مبدأ یا مقصد؟
در برنامه‌ریزی توسعه گردشگری بازرگانی، موضوعی که حائز اهمیت است، تبدیل منطقه تحت مدیریت خود به مقصد و اجتناب از تبدیل‌شدن آن به مرکز فرستنده گردشگران است. سفر‌های بازرگانی عموماً با اهداف تشکیل گرد‌همایی، کنفرانس، نمایشگاه، شورا، برنامه‌های مذهبی، تبلیغاتی و تخصصی انجام می‌شوند. در نتیجه در توسعه این شاخه از صنعت گردشگری، ارتقای زیرساخت‌های مرتبط با موارد فوق دارای اهمیت بیشتری است.
مزیت‌ها
تبدیل یک منطقه به مرکز توریسم بازرگانی، نیازمند حل تعدادی از مسائل و تقویت برخی از زیر‌ساخت‌هاست. هنگامی که منطقه‌ای در زمره مقاصد گردشگری بازرگانی قرار می‌گیرد، اولین شاخص کلانی که در اقتصاد آن منطقه ارتقا پیدا می‌کند، شاخص اشتغال است. با بهبود وضعیت اشتغال در یک منطقه، میزان فقر، وندالیسم اجتماعی و بزهکاری به‌طور چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.
چند‌منظوره بودن کارکرد صنعت گردشگری، مهم‌ترین نقطه قوت آن است. با افزایش تعداد گردشگر بازرگان در یک منطقه، نه‌فقط بنگاه‌های اقتصادی و کسب کار موجود در آن منطقه، بلکه آژانس‌های مسافرتی و جهان‌گردی، ایرلاین‌ها، و هتل‌ها از حالت فرستنده خارج شده و تبدیل به مرکز جذب گردشگر می‌شوند.
صنعت چرم تبریز
طبق گزارش کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی، ۶۰ درصد تولیدات چرمی کشور در سه سال اخیر، متعلق به کارخانه‌ها و کارگاه‌های صنعتی شهر تبریز است. محصولات چرمی شهر تبریز به خاطر ۱۰ ویژگی مهم خود، نام‌آور کیفیت و ظرافت در کشور هستند.
ویژگی‌هایی همچون بوی چرم، انعطاف‌پذیری، خاصیت تنفس‌پذیری، فصلی نبودن، مقاومت در برابر ضربه، مقاومت در برابر حرارت، مقاومت در برابر سایش و کشش، و در نهایت سازگاری با محیط‌زیست. با توجه به موارد فوق، صنعت چرم تبریز از پتانسیل بالایی برای تبدیل منطقه به مرکز توریسم بازرگانی برخوردار است.
راهبرد‌ها
مقاله‌ای با عنوان Businnes toruism as innovative productfor destination «توریسم تجاری، محصولی فناورانه برای مقاصد» در سال ۲۰۱۴ از وب‌سایت معتبر Researchgate منتشر شد. طبق نتایج تحقیقات این مقاله، نخستین و مهم‌ترین اقدامی که برای احیای اقتصاد محلی باید انجام داد، در اولویت قرار دادن زیرساخت‌های توسعه توریسم، از سوی اتحادیه‌ها و سازمان‌های مرتبط است.
عموماً طراحی راهبرد‌های توسعه توریسم نه برای تشویق و گسترش گشت‌وگذار، بلکه برای اهداف کلان‌تری همچون بهبود پشتوانه اقتصاد محلی انجام می‌گیرد. طراحی راهبرد و برنامه جامعی که باعث شود گروه‌ها و نهاد‌های حاضر در صحنه تشویق به تقویت زیر‌ساخت‌ها شوند، بسیار حائز اهمیت است. اتحادیه کفاشان، اتاق بازرگانی و گروه صنعت و معدن، سمن‌های فعال در حوزه اقتصاد، مؤسسات گردشگری و جهان‌گردی، دانشگاه‌ها و انجمن‌های علمی مؤثرترین نهاد‌ها و سازمان‌ها در فرآیند توسعه توریسم تجاری هستند.
درس‌هایی از یوزف شوم پیتر
یوزف شوم پیتر، اقتصاد‌دان بزرگ اتریشی در کتاب Anintroduction to Economics – innovation «مقدمه‌ای بر اقتصاد، با بررسی نوآوری» مطالب بسیار مهمی را در مورد نقش تجاری‌سازی یک مقصد در صنعت گردشگری نگاشته است. از نظر شوم پیتر ریشه تحول اقتصاد منطقه‌ای، در مفهوم Innovation نهفته است که با توسعه توریسم تجاری محقق می‌شود.
تبلیغات خلاقانه، جایگزین شدن کیفیت بالا به‌جای تولید انبوه «توسعه برخلاف رشد مفهومی کمی‌ـ‌کیفی»، حمایت از صنایع محلی، همکاری نهاد‌های غیردولتی و سازمان‌های سیاست‌گذار، فرآیند توسعه توریسم تجاری را تسهیل می‌کند. در بخش دیگری از این کتاب، شوم پیتر تعدیل قیمتها را مورد بررسی قرار داده و معتقد است احیای صنایع داخلی و آماده‌سازی آنان برای صادرات، عملکرد بسیار بهتری نسبت به مکانیسم دست نامرئی بازار، در بحث تعدیل قیمتها دارد.
* گزارش از آرش خورمهر، دانشجوی مدیریت گردشگری دانشگاه تبریز
انتهای پیام/
