به‌گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان، احمدرضا حسینی‌بروجنی چهارشنبه 17 شهریورماه 1400 اظهار کرد: «محوطه ارجان محدوده‌ای بالغ بر ۴۰۰ هکتار را شامل می‌شود که بیانگر تاریخ غنی این مرز و بوم و عمده آثار آن نیز مربوط به دوره‌های ایلام، ساسانی و اسلامی است.»
معاون میراث‌فرهنگی خوزستان با بیان این‌که از مهم‌ترین آثار این محوطه می‌توان به شهر ارجان، مسجد تاریخی، پل ساسانی ،حمام بکان و رشته‌قنات‌های آن اشاره کرد افزود: «این محوطه در سال‌های گذشته توسط پژوهشگران و باستان‌شناسان متعدد بررسی، شناسایی و پژوهش شد که نتایج آن به شناخت بیشتر و در نهایت تعیین عرصه و حریم و ابلاغ ضوابط آن منتهی شده است.»
حسینی بروجنی عنوان کرد: «عوامل طبیعی و انسانی شامل کشاورزی بی‌رویه، تسطیح و وجود کارخانه‌های مخرب و آسیب‌رسان در سنوات گذشته باعث مخدوش شدن این اثر گران‌بها شده و این موضوع انکارناپذیر است.»
او تصریح کرد: «مسئولان اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان در راستای حفاظت از این اثر به همت پژوهشگران و باستان‌شناسان ملی و استانی همواره در تلاش بوده‌اند تا عوامل مخرب این محوطه را به حداقل برسانند که به همین منظور با تعیین عرصه و حریم و ضوابط قانونی آن و همچنین تعیین مدیریت پایگاه ارجان سعی بر حفاظت بیش از پیش این محوطه داشته‌اند و در نهایت در سال ۱۳۹۲ عرصه و حریم این محوطه از سوی وزارتخانه ابلاغ شد.»
حسینی‌بروجنی یادآور شد: «در سال‌های گذشته با تأمین اعتبار از منابع استانی و ملی به طور مستمر اقدامات پیشگیرانه‌ای در راستای حفاظت محوطه صورت گرفته است که خوشبختانه در برابر آسیب‌های دو دهه اخیر بسیار ناچیز بوده است؛ باوجود این، همه سعی و تلاش ما این است که باحضور مستمر عوامل پایگاه حفاظت، پایش‌ها به طور منظم انجام شوند.»
به گفته معاون میراث‌فرهنگی خوزستان، اگرچه درحال حاضر نصب تابلوهای هشداردهنده و نشانه‌گذاری عرصه تاریخی جزو برنامه‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی خوزستان و پایگاه ارجان است؛ اما وجود زمین‌های کشاورزی و کارخانه‌های آسیب‌رسان در محوطه ارجان، کار حفاظت و نگهداری این محوطه را دشوار کرده است که از همین‌رو با برنامه‌ریزی و تشکیل جلسات شورای فنی در استان و وزارتخانه، بازنگری ضوابط عرصه و حریم و همچنین برنامه‌های حفاظتی به‌ویژه تثبیت عناصر معماری در دستورکار قرار گرفته است.
او افزود: «امیدواریم با حمایت همه‌جانبه مسئولان استانی در راستای تأمین اعتبار لازم برای حفاظت و پژوهش مستمر این محوطه که جزو اولویت‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی است، گامی موثر برداشته شود.»
حسینی‌بروجنی همچنین خبر داد: «از آنجا که در سال جاری اعتباری از منابع استانی تحت عنوان "سامان‌دهی و حفاظت از محوطه‌های در معرض خطر" با هدف حفاظت پیشگیرانه محوطه‌ها در نظر گرفته شده است، محوطه ارجان نیز از این اعتبار سهیم خواهد بود.»
او در پایان خاطرنشان کرد: «با پایش‌های مستمر یگان حفاظت و عوامل پایگاه ارجان، متخلفانی که سعی در تخریب محوطه یاد شده را دارند شناسایی و از راه مراجع قانونی مورد پیگیری قرار می‌گیرند که گواه آن، پرونده‌ها و شکایاتی است که از سوی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری وصنایع‌دستی درخصوص متخلفان و معارضان تشکیل شده و به طور مستمر درحال پیگیری هستند.»
ارجان شهر باستانی و مرکز ایالت ارجان است که قدمت آن را به دوره ایلامی‌ها نسبت می‌دهند. ویرانه‌های این شهر تاریخی در ۱۲ کیلومتری شمال‌شرقی بهبهان در دو طرف حاشیه رود مارون اطراف قدم‌گاه امام‌رضا(ع) بهبهان واقع شده و وسعت این محوطه باستانی حدود 4۰۰ هکتار است. در سال ۱۳۶۱ در نزدیکی این محوطه باستانی، آثار یک آرامگاه متعلق به حدود هزاره دوم قبل از میلاد و به دوره ایلامی کشف شد که باب جدیدی در باستان‌شناسی این محوطه تاریخی گشود. این آرامگاه حاوی تابوتی بزرگ از جنس برنز بود. به همراه این تابوت یک حلقه طلایی، نود و هشت دکمه زرین، ده ظرف استوانه‌ای، یک خنجر، یک میله نقره‌ای، تنگ و ساغر و سینی برنزی با تصاویر تاریخی پیدا شدند که به ۸۰۰ سال پیش از میلاد برمی‌گردند. نقش‌های سینی ارجان شامل یک گل رز شانزده‌پر در مرکز سینی، سپس یک ردیف شیر، و پنج ردیف نقوش متنوع مربوط به مراسم مختلف در بقیه فضا کنده شده و فاصله بین این نقوش را چند ردیف گیس بافت پر کرده‌است.
از جمله دیگر کشفیات مهم این محوطه تاریخی، حلقه قدرت زرینی است که در دست چپ متوفی قرار داده شده‌است. این حلقه دارای دسته استوانه‌ای هلالی شکل تو خالی است که دو انتهای آن به دو صفحه بیضی شکل ختم می‌شود. قسمت داخلی این صفحه‌ها به‌طور قرینه با نقش دو شیر بالدار که در دو طرف درخت مقدس ایستاده‌اند تزئین شده‌است و یکی از کشفیات مهم این محوطه تاریخی حلقه قدرت طلایی ارجان است.
شکل حلقه طلایی (قدرت) ارجان تجسمی از یک لوتوس (نیلوفر آبی) است که حامل پیام‌های ذهنی و اساطیری است. این حلقه طلایی ۲۳۷ گرم وزن دارد و متصل به یک دسته مجوف است. قدمت این حلقه، قرن هشتم قبل از میلاد است. تاکنون نظیر این حلقه طلایی در هیچ‌یک از حفاری‌های علمی به دست نیامده است.
انتهای پیام/
