در این آیین سنتی زیبا خانواده‌های قزوینی به ویژه قدیمی‌ترها در فضای باغ مانند مصلای شهر قزوین که در کنار یک آب‌انبار قدیمی در جنوب شهر قزوین و در خیابان راه‌ری قرار گرفته دور هم جمع می‌شوند و ضمن گذراندن اوقاتی خوش در این شهر، مراسم مذهبی و معنوی خود که شامل پخش نذورات، ادعیه، مناجات و دو رکعت نماز طلب نزول باران و سالی پر محصول و با برکت است را برگزار می‌کنند.
البته رسم بر این است چنانچه از روز نخست سال تا پنجاهمین روز آن نزول باران فراوان باشد، مردم در آیین پنجاه‌به‌در نماز شکر به جای می‌آورند و چنانچه با فقدان این نعمت الهی روبرو باشند در این مراسم به طلب باران مشغول می‌شوند.
در این روز، مردم قزوین سفره‌های عصرانه خود را برپا می‌کنند و غذاهایی همچون آش‌رشته و میان‌وعده سنتی این شهر به نام دیماج که در فهرست میراث ناملموس ملی به ثبت رسیده و از نان لواش خردشده، گردو، سبزی، پنیر، پیاز داغ و… درست می‌شود به همراه هندوانه و انواع تنقلات، آجیل و شیرینی‌های سنتی باقی‌مانده از عید نوروز را در کنار یکدیگر تناول می‌کنند.
یکی دیگر از مراسم جالب توجه این آیین سنتی که پس از به جای‌آوردن نماز باران انجام می‌شود این است که بانوانی که طلب حاجت دارند به آب‌انبار قدیمی شهر می‌روند و چند قطعهی کوچک سنگ بر می‌دارند و با گفتن نیت و حاجت خود سنگ‌ها را به دیواره‌ی آب‌انبار فشار می‌دهند. بنابر اعتقاد مردم قزوین اگر این سنگ به دیواره‌ی آب انبار بچسبد، حتما حاجت روا می‌شوند.
گفته می‌شود برگزاری این آئین سنتی بی‌ارتباط با قرار گرفتن قزوین در اقلیمی نیمه‌خشک و نگرانی از خشکسالی نبوده و کارشناسان حوزه تاریخ و مردم‌شناسی در خصوص علت برگزاری پنجاه بدر معتقدند روزگاری قزوین دچار خشکسالی‌های شدیدی بوده و مردم برای طلب باران به درگاه خداوند دعا کردند که با اجابت دعای آنان، از آن پس این مراسم در قالب پنجاه‌به‌در همه‌ساله از سوی مردم با به جا آوردن آیین‌های مذهبی و معنوی اجرا می‌شود.
در مراسم پنجاه‌به‌در قزوینی‌ها معمولا باران و یا حداقل نم بارانی می‌زند که مردم بسیار از آن استقبال می‌کنند و آن را نشانه‌ای خوب برای نزول برکت از سوی پروردگار می‌دانند.
در هنگام غروب خورشید همه‌ی کسانی که در این مراسم حضور دارند، نماز مغرب و عشا را به اتفاق یکدیگر به جا می‌آورند و پس از سپری کردن اوقاتی خوش توام با تفریح و به جا آوردن امور مذهبی به خانه‌های خود باز می‌گردند.
* گزارش از مجتبی عباسی، کارشناس مردم‌شناسی اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان قزوین
انتهای پیام/
