خبرگزاری میراث آریا: شاید از کودکی این جمله را بارها شنیده باشید که کتاب، دوست همیشگی و همراه انسان است و بعضا شاید همین کتاب، همدم و همراه لحظه‌های زندگی هر فردی باشد. اما در اصل کتاب یکی از ابزارهای ویژه برای انتقال مفاهیم و درک برخی موضوع‌ها است. مفاهیم علمی، روانشناسی، اجتماعی، اقتصادی و… می‌توانند در موضوعات کتاب‌ها سهمی داشته باشند.
برخی‌ها معتقدند اگر همین موضوعات در قالب‌های دیگری بیان می‌شدند تا این اندازه قابل لمس نبودند. اما ماجرای کتاب با همه اینها متفاوت است و همانطور که مرحوم عباس یمینی شریف در یکی از شعرهای خود که در کتاب فارسی مقطع دبستان گفته است: «من یار مهربانم، دانا و خوش زبانم، گویم سخن فراوان با آنکه بی‌زبانم».
امروز ۲۴ آبان مقارن است با روز کتاب و کتابخوانی. در این گزارش به تاریخچه شکل‌گیری و چرایی نامگذاری این روز و اهمیت کتاب و کتابخوانی می‌پردازیم.
** روز کتاب و کتابخوانی در ایران
در تقویم ایرانیان، ۲۴ آبان ماه را روز کتاب و کتابخوانی نامگذاری کردند و این مناسبت از جهت برگزاری مراسم‌ها تا ۲ آذر ماه ادامه خواهد داشت و در این یک هفته مراسم و بزرگداشت‌های متعددی برای هنرمندان و نویسنده‌ها برپا می‌شود.
** نخستین هفته کتاب در ایران چه روزی بود؟
اگر بخواهیم اشاره‌ای به تاریخچه هفته کتاب داشته باشیم باید به نخستین هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران در روزهای ۴ تا ۱۰ دی ماه سال ۱۳۷۲ که با پیام رهبر معظم انقلاب اسلامی برگزار شد، اشاره کنیم. البته با توجه به تصمیم‌گیری مسئولان از سال ۱۳۷۲، روز ۲۴ آبان به عنوان روز کتاب و کتابخوانی تعیین شد که این روز مقارن شده با درگذشت علامه سید محمدحسین طباطبایی مفسر و فیلسوف. وی از روحانیون تاثیرگذار شیعه در فضای فکری و مذهبی ایران در قرن ۱۴ هجری شمسی بود.
** روز کتاب و کتابخوانی در سایر کشورهای جهان
۲۳ آوریل، برای اولین بار یک شخص کتابدار در کاتالونیا قصد ترغیب جوانان به کتاب خواندن را داشت و همین روز توسط یونسکو به عنوان روز جهانی کتاب و حق مؤلف نامگذاری شد. در آن سال‌ها بنا بر رسمی که در این کشور وجود داشت، به ازای هر کتاب که فروخته می‌شد یک شاخه گل رز، به خریدار کتاب هدیه داده می‌شد. همچنین در سال ۱۹۹۵ یونسکو تصمیم گرفت تا روز جهانی کتاب و حق نشر در این روز جشن گرفته شود.
هرساله از روز ۶ دسامبر مقارن با ۱۵ شهریور، به‌عنوان روز جهانی کتاب و کتابخوانی یاد می‌شود و همچنین اولین جشن روز کتابخوانی به اواخر دهه اول سال ۲۰۰۰ بازمی‌گردد.
** سهم کتاب کودک در این روز
با اینکه کودکان در برخی کشورها سهم ویژه‌ای در روزهای نامگذاری شده چه به صورت اسمی چه به صورتی واقعی ندارند، باید این را به فال نیک گرفت که یک روز را به عنوان روز جهانی کتاب کودک نامگذاری کردند. روز جهانی کتاب کودک ۲ آوریل (برابر با ۱۴ فروردین) به افتخار زادروز هانس کریستین اندرسن، نویسنده داستان‌های کودکان نامگذاری شده‌است.
این روز در ایران، از سال ۱۳۴۹ به رسمیت شناخته شد و وزارت آموزش و پرورش در سال ۱۳۵۰ روز ۱۳ فروردین هر سال را روز جهانی کتاب کودک در ایران اعلام کرد و هر سال به مناسبت این روز مراسم‌هایی برای کودکان برپا می‌کنند.
** یگانه ابزار بدون جایگزین برای کسب علم
برخی‌ها معتقدند کتاب، یگانه ابزار بدون جایگزین برای کسب علم و دانش است و سهم کتاب در انتقال دانش‌ها، گاهی به مراتب بیشتر و فراتر از دیگر ابزار آموزشی است. این شاید بی‌اغراق بهترین تعریفی است که می‌توان از کتاب خوانی ارائه کرد. کتاب، اطلاعات انسان‌ها را از دیگران و از جهان‌بینی آنان افزایش داده و به این ترتیب درک او را از جهان هستی ارتقا می‌بخشد. همچنین فرصت‌هایی برای پیشرفت در تمام سنین، مخصوصا برای جوانان فراهم می‌کند.
** پیشرفت تکنولوژی و طراحی کتاب‌های دیجیتال
در این سال‌ها با پیشرفت تکنولوژی در همه زمینه ها، کتاب‌ها نیز به سمت دیجیتالی شدن پیش رفتند و این فرصت را برای همه مهیا کردند تا اگر بنا به شرایطی نمی‌توانند کتابی را تورق کنند، با استفاده از این کتاب‌های دیجیتال به مطالعه بپردازند. در همین راستا چندین و چند اپلیکیشن در فضای مجازی آغاز به کار کردند که اغلب کتاب‌ها را در دسته‌بندی‌های مختلف ژانری در اختیار مخاطبان‌شان قرار می‌دهند.
** برگزاری نمایشگاه کتاب بزرگترین رویداد جهانی
در میان نمایشگاه‌های بزرگ جهانی که هرساله در تاریخ مشخصی برگزار می‌شود، نمایشگاه کتاب یکی از رویدادهای ویژه برای برگزاری نمایشگاه است که تا قبل از شیوع کرونا هرساله استقبال چشم گیری از این نمایشگاه صورت می‌گرفت. در این چندساله نیز علاوه بر برگزاری حضوری نمایشگاه کتاب، شاهد برگزاری نمایشگاه آنلاین کتاب نیز در بستر فضای مجازی بوده‌ایم.
** بیلبوردهای تبلیغاتی شهرداری برای هفته کتاب
یک هفته قبل از آغاز هفته کتاب و کتاب خوانی شاهد بیلبوردهای تبلیغاتی برای این هفته در سطح شهر و به ویژه بزرگراه‌های اصلی شهر بودیم که تا هنوز هم ادامه دارد. این بیلبوردها با طراحی خاصی نقش بسته‌اند و در هر کدام به معرفی یک کتاب و نویسنده‌اش پرداخته شده و در کنار آن شعار ثابتی دیده می‌شود تحت این عنوان: «ما همانیم که می‌خوانیم».
** کتاب گریزی در جامعه
اما در این میان و در کنار تعداد علاقه مندان به کتاب خوانی که هرساله تعدادشان بیشتر می‌شود، تعدادی هم هستند که هیچ علاقه‌ای به مطالعه کتاب ندارند و با گسترش و همه گیری دنیای مجازی ترجیح‌شان وب گردی است تا مطالعه کتاب!
** چقدر نامگذاری این روزها در افزایش کتاب خوانی موثرند؟
این نکته جای تامل بسیاری دارد که آیا نامگذاری این روزها در افزایش علاقه در جوانان به سمت کتاب خوانی هم موثر واقع می‌شوند؟ پاسخ به این سوال را باید در یک نظرسنجی عمومی متوجه شد اما شاید خالی از لطف نباشد که برگزاری هر جشنواره یا فستیوالی بی‌شک در گسترش اقبال عمومی مردم به سمت همان رویداد تاثیری هر چند اندک دارد.
** مردم بیشتر چه سبک کتاب‌هایی را دوست دارند؟
اینکه مردم بیشتر به سمت چه کتاب‌هایی از خود تمایل نشان می‌دهند، به سلیقه و ذائقه آن‌ها برمی گردد و از سویی نیز ارتباط مستقیمی با شرایط حال و هوای هر فرد دارد که چه نوع و چه ژانر کتابی را برای خواندن انتخاب می‌کند. اما هر چه باشد طبق آمارها مردم بیشتر کتاب‌هایی را دوست دارند که راوی یک داستان باشد، حال می‌خواهد داستان جذاب باشد یا جذاب نباشد، مهم این است که نویسنده بتواند در کتاب پیش رو مخاطب را از طریقی با خود همراه کند.
انتهای پیام/
انتهای پیام/
