بر اساس اولین تعریف رسمی در سال ۲۰۰۲ میلادی، اقامتگاه بومی یا اکولوژ امکانات اقامتگاهی گردشگری است که به معیارهای اعم از حفاظت از محیط طبیعی و فرهنگی اطراف، ایجاد کمترین اثر بر محیط طبیعی اطراف اقامتگاه در هنگام ساخت آن، استفاده از معماری و مصالح بومی و داشتن بافت فرهنگی و فیزیکی خاص با توجه و هم آهنگ با فرم، منظره و رنگ محیط، استفاده از دستگاه‌های آب‌رسانی پایدار و کاهش مصرف آب، به‌کارگیری روش‌هایی برای بازیافت زباله‌های خشک و دفع دیگر انواع زباله بدون آسیب‌رسانی به محیط، استفاده از انرژی‌های پایدار به روش‌های سنتی و به‌کارگیری انرژی‌های نو با استفاده از وسایل مدرن، کار گروهی همراه با به‌کارگیری جامعه محلی، ارائه کارگاه‌ها و برنامه‌های آموزشی ویژه کارکنان، گردشگران و مالکان اقامتگاه‌ها درباره چگونگی حفاظت و برخورد با محیط طبیعی و فرهنگی، همکاری با برنامه‌های تحقیقاتی برای برنامه‌ریزی توسعه پایدار محلی، پایبند است.
هدف اصلی در ایجاد و توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی که دارای هویت و ساختار بومی هستند، رسیدن به توسعه پایدار است. اقامتگاه‌های بوم‌گردی تنها جنبه اقامتی ندارد بلکه در آن‌ها فعالیت‌های مختلفی همچون ارائه غذا و نوشیدنی بومی، ساخت، آموزش و فروش صنایع‌دستی محلی، اجرای نمایش و موسیقی سنتی، برگزاری رویدادهای بومی و تورها و فعالیت‌های بوم‌گردی فراهم‌شده است.
مکان فیزیکی اقامتگاه، به دلیل سبک معماری، مصالح ارگانیک به‌کار رفته، طراحی داخلی و مبلمان بومی آن نیز به‌عنوان اکو موزه بومی، بخشی از یک جاذبه گردشگری است. مهم‌ترین اصلی که در اقامتگاه بوم‌گردی رعایت می‌شود مشارکت جامعه محلی در فعالیت‌های گردشگری است.
الگوی توسعه گردشگری در اقامتگاه بوم‌گردی، بر اساس گردشگری جامعه‌محور است که می‌تواند نقش عمده‌ای را در توانمندسازی مردم محلی، توسعه منابع انسانی، تنوع و رشد اقتصادی و همچنین خلق فرصت‌های شغلی جدید ایفا کند و لازم به یادآوری است که رویکرد مبتنی بر جامعه محلی، از الزامات توسعه گردشگری پایدار است.
اقامتگاه‌های بوم‌گردی معمولاً در مناطق روستایی، مناطق بکر طبیعی یا بافت‌ها و اماکن تاریخی شکل‌گرفته و به همراه فعالیت‌هایی که برای شناخت و معرفی بوم، از سوی خانواده‌های کارآفرین و جامعه محلی علاقه‌مند به گردشگری انجام می‌شود، می‌تواند به‌عنوان راهکاری عملی برای رسیدن به توسعه پایدار گردشگری در این مناطق باشد.
برجسته‌ترین نمونه‌های اکولوژ در جهان اقامتگاه‌های بومی در کشورهای اندونزی، تایلند، کامبوج، کنیا، آفریقای جنوبی، بولیوی، کاستاریکا، مکزیک، فرانسه، اسپانیا و استرالیاست.
هویت و اصالت بومی به‌کاررفته گرفته‌شده در اداره اقامتگاه‌های بوم‌گردی نیز آن‌ها را از دیگر انواع اقامتگاه‌ها متمایز کرده و مشارکت جامعه محلی به‌عنوان قلب تپنده این جریان، حیات تازه‌ای به مقاصد گردشگری بخشیده است.
اکولوژها بر این باورند که با معرفی و آشنایی گردشگران با محیط انسانی (فرهنگ و اجتماع) مقصد خود، می‌توانند فرهنگ بومی را صادر کنند و همچنین با آشنایی گردشگران با طبیعت منطقه خود، در حفاظت و نگهداری آن محیط نیز مؤثر واقع شوند.
در تمام اقامتگاه‌های بوم‌گردی باید طرح‌های مشخصی در حوزه مدیریت و بازیافـت پسماند‌ها و استفاده بهینه از پساب‌ها به اجرا درآیند. وجود اقامتگاه‌های بوم‌گردی نباید در هیچ شرایطی به آلودگی زیست‌محیطی بستر اطراف خود منتهی شود.
اقامتگاه بوم‌گردی باید اقدامات مشخص و کارآمدی در حوزه صرفه‌جویی و استفاده بهینه از منـابع آبـی (نظیـر اسـتفاده از شیرآلات کم‌مصرف، مدیریت پساب‌ها) انجام دهد.
نورپردازی اقامتگاه‌های بوم‌گردی باید به‌گونه‌ای باشد کـه با تأمین روشنایی مورد نیاز میهمانان، بیشینه صرفه‌جویی را در مصرف انرژی داشته و کمینه آلودگی را در منطقه ایجاد کند.
سیستم گرمایش و سرمایش اقامتگاه‌های بوم‌گردی باید ضمن تأمین رفاه میهمانان، کمینه تأثیر منفی را بر محیط‌زیست منطقه داشته باشد. به همین منظور باید کوشش کرد که با رعایت اصـول معماری بومی، با بهره بردن از دانش فنی روز، کمترین میزان نشت حرارتـی در اقامتگاه‌های بوم‌گردی انجام شود.
با فعالیت اقامتگاه بوم‌گردی در منطقه و انجام اقدامات لازم به‌منظور مدیریت حوادث با توجه به‌قرار گرفتن این‌گونه اقامتگاه‌ها در محیط‌های طبیعی و عموماً به‌دور از مراکز امدادی، آشنایی تمام کارکنان اقامتگاه‌های بوم‌گردی با اصول کمک‌های اولیه و امداد الزامی است و کارکنان ملزم به اخذ گواهینامه معتبر کمک‌های اولیه و امداد از مراجع ذی‌صلاح هستند.
انتهای پیام/
