کاوش 4 محوطه در حوضه آبگیر سد چپرآباد/ «شیخ رش 1» محوطه استثنایی در شمال‌غرب کشور

در راستای تفاهم‌نامه فیمابین پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و شرکت آب منطقه‌ای استان آذربایجان‌غربی در خصوص انجام مطالعات باستان‌شناختی در حوضه آبگیر سد چپرآباد شهرستان اشنویه کاوش‌های باستان‌شناسی در چهار محوطه مهم باستانی از جمله «شیخ رش 1» آغاز شد که به گفته باستان‌شناسان یک استثنا در شمال‌غرب کشور به شمار می رود.

به گزارش میراث‌آریا به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، مدیر پروژه کاوش‌های نجات‌بخشی سد چپرآباد و سرپرست کاوش محوطه «شیخ رش 1»، 27 شهریور 1400 با اعلام این خبر گفت: «در راستای تفاهم‌نامه فیمابین پژوهشگاه و شرکت آب منطقه‌ای استان آذربایجان‌غربی در خصوص انجام مطالعات باستان‌شناختی در حوضه آبگیر سد چپرآباد شهرستان اشنویه و پس از انجام فاز نخست مطالعات در سال 1399 (طرح بررسی و شناسایی آثار باستانی)، با حمایت ریاست پژوهشگاه و رئیس پژوهشکده باستان‌شناسی، پس از صدور مجوز‌های لازم مرحله نخست کاوش‌های باستان‌شناسی در چهار محوطه مهم باستانی آغاز و در سه محوطه آن به اتمام رسید که یک محوطه دیگر نیز مراحل پایانی خود را طی می‌کند.»

علی فرحانی با بیان اینکه کاوش‌های باستان‌شناسی در چهار محوطه توسط پژوهشگرانی از پژوهشکده باستان‌شناسی (دو تیم) و پژوهشگران آزاد به انجام رسیده،این محوطه‌ها را شامل «شیخ رش 1» به سرپرستی علی فرحانی عضو هیات‌علمی پژوهشکده باستان‌شناسی، «شیخ رش 2» به سرپرستی فرشته شریفی، کانی حوا به سرپرستی بایرام اقالاری وگرگرو به سرپرستی حنان بحرانی‌پور کارشناس پژوهشکده اعلام کرد.

عضو هیئت‌ علمی پژوهشکده باستان‌شناسی خاطرنشان کرد: «این محوطه‌ها دربردارنده آثاری از دوران پیش از تاریخ هزاره 5 و 4 پیش از میلاد عصر مفرغ، عصر آهن و قرون نخستین اسلامی (سده 3 و 4 هجری قمری) بودند.»

این باستان‌شناس بااشاره به آسیب‌های فراوان وارده به محوطه‌های مورد کاوش، نتایج بدست آمده از تمامی کاوش‌ها را در خور توجه خواند و تصریح کرد: «این نتایج در بازسازی سیمای تاریخی این منطقه از شمال‌غرب کشور طی ادوار مختلف تاریخی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.»

فرحانی گفت:«محوطه شیخ‌رش با وسعتی بیش از یک هکتار در حاشیه شرقی رودخانه کانی رش در فاصله 700 متری از تاج سد چپرآباد قرار داشته و شامل دو محوطه مجزا ولی مرتبط به هم است که بخشی از آن در دشت مجاور رودخانه و بخش دیگری نیز بر بلندای پشته‌ای در ارتفاع 30 متری از اراضی پیرامون قرار دارد.»

او افزود:««شیخ رش 1» با وسعتی در حدود 5هزار  مترمربع بر فراز تپه‌ای مخروطی و مشرف بر دشت پیرامون شکل گرفته و نام آن متاثر از وجود آرامگاه شخصی به همین نام است.»

 سرپرست هیأت باستان‌شناسی با اشاره به اینکه این محوطه و سایر محوطه‌ها نخستین بار طی سال‌های دهه 60 و 70 میلادی توسط باستان‌شناسان خارجی همچون کلایس و سالوینی مورد بازدید و بررسی قرار گرفت و اطلاعات مختصری از آنها به زبان آمانی و ایتالیایی منتشر شد، خاطرنشان کرد: «کاوش در محوطه «شیخ رش 1» به کشف و شناسایی آثاری از قرون نخستین اسلامی منجر شد.»

به گفته فرحانی، یافته‌ها شامل بخشی از یک بافت منسجم معماری است که احتمالا مرکز فعالیت اقتصادی بوده و با استفاده از سنگ لاشه و خشت با ملاط گل و شامل اطاقهایی راست گوشه در امتداد یک راهروی مرکزی که بر روی بستر صخره‌ای بر پا شده و درون تمام اطاقها یک یا دو تنور نیز تعبیه شده است.

او کشف بیش از 3000 قطعه سفالی،سنگی،شیشه‌ای و فلزی را از دیگر یافته‌های این کاوش اعلام کرد و گفت:«چند قلم ظرف سفالی نیز در این کاوش دست آمد.»

فرحانی با بیان اینکه در مجموع علاوه بر ثبت وضبط کامل یافته‌های معماری، اطلاعات مربوط به 2500 قطعه سفال وسایر اشیای بدست آمده مورد مطالعه و مستندسازی کامل قرار گرفت اظهار کرد: «چند نمونه از سفال‌های محوطه برای انجام آزمایشات سالیابی جمع‌آوری شده و قرار است به کمک پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار تاریخی فرهنگی مورد آزمایش قرار گرفته تا بتوان تاریخ دقیق‌تر استقرار در این محوطه را شناسایی کرد.»

او نتایج اولیه بدست آمده از کاوش محوطه ««شیخ رش 1»» را حاکی از استقراری تک دوره متعلق به سده‌های نخستین اسلامی و به احتمال زیاد قرن 3 و 4 هجری قمری خواند و افزود: «این محوطه از این حیث از اهمیت خاصی برخوردار است که اغلب محوطه‌های متعلق به دوران اسلامی دربردارنده استقرارهای چند دوره‌ای و متوالی بوده و محوطه شیخ رش یک استثنا در شمال‌غرب کشور به شمار می‌رود.»

این باستان‌شناس در پایان با اشاره به اینکه در مجموع گروه کاوش بیش از 100 متر مربع از محوطه را مورد کاوش قرار داده ابراز امیدواری کرد: «با تداوم کاوش‌ها اطلاعات بیشتری بدست آورده و سیمای گذشته منطقه را بیش از پیش روشن کند.»

انتهای پیام/

کد خبر 14000627330903

برچسب‌ها