هر روز که میراث آریا را مطالعه می‌کنم اخباری از برگزاری شورای راهبردی استان‌های کشور را مطالعه می‌کنم. جلساتی موثر که در سطح استان‌ها و در سطوح کلان موجب گفت‌وگو می‌شود و افراد خارج از نهاد میراث‌فرهنگی گردشگری صنایع‌دستی را به فکر کردن درباره موضوعاتی وادار می‌کند که ماموریت اصلی وزارت میراث‌فرهنگی گردشگری صنایع‌دستی است.

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با تشکیل «شورای راهبردی میراث‌فرهنگی و گردشگری» در سطح ملی، گامی تازه در مسیر سیاست‌گذاری و هم‌افزایی برداشته است. این شورا با ترکیبی متنوع از افراد—از استادان دانشگاه و پژوهشگران گرفته تا فعالان بخش خصوصی، هنرمندان، نمایندگان جوامع محلی، و مدیران اجرایی—می‌کوشد تا میراث‌فرهنگی و گردشگری کشور را نه تنها حفظ، بلکه به موتور توسعه پایدار بدل کند.  

استان‌های کشور نیز به تبعیت از وزارت میراث‌فرهنگی، شوراهای مشابهی را شکل می‌دهند تا تصمیمات کلان در سطح ملی با واقعیت‌های محلی پیوند بخورد. این شوراها در حقیقت حلقه اتصال میان دانش تخصصی، تجربه میدانی، و نیازهای جامعه‌اند. حضور افراد متنوع در ترکیب شورا، تضمین می‌کند که نگاه‌ها محدود به یک زاویه نباشد؛ بلکه از منظرهای گوناگون—اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست‌محیطی—به میراث و گردشگری پرداخته شود.  

استانها باید توجه داشته باشند که با وجود اهمیت و ضرورت تشکیل چنین شوراهایی، چند چالش جدی پیش روی آن‌ها قرار دارد.

استان‌ها باید از خطر صوری بودن شوراها فاصله بگیرند.‌اگر جلسات شوراها صرفاً به گزارش‌خوانی و تصمیمات از پیش تعیین‌شده محدود شود، نقش واقعی آن‌ها در سیاست‌گذاری از بین خواهد رفت.  

جلسات شورای راهبردی نباید به تعارض منافع منجر شود.‌حضور افراد متنوع، اگرچه نقطه قوت است، اما می‌تواند به اختلاف دیدگاه‌های شدید و حتی تعارض منافع منجر شود. بدون سازوکار شفاف برای مدیریت این اختلاف‌ها، شوراها به میدان کشمکش بدل می‌شوند.  

اعضای شورای راهبردی باید توجه داشته باشند که میزان حضور تحلیل‌ها و گزارش‌های آنان نباید فاقد ضمانت اجرایی باشد.‌ اگر چه بسیاری از شوراهای مشابه در کشور تجربه کرده‌اند که مصوباتشان به دلیل نبود ضمانت اجرایی یا بی‌توجهی دستگاه‌های اجرایی، روی کاغذ باقی مانده است.  

استان‌ها باید از چنان شورایی قوی برخوردار باشند که اختیارات تفویض شده به استانها جامه عمل بپوشد و ظرفیت‌های محلی نادیده گرفته نشود.   

شورای راهبردی میراث‌فرهنگی و گردشگری، اگر بخواهد به نهادی مؤثر بدل شود، باید از خطر صوری بودن فاصله بگیرد، سازوکارهای شفاف برای مدیریت اختلاف‌ها داشته باشد، و مصوباتش با ضمانت اجرایی همراه شود. همچنین، مشارکت واقعی استان‌ها و جوامع محلی باید در اولویت قرار گیرد تا شوراها به جای بازتاب صرف سیاست‌های مرکز، به آینه‌ای از تنوع فرهنگی و ظرفیت‌های بومی کشور بدل شوند.

انتهای پیام/