی‌ام مشغول به کار بافتن زره هستم و هر کس هم متقاضی این هنر باشد می‌تواند از آموزش‌های ما بهره‌مند شود. چون این هنر هنوز چندان شناخته شده نیست تعداد کمی هنرجو داریم که در بافت زنجیر با ما همکاری دارند و تاکید می‌کنم برگزاری کلاس آموزشی در این رسته می‌تواند موجب معرفی، ایجاد انگیزه و شکوفایی هنرمندان در این صنعت باشد.
کیفیت بافت زره لرستان چه ویژگی‌هایی دارد؟
زره بافت لرستان از لحاظ کیفیت و طرح در سطح بالاتری از سایر استانها قرار دارد و مشتری و بازار کار هم دارد و جای تاسف دارد که توسعه پیدا نکند و ناشناخته باقی بماند.
آیا این هنر را می‌توان در راستای دیگر محصولات کاربردی به کار گرفت؟
بله با فراگیری بافت اصول زره می‌توان علاوه بر این اثر آیینی محصولات کاربردی مانند آویز و سردر پرده، دستبند، کیف پول، رومیزی و… را درست کرد و به بازار هدف عرضه کرد.
در راستای رونق این صنعت چه کارهایی انجام داده‌اید؟
با توجه به بیکاری و مشکلات جوانان استان لرستان بارها به نهادهای کمیته امداد و بهزیستی مراجعه کردم و پیشنهاد دادم برای آموزش این هنر که هزینه، ماشین آلات و امکانات چندان گرانی نیاز ندارد آمادگی دارم و چه فرصت خوبی است که افراد نیازمند و بیکار ما با آموزش و فراگیری این صنعت‌دست خودکفا و جوابگوی امرار معاش خویش باشد اما متاسفانه استقبال نکردند.
آیا هنر صنایع‌دستی می‌تواند در کاهش فقر و افزایش آسیب‌های اجتماعی موثر باشد؟
بله حتما، بنده به شخصه در این هنر نسبت به جامعه و کسانی که از طریق این هنر می‌توانند گره‌گشای مشکلاتشان باشد بی‌تفاوت نبوده‌ام و بارها به مراکز زندانهای استان لرستان مراجعه کردم و در کمال تعجب دیدم یک زندانی به‌خاطر چند میلیون در حبس است و اگر همین زندانی چند ماه از این حبس را صرف آموزش و بافت زره کند هزینه جریمه‌اش جور خواهد شد و می‌تواند به آغوش آزادی و زندگی عادی برگردد.
آبا با مراکز خاصی هم کار می‌کنید؟
بنده این پیشنهادها را بارها با ادارات استان مطرح کردیم اما متاسفانه پای کار نبودند به عنوان مثال اداره زندان‌ها تنها پاسخی که به ما داد این بود که شما هنرمندان می‌توانید با فروش زره کمکی به زندانیان بکنید و به هیچ‌وجه در صرافت مهارت‌آموزی و توانمندسازی زندانیان از طریق هنر زره‌بافی نبودند.
به عنوان نکته پایانی چه سخنی با مردم و مسئولان دارید؟
ضمن آرزوی توفیق برای مردم و حمایت بیشتر از سایر هنرمندان از شما و توجه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان لرستان به این هنر تقدیر و تشکر می‌کنم و همچنان اعلام می‌کنم برای آموزش و برگزاری هر گونه کارگاه آموزش زره‌بافی برای جوانان و متقاضیان این حرفه آمادگی کامل دارم.
* گفت‌وگو: نرگس سپه‌وند
انتهای پیام/
