میراث‌فرهنگی ناملموس؛ سرمایه‌ای که باید بیشتر شناخته شود

در مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی دریافتم که میراث‌فرهنگی تنها در سنگ و خشت و بنا خلاصه نمی‌شود؛ بلکه در جان و زبان مردم زنده است. در آیین‌ها، روایت‌ها، دانش‌ها و مهارت‌هایی که نسل به نسل جاری‌اند. میراث زنده یا همان میراث ناملموس، روحی است که آثار مادی را زنده نگه می‌دارد؛ همان چیزی که کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو بر آن تأکید دارد.

مجتبی گهستونی، فعال رسانه‌ای در یادداشتی نوشت: ایران امروز تنها یک مرکز فرهنگی در شبکه جهانی یونسکو دارد؛ مرکزی که مسئولیت اجرای کنوانسیون ۲۰۰۳ را در ۲۴ کشور منطقه بر عهده دارد. این مرکز سرمایه‌ای استراتژیک برای دیپلماسی فرهنگی ایران است؛ سرمایه‌ای که باید بیش از پیش شناخته شود و مورد حمایت قرار گیرد.

سال‌هاست که در رسانه روایتگر میراث این سرزمین بوده‌ام؛ از ارگ‌های باستانی تا فرش‌های موزه‌ای، از کشف‌های باستان‌شناسی تا دغدغه‌های مردمی برای حفظ خانه‌های تاریخی. اما دو سال اخیر، تجربه‌ای برایم رقم خورد که همه آنچه را پیش‌تر می‌دانستم، تکمیل کرد و افق تازه‌ای گشود: آشنایی با مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس در آسیای غربی و مرکزی (تحت نظارت یونسکو).

آنجا دریافتم که میراث‌فرهنگی تنها در سنگ و خشت و بنا خلاصه نمی‌شود؛ بلکه در جان و زبان مردم زنده است. در آیین‌ها، روایت‌ها، دانش‌ها و مهارت‌هایی که نسل به نسل جاری‌اند. میراث زنده یا همان میراث ناملموس، روحی است که آثار مادی را زنده نگه می‌دارد؛ همان چیزی که کنوانسیون ۲۰۰۳ یونسکو بر آن تأکید دارد.

برای منِ خبرنگار، حضور در کارگاه‌ها و دوره‌های این مرکز، تجربه‌ای فراتر از آموزش بود؛ نوعی بیداری. امروز خود را مکلف می‌دانم این ظرفیت مغفول‌مانده را در سطح ملی معرفی کنم.

ایران، سرزمینی که میزبان هشت مرکز مقوله دوم یونسکو است، تنها یک مرکز فرهنگی در میان خود دارد: مرکز میراث ناملموس تهران. هفت مرکز دیگر در حوزه علوم و طبیعت فعال‌اند و هرچند هر یک ارزشمندند، اما این مرکز است که پرچم ایران را در میدان دیپلماسی فرهنگی برافراشته است.

این مرکز مأموریتی خطیر دارد: هماهنگی اجرای کنوانسیون ۲۰۰۳ در ۲۴ کشور آسیای غربی و مرکزی. در دنیایی که رقابت اصلی دیگر تنها بر سر اقتصاد و سیاست نیست، بلکه بر سر فرهنگ است، داشتن چنین جایگاهی نعمتی استراتژیک برای ایران محسوب می‌شود.

دستاوردهای این مرکز در دو سال اخیر، از بهره‌گیری از دانش‌های بومی برای مقابله با تغییرات اقلیمی گرفته تا آموزش خبرنگاران و شبکه‌سازی میان NGOها—نشان می‌دهد که ایران نه‌تنها گذشته‌ای پرافتخار، بلکه آینده‌ای پویا در عرصه دیپلماسی فرهنگی دارد.

در شرایطی که کشور ما با بی‌مهری‌های جهانی روبه‌روست، وجود چنین کرسی بین‌المللی فرصتی بی‌بدیل است. فرصتی برای رساندن پیام صلح، همزیستی و دوستی از رهگذر میراث زنده بشری به جهان.

یقین دارم وزیر ارزشمند و فرهنگ‌دوست کشورمان بیش از پیش از این سکو بهره خواهند برد تا نام ایران فرهنگی در جهان طنین بلندتری یابد. و ما اصحاب رسانه نیز وظیفه داریم این واقعیت را بازتاب دهیم: ایران فرهنگی بر کرسی بزرگی در شبکه جهانی یونسکو ایستاده است؛ کرسی‌ای که باید بیش از پیش شناخته شود.

اکنون زمان آن فرا رسیده است که همه ظرفیت‌های کشور، از رسانه‌ها گرفته تا نهادهای فرهنگی، دانشگاهی و مردمی، دست در دست یکدیگر دهند و در اجرای تکالیف این مرکز در سطح منطقه و جهان، پشتیبانی و همراهی کنند. چرا که هر گامی در حمایت از این مرکز، گامی در جهت ارتقای جایگاه ایران فرهنگی در عرصه جهانی است.

امروز بیش از هر زمان دیگر، ایران نیازمند آن است که فرهنگ خود را به‌عنوان سرمایه‌ای پایدار و نیرویی برای صلح و توسعه معرفی کند. و این مهم، تنها با حمایت ارزشمند مدیران، همراهی جامعه و هم‌افزایی رسانه‌ها ممکن خواهد شد.

انتهای پیام/

کد خبر 1404062301515
دبیر مرضیه امیری

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha