فاطمه محمودی پناه، کارشناس موزه خیابان ولی‌عصر به مناسبت هفت سالگی این موزه در یاداشتی نوشت: خیابان ولی‌عصر، که هفتمین سال فعالیت خود را جشن می‌گیرد، به عنوان نخستین موزه‌ خیابان در ایران و یکی از معدود نمونه‌های این نوع موزه در جهان، جایی است که در آن روایت یک خیابان از وجوه مختلف تاریخی، معماری، فرهنگی، اجتماعی و یادمان‌های شهروندی بررسی می‌شود.

خیابان‌ها، به‌ویژه خیابان ولی‌عصر، همواره به‌عنوان بستر زندگی روزمره ما نقش مهمی در شکل‌گیری هویت شهری دارند. خیابان، با تمامی پیچیدگی‌ها و تحولاتش، خود را به ما نشان می‌دهد؛ از تاریخچه‌اش گرفته تا داستان‌های ناشنیده‌اش. در موزه خیابان ولی‌عصر، روایت این خیابان از لابه‌لای درختان چنار، خانه‌های قدیمی و تاریخ شفاهی گفته می‌شود. این خیابان از شمال به جنوب، روایت‌گر قصه‌های بسیاری است که در دل خود دارد.

موزه خیابان ولی‌عصر در خانه تاریخی مینایی، به‌عنوان فضایی شهری به حیات خود ادامه می‌دهد. خیابان ولی‌عصر در این خانه‌ ۱۰۰ ساله، صاحب‌خانه شد و فرصتی فراهم آمد تا هر آنچه که در دل این خیابان نهفته است، گفته شود. در موزه خیابان ولی‌عصر، هر بازدیدکننده می‌تواند با داستان‌ها و روایت‌های مختلف خیابان از نزدیک آشنا شود و در دل این روایت‌ها سهمی داشته باشد.

این موزه به مثابه «رصدخانه‌ای شهری» است که به ثبت و نگهداری از قصه‌ها و روایت‌های خیابان پرداخته است و همچنین در پی تحلیل تحولات فرهنگی و اجتماعی خیابان و شهر است. روایت‌های این موزه به‌طور مداوم در حال تغییر و تحول است، زیرا خیابان ولی‌عصر همیشه در جریان است. موزه خیابان ولی‌عصر سعی دارد نه تنها به عنوان یک فضای موزه‌ای، بلکه به‌عنوان یک فضای اجتماعی شهری عمل کند که در آن اهالی شهر سرگذشت طولانی‌ترین خیابان شهر را بشنوند و تجربه‌ی زیسته خود را به عنوان لایه‌ای بر آن اضافه کنند.

یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این موزه، رویکرد «موزه به مثابه امتداد یک فضای شهری» است. در اینجا، موزه به جای اینکه فقط یک فضای نمایشگاهی باشد، خود را به بخشی از پویایی شهری تبدیل می‌کند. این موزه فضایی است که در آن تاریخ، فرهنگ، هنر و زندگی شهری به‌طور پیوسته و زنده در هم می‌آمیزد. موزه خیابان ولی‌عصر با برگزاری نمایشگاه‌ها، رویدادها و پروژه‌های پژوهشی مختلف، به‌ویژه در موضوعات شهری و خیابانی، در تلاش است تا نقش فعالی در ایجاد دیالوگ‌های اجتماعی و فرهنگی داشته باشد.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این موزه، پرداختن به روایت‌های اهالی شهر و زنده‌نگه داشتن قصه‌هایی است که شاید سال‌ها فراموش شده باشند. موزه خیابان ولی‌عصر به‌عنوان «روایت‌خانه قصه‌های خیابان ولی‌عصر» شناخته می‌شود که در آن، بخش‌های مختلف این خیابان به روایت درآمده‌اند: از داستان خیابان ولی‌عصر گرفته تا روایت‌هایی چون «هفت‌خوان»، «دیوار چهل پلاک»، «تک مکان»، «دیروز و امروز»، «خانه مینایی» و «اهالی خیابان ولی‌عصر».

این موزه همچنین با استفاده از پروژه‌هایی همچون «بازی شهری پلاک ۳»، که با مشارکت فعالانه شهروندان و بازدیدکنندگان به کشف و بررسی تاریخ و تحولات خیابان پرداخته، توانسته است به یک فضای پویا و تأثیرگذار تبدیل شود. از دیگر ویژگی‌های این پروژه‌ها، توانایی موزه در جذب گروه‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی است، که هر کدام با رویکردهای متفاوت خود، گامی در جهت درک بهتر شهر و خیابان ول‌عصر برداشته‌اند.

در سطح جهانی نیز، موزه خیابان ولی‌عصر در زمینه‌ موزه‌های شهری و موزه‌های در فضای باز می‌تواند الگویی برای بسیاری از شهرهای جهان باشد. با ترکیب تاریخ، معماری، فرهنگ و هنر، موزه خیابان ولی‌عصر نیاز روزافزون به فضاهایی برای دیالوگ‌های اجتماعی و یادآوری تاریخ شهری را برآورده می‌کند. این موزه می‌تواند الگویی باشد برای بسیاری از کشورها و شهرهایی که با چالش‌های شهری و فرهنگی روبه‌رو هستند و در تلاش برای ایجاد فضاهای فرهنگی و مشارکتی در محیط‌های شهری هستند.

موزه خیابان ولی‌عصر با ادامه فعالیت‌های خود و با درک درست و جامع از خیابان و شهر به‌عنوان یک موزه شهری، همواره در تلاش است تا از یک «موزه»ی صرف به یک «فضای اجتماعی شهری» تبدیل شود که در آن اهالی شهر به روایت از شهر خود پرداخته و برای بهبود وضعیت شهری و فرهنگی خود در حد توانایی‌اش گام بردارد.

انتهای پیام/