با این رویداد ارزنده که ابعاد فرهنگی، بین‌المللی و دیپلماتیک آن بر هیچ کسی پوشیده نیست موفقیتی بزرگ در عرصه میراث فرهنگی برای جمهوری اسلامی ایران رقم خورد.

پروند‌‌ه‌ای که دراجرای ماده 12 کنوانسیون بین‌المللی حفظ میراث‌فرهنگی ناملموس، در تاریخ 1396/8/21 در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده بود با تلاش و همت کارشناسان و متخصصان این حوزه تنها به فاصله دو سال از ثبت ملی، توانست جایگاه جدید و ماندگار خود را در فهرست جهانی کسب و تثبیت کند. پیش از این جمهوری اسلامی ایران با ۱۳ اثر ثبت‌شده در فهرست میراث ناملموس جهانی در جایگاه هفتم جهان و چهارم آسیا قرار داشت.

با ثبت پرونده مهارت‌های سنتی ساختن و نواختن دوتار به‌عنوان چهاردهمین اثر ناملموس ایران در فهرست میراث جهانی و پرونده‌های ارزشمند دیگری که در آینده ارائه خواهیم کرد کشورمان به‌جایگاه شایسته تری دست خواهد یافت.

بی‌تردید ارزش و اهمیت میراث ناملموس نه تنها کمتر از میراث ملموس نیست بلکه به‌عنوان عامل زاینده، جان‌بخش و هویت ساز فرهنگ، نیازمند پاسداری افزونتر است. در واقع میراث مادی به‌جا مانده از گذشتگان، از فرهنگ مردم این سرزمین به وجود آمده و برای حفاظت از آن لاجرم باید بخش زاینده و ناملموس فرهنگ را پاسداری کرد تا حفاظت از صورت‌های مادی میسر و پایدار باشد. بر این سیاق با ترویج ارزش‌های فرهنگی و میراث ناملموس است که همه مردم به حفاظت از آثار فرهنگی همت خواهند گمارد.

جای‌ بسی خوشحالی است که مصادیق میراث ناملموس اقوام ایرانی در عین تفاوت‌هایی که در ظاهر با هم دارند همگی دارای ریشه‌های مشترک و موجب پیوندهای فرهنگی میان اقوام هستند و این موضوع عامل همبستگی مردمان این سرزمین در فراز و نشیب‌های تاریخ شده است.

یکی از مهم‌ترین جلوه‌های میراث ناملموس ایران زمین، هنر موسیقی است که در سالیان دراز روایتگر دغدغه‌ها، واگویه‌ها و شادی‌ها، خواسته‌ها و آرزوهای مردم بوده است و هنروران فرهیخته و دغدغه‌مند این مرز و بوم نیز راویان محبوب این بخش از زندگی مردم به زبان هنر بوده‌اند. آنچه از گنجینه‌های هنری این عرصه باقی مانده، نه تنها یک سرمایه عظیم ملی بلکه بخشی ارزشمند از میراث ناملموس بشری است و دوتار و هر آنچه به‌عنوان ساختن و نواختن و دیگر آیین‌های پیوسته‌اش در گوشه گوشه ایران بویژه در شرق، شمال شرقی و شمال کشور از پیشینیان به یادگار مانده نیز میوه‌ای شیرین از درخت پربار میراث ناملموس این سرزمین است.‌

سازی خوش آوا و اصیل که در مراسم مختلف و رویدادهای گوناگون کاربرد دارد و نوازندگانش علاوه بر نواختن، نقش روایتگری نیز بر عهده دارند و در ساز و آواز دلنشین و شیرین خود بسیاری از اشعار محلی، نغمه‌ها و داستان‌های حماسی و مذهبی، قومی و لالایی‌ها را که بخشی از هویت فرهنگی‌اجتماعی اقوام ایرانی است روایت می‌کنند.

به امید حفظ، صیانت، بسط و گسترش این هنر اصیل و مردمی ایرانی؛ جا دارد از میزبانی دولت کلمبیا، کمیته ارزیابی و اعضای کمیته میراث بشری ناملموس و دبیرخانه میراث ناملموس یونسکو برای همکاری و ثبت پرونده مهارت‌های ساختن و نواختن دوتار ایرانی قدردانی کنم.

 همچنین این پیام مردم ایران را برای همه ملت‌ها و دولت‌های جهان بازگو می‌کنم که مسیر روشن ثبت جهانی گنجینه‌های میراث ناملموس ایران را با هدف صلح و دوستی و احترام به تنوع فرهنگی و خلاقیت‌های بشری با قوت و انگیزه‌ای افزون‌تر ادامه می‌دهیم.چه میمون و مبارک است که در آستانه یلدا، یکی دیگر از مواریث ناملموس ارزشمندمان، نوای دوتار ایرانی در حافظه میراث ناملموس جهان طنین‌انداز شد و کام مردم فرهنگ‌دوستمان را شیرین کرد. با آرزوی یلدایی سرشار از محبت و مودت، امیدوارانه ثبت پرونده جهانی یلدا را پیش خواهیم برد.

* وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی

** منتشر شده در روزنامه ایران 1398/9/24

انتهای پیام/