مجتبی گهستونی، فعال رسانه در یادداشتی نوشت: شوشتر، شهری که ریشههایش در لایههای عمیق تاریخ ایران تنیده شده، تنها یک زیستبوم کهن نیست؛ بلکه نمونهای زنده از پایداری فرهنگی است. اصالت، هویت اجتماعی و پیوندهای دیرپای مردمان این دیار سبب شده که بسیاری از آیینها و رسوم که در دیگر نقاط کشور رو به فراموشی رفتهاند، در شوشتر دوباره جان بگیرند و به بخشی از زندگی امروز مردم تبدیل شوند. این شهر با تکیه بر میراث ناملموس خود، توانسته الگویی موفق برای احیای آیینهای کمرنگشده باشد؛ آیینهایی که هرکدام بخشی از حافظه جمعی و روح مشترک مردم را بازتاب میدهند و تحقق آنها به سعی و کوشش فعالان میراثفرهنگی گردشگری و هنرمندان این کهن شهر امکانپذیر بوده است.
آیین غمبدر؛ وداع با اندوه و استقبال از روشنایی
«آیین غمبدر» یکی از کهنترین رسوم شوشتری است که با هدف دور کردن غم و ناخوشی از خانه و خانواده برگزار میشود. این آیین، که ریشه در باورهای باستانی مردم دارد، نوعی پالایش روحی و اجتماعی به شمار میرود. احیای دوباره غمبدر در سالهای اخیر نشان میدهد که مردم شوشتر همچنان به کارکردهای معنوی و جمعی آیینها باور دارند و آنها را بخشی از سلامت روانی و همبستگی خانوادگی میدانند. سال دوم برگزاری این رویداد باشکوهتر از هر دوره دیگر برگزار شد و موجب گردید تا گردشگری دورن استانی تحقق پیدا کند.
دیسون هلون؛ جشن کوچک اما پرمعنای روز اول مدرسه
«دیسون هلون» یا جشن روز اول مدرسه، نمونهای روشن از پیوند سنت و زندگی روزمره در شوشتر است. این آیین که زمانی در بسیاری از نقاط ایران رایج بود، در شوشتر دوباره احیا شده و به شکلی زیبا برگزار میشود. خانوادهها با تهیه خوراکیهای محلی و هدیههای کوچک، کودکان را برای ورود به سال تحصیلی همراهی میکنند. این رسم ساده اما عمیق، احساس امنیت، تعلق و شادی را در کودکان تقویت میکند و نشان میدهد که چگونه یک آیین کوچک میتواند نقش بزرگی در تربیت اجتماعی داشته باشد.
پاسداشت زیستبوم و معیشت بومی
شوشتر با پیشینه طولانی در دامداری و بهرهگیری از گاومیش، امروز میزبان جشنواره محصولات گاومیش است؛ رویدادی که علاوه بر معرفی فرآوردههای محلی، به اقتصاد بومی، گردشگری و هویت معیشتی مردم منطقه جان تازهای میبخشد. این جشنواره نمونهای موفق از تبدیل یک سنت معیشتی به یک آیین فرهنگی- اقتصادی است؛ آیینی که هم حافظ میراث است و هم مولد فرصتهای جدید.
کاسه همسویی؛ آیین همدلی و دادوستد همسایهها
«کاسه همسویی» یکی از زیباترین نمودهای فرهنگ همسایگی در شوشتر است. در این رسم، خانوادهها غذا یا خوراکیهای محلی را در کاسههایی میان همسایهها میگردانند. این آیین که زمانی در بسیاری از شهرها کمرنگ شده بود، در شوشتر همچنان زنده است و حتی در سالهای اخیر با شکلهای تازه احیا شده. کاسه همسویی نمادی از اعتماد، همدلی و پیوندهای اجتماعی است؛ ارزشهایی که در جهان امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند احیا هستند.
جشن دو عیدون؛ پیوند شادیهای جمعی
«جشن دو عیدون» از آن دسته آیینهایی است که ریشه در تقویم مذهبی و اجتماعی مردم دارد. این جشن که همزمانی دو عید را گرامی میدارد، فرصتی برای گردهمایی، شادی و تقویت روابط خانوادگی و محلی است. احیای این جشن در شوشتر نشان میدهد که مردم این شهر چگونه از مناسبتهای مشترک برای تقویت همبستگی اجتماعی بهره میبرند.
جشن پلوپزان؛ آیینی برای همسفرگی و مشارکت
«جشن پلوپزان» یکی از رسوم دیرینه شوشتر است که در آن زنان و مردان محله برای پخت غذای مشترک گرد هم میآیند. این آیین، علاوه بر جنبه خوراکی، نمادی از مشارکت جمعی، تقسیم کار و همسفرگی است. احیای دوباره این جشن در سالهای اخیر، نشاندهنده اهمیت غذا بهعنوان عنصر هویتساز در فرهنگ شوشتری است.
شوشتر با پیشینهای چند هزارساله و فرهنگی ریشهدار، توانسته در دورهای که بسیاری از آیینهای محلی در معرض فراموشی قرار گرفتهاند، به الگوی موفق احیای سنتها تبدیل شود. این شهر ثابت کرده که بازگشت به آیینها نه یک حرکت نوستالژیک، بلکه راهی برای تقویت هویت، همبستگی اجتماعی و پایداری فرهنگی است.
احیای آیینهایی چون غمبدر، دیسون هلون، جشنواره محصولات گاومیش، کاسه همسویی، جشن دو عیدون و جشن پلوپزان نشان میدهد که شوشتر همچنان شهری زنده، پویا و وفادار به ریشههای خود است؛ شهری که میتواند الهامبخش دیگر مناطق ایران در حفظ و بازآفرینی میراث ناملموس باشد.
انتهای پیام/
نظر شما